Những giấc mơ sách thức tỉnh phạm nhân

(Congannghean.vn)-Chủ trương đưa sách vào trại giam đã tạo nên phong trào đọc và làm theo sách rất có ý nghĩa. Nhiều người đã từng có quá khứ lầm lỡ nhưng chưa tiến bộ, chỉ đến khi tiếp xúc, đắm chìm vào sách, họ mới nhận ra giá trị thực của cuộc sống tự do để tu tâm cải tạo, tìm lại chính bản thân mình.

Việc đưa sách vào trại giam đã tạo nên phong trào đọc sách trong phạm nhân

Những năm gần đây, phong trào đưa sách vào các trại giam để xây dựng các tủ sách phạm nhân đã được Tổng cục VIII (nay là Cục Cảnh sát Quản lý trại giam, cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng - Bộ Công an) phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai và có sức lan tỏa sâu rộng, mạnh mẽ. Thông qua phong trào đọc sách, nhiều phạm nhân đã tìm lại được chính mình, chuyên tâm cải tạo để sớm trở về tái hòa nhập cộng đồng. Việc đưa sách vào trại giam, xây dựng các tủ sách phạm nhân đã tạo nên phong trào đọc, viết và làm theo sách trong các trại giam.

Sau thành công của hội thi “Viết thư gửi lời xin lỗi”, Tổng cục VIII tiếp tục phát động các hội thi “Kể chuyện theo sách” và “Viết cảm nhận về sách” dành cho phạm nhân. Đây là những sân chơi mở, cũng là cơ hội để những người đã một thời lầm lỡ được lên tiếng từ tâm tư của mình. Thời gian này, hội thi “Viết cảm nhận về sách” đang được các trại giam trong cả nước phát động, triển khai đến tận từng phạm nhân.

Đánh giá về hiệu quả của hội thi lần này, Đại tá Hoàng Xuân Du, Phó Cục trưởng Cục Giáo dục cải tạo và hòa nhập cộng đồng, Bộ Công an cho rằng, dưới cảm nhận của phạm nhân, đặc biệt là thông qua các hình thức sân khấu hóa, hùng biện và viết cảm nhận, từng cuốn sách đều có những giá trị giáo dục, nhân văn rất đặc biệt. Đã có rất nhiều phạm nhân khi mới vào trại tư tưởng rất hoang mang, chưa xác định được hướng cải tạo, nhưng sau một thời gian được sự hướng dẫn, quan tâm động viên kịp thời của cán bộ quản giáo, đặc biệt là qua tiếp xúc với sách, đã có định hướng và cải tạo tiến bộ rõ rệt.

Điển hình là phạm nhân Lê Đắc Quảng, thụ án tại Phân trại số 2, Trại giam số 3, khi mới vào trại không chịu cải tạo, chống đối quyết liệt nhưng sau một thời gian, đã được xếp loại cải tạo tốt. Tại hội thi “Viết cảm nhận về sách”, Quảng là 1 trong 6 phạm nhân được lựa chọn vào vòng chung khảo và đã xuất sắc giành giải Nhì với lời giới thiệu cho tập thơ “Tiếng từ tâm”.

Phạm nhân Đỗ Thị Thanh Hương (SN 1977) trú tại phường Quang Trung, quận Hà Đông (Hà Nội), hiện đang thụ án mức 15 năm tù về tội danh lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Với bài dự thi dài hơn 6 trang giấy khổ A4, Hương chia sẻ: “Bản thân tôi sinh ra và lớn lên trong 1 gia đình gia giáo, với 1 sự nghiệp ổn định và 1 mái ấm bình dị bên người chồng rất mực thương yêu vợ và 2 đứa con ngoan hiền. Nhưng sức hút mãnh liệt của đồng tiền, của lòng tham đã cuốn tôi vào vòng xoáy tội lỗi, phải rời xa tổ ấm gia đình mà không ít người phải ganh tỵ, mơ ước. Bản án 15 năm tù cho tội danh lừa đảo, chiếm đoạt tài sản đã khiến tôi đánh mất tất cả: Gia đình, sự nghiệp, danh dự bản thân, song nỗi đau lớn nhất là bỏ lại 2 đứa con thơ phải sống thiếu hơi ấm, tình thương của người mẹ. Suốt 7 năm qua, Hương chưa một lần được gặp lại con, được nghe tiếng con gọi “Mẹ ơi”! Trong nỗi trăn trở, day dứt tội lỗi và cả sự băn khoăn, liệu ngày trở về con có còn nhận ra gương mặt của mẹ, có chấp nhận tội lỗi để gọi mẹ”? Những lúc như vậy, Hương chỉ biết tìm niềm an ủi duy nhất trong những cuốn sách tại Thư viện của Trại giam.

Thông qua hội thi “Viết cảm nhận về sách” và “Kể chuyện theo sách”, song hành cùng với những phận đời hao khuyết là những cảm thụ rất tinh tế về thế giới sách của từng phạm nhân. Nhiều trường hợp, sách chính là sự cứu rỗi, là bạn đồng hành và là thứ để thức tỉnh lương tri, lương năng trong con người, để giúp họ mạnh dạn đứng lên, cải tạo tốt, làm lại cuộc đời bằng niềm tin và ý chí, nghị lực phía trước.

Hội thi “Viết cảm nhận về sách” được triển khai với nhiều hình thức sân khấu hóa đa dạng

Phạm nhân Lê Ngọc Quý, hiện đang thụ án tại Phân trại số 2, Trại giam số 3 khi cảm nhận về cuốn sách “Sự hối hận và niềm tin hướng thiện” (NXB Công an nhân dân) đã có đoạn rất xúc động: “Cuốn sách là những tự truyện cảm động, mang tính giáo dục và nhân văn sâu sắc, là suy nghĩ của mỗi phạm nhân khi biết nhận ra lỗi lầm, hối hận mới giúp con người đủ tự tin, ý chí nghị lực để vượt lên khó khăn, hướng đến cuộc sống lương thiện, bình yên, hạnh phúc. Thông qua những trang viết, chúng ta đã thấy những giọt nước mắt hối hận, nỗi đau xé lòng để nhận ra đâu là phải trái, là thiện ác. Trong những trang sách ấy, chúng ta còn nhận ra được những gửi gắm tâm sự, tình cảm, hy vọng và trăn trở về cuộc sống, mong được sự thứ tha, chấp nhận…”.

Phạm nhân Nguyễn Hữu Thương (SN 1988) trú tại phường Văn Miếu, TP Nam Định, hiện đang chấp hành án phạt 11 năm tù về tội danh “Giết người”, với chủ đề “Ánh sáng trong tôi”, Thương đã chia sẻ cảm nhận của đời mình từ khi lầm lỡ, ra tay cướp đi mạng sống của người khác đến khi vào trại giam là chuỗi ngày tăm tối, tuyệt vọng và bất hợp tác. Nhưng từ khi thụ án tại Đội 35, Phân trại số 2, Trại giam số 6, Thương đã tìm lại được chính mình sau khi được tiếp cận với những cuốn sách hướng thiện, hoàn lương trong tủ sách của trại giam.

Từ 1 phạm nhân bất cần, thiếu hợp tác, những tấm gương vượt qua chính mình như người tù “thế kỷ” Đặng Văn Thế, phạm nhân mang trong mình căn bệnh thế kỷ HIV Trần Thị Hoàng Mai… trong “Sự hối hận và niềm tin hướng thiện” đã tiếp thêm sức mạnh, nghị lực cho Thương nói riêng và các phạm nhân khác nói chung, quyết tâm rũ bỏ quá khứ, đứng lên để từng bước làm lại cuộc đời.

Đại tá Phan Đình Thành, Giám thị Trại giam số 3 chia sẻ: Hội thi “Viết cảm nhận về sách” là hoạt động giáo dục có ý nghĩa bổ trợ rất lớn trong công tác giáo dục, cải tạo phạm nhân. Thông qua các phần thi được sáng tạo, biến tấu linh hoạt, phạm nhân đã chuyển tải trọn vẹn những cảm xúc cũng như nhận thức của mình về sách đối với đời sống con người và xã hội, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống xã hội nói chung và môi trường trại giam nói riêng. Cùng với hoạt động giáo dục khác, các hoạt động liên quan đến sách cũng như hội thi “Viết cảm nhận về sách” là món quà ý nghĩa, góp phần khích lệ phong trào thi đua học tập cải tạo trong phạm nhân. Thông qua sách, đã cứu rỗi không ít phạm nhân, giúp họ nhận ra giá trị thực của cuộc sống, từ đó giúp họ cải tạo tiến bộ để được nhận sự khoan hồng của Đảng và Nhà nước, sớm trở về với gia đình và xã hội, trở thành công dân có ích.

Ông Dương Duy Tiến, Giám đốc Thư viện tỉnh Nghệ An - đơn vị trong nhiều năm đã cung cấp, luân chuyển hàng nghìn đầu sách các loại cho Trại giam số 3 và Trại giam số 6 cho biết, với vai trò trưởng ban giám khảo tại 2 cuộc thi do các đơn vị tổ chức, cảm nhận đầu tiên của ông là trải qua các phần thi viết cảm nhận, triển lãm trưng bày và sân khấu hóa (gồm phần chào hỏi và diễn thuyết, hùng biện), những phạm nhân mặc dù đang phải trả giá cho lỗi lầm trong quá khứ, nhưng họ đã thể hiện được sự hiểu biết khá chuyên sâu, logic về nhiều cuốn sách. Trong đó, qua lời kể, lời giới thiệu và cả sự cảm nhận của họ, nhiều cuốn sách đã trở nên rất mới mẻ, hấp dẫn và mang ý nghĩa nhân văn. Thông qua cuộc vận động đã góp phần định hướng phạm nhân trong việc lựa chọn những đầu sách có ích cho bản thân trong quá trình rèn luyện, giúp họ có thêm niềm tin và nghị lực phấn đấu, cải tạo tốt, sớm trở về hòa nhập với gia đình và xã hội.