'Thương câu ví giặm'

(Congannghean.vn)-Sự mộc mạc, sâu lắng đã làm nên sức hấp dẫn riêng của làn điệu dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Có lẽ chính điều đó đã khiến cho người hát, bất kể là nghệ sỹ hay người nông dân đều tự tin cất tiếng hát và tạo ra một sức hút riêng. Ít ai biết rằng, đằng sau mỗi câu hát là cả những câu chuyện đời, chuyện nghề đầy thăng trầm của người nghệ sỹ. Tôi đã may mắn được gặp, được nghe những câu chuyện của họ trong chương trình Du ca Việt tại Nghệ An vừa qua.

Nghệ sỹ Mai Trọng Kiên - Cuộc đời lắm thăng trầm

Vừa trải qua ca phẫu thuật chỉ hơn 10 ngày, nghệ sỹ Mai Trọng Kiên đã tham gia chương trình Du ca Việt. Đôi chân tập tễnh, đi lại còn khó khăn nhưng điều đó không làm ảnh hưởng đến giọng hát của anh. Khán giả có cơ hội được thưởng thức giọng hát mượt mà, sâu lắng và màn diễn xuất tự nhiên, đầy biến hóa của nghệ sỹ Mai Trọng Kiên khi anh diễn cùng nghệ sỹ Thiên Huế trên sân khấu.

Dẫu cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng nghệ sỹ Mai Trọng Kiên vẫn gắn bó thủy chung với câu ví quê hương

Sinh năm 1978, anh Mai Trọng Kiên là nghệ sỹ của Đoàn Kịch hát Dân ca Nghệ An thuộc Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ. Trưởng thành trong một gia đình có ba đời làm nghệ thuật nên với Mai Trọng Kiên, ánh đèn sân khấu không xa lạ mà đã quá đỗi quen thuộc. Từ khi còn bé, anh đã theo cha mẹ đi lưu diễn ở khắp các tỉnh, thành. Những vai diễn, câu hò, điệu ví nghe mãi thành quen, thành thuộc và cứ thế thấm sâu vào tâm hồn. Gần 20 năm gắn bó với nghề chính là diễn viên kịch hát, anh đã có nhiều vai diễn thành công và đóng góp tích cực vào việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy di sản dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh. Đến nay, anh đã có hơn 20 vai diễn thành công, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.

Tuy nhiên, cuộc đời của anh lại lắm thăng trầm. Phía sau sân khấu dân ca, vẫn còn những hoàn cảnh vô cùng éo le, nhiều nghệ sỹ phải chật vật để kiếm thêm thu nhập. Nghệ sỹ Mai Trọng Kiên cũng không phải là ngoại lệ. Hiện anh đang ở trong căn nhà tập thể cũ kỹ của Đoàn ca múa ở phường Trung Đô. Vợ không có việc làm nên anh là lao động chính trong gia đình. Thế nhưng, mấy năm nay, bệnh gút hành hạ khiến sức khỏe của anh giảm sút nhanh chóng. Oái ăm hơn, anh còn bị hoại tử chỏm xương đùi. Điều đó khiến anh không có cơ hội để đóng góp công sức vào việc phát huy và bảo tồn dân ca ví, giặm. Rất may, nhờ có sự quan tâm của những khán giả yêu mến và nhiều nhà hảo tâm nên anh được tiến hành phẫu thuật và kết quả rất tích cực.

Chương trình Du ca Việt đã trở thành cầu nối để anh được trở lại sân khấu sau một thời gian dài. Ở đó, anh được hát, được thả hồn mình trong những câu hò, điệu ví của quê hương. Câu chuyện đời, chuyện nghề của nghệ sỹ Mai Trọng Kiên khiến khán giả vô cùng xúc động.

Cất tiếng hát từ trái tim

Với chủ đề “Thương câu ví, giặm”, tôn vinh nét đẹp của ví, giặm Nghệ Tĩnh - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vừa được UNESCO vinh danh, trong chương trình Du ca Việt lần này, dân ca ví, giặm được thể hiện trên sân khấu một cách chân thực, không màu mè, bóng bẩy mà đúng với nguồn cội của nó. Đó là tiếng hát của nhân dân lao động, là nét văn hóa đặc trưng của xứ Nghệ. Những câu hò, điệu ví được cất lên từ những người nông dân chân lấm tay bùn mộc mạc, giản dị nhưng đầy sâu lắng, da diết đã chạm vào trái tim những người con xứ Nghệ và cả những người thực hiện chương trình.

Câu lạc bộ dân ca Hưng Tân có 40 người với đủ mọi lứa tuổi nhưng đều chung một tình yêu với dân ca. Nghệ nhân Nguyễn Thị Hương, năm nay dù đã bước sang tuổi 60 nhưng giọng hát vẫn rất mượt mà. Những lời ru giặm cổ “Phụ tử tình thâm” mà bà thường ru con, ru cháu giờ đây được thể hiện trên một sân khấu lớn và sẽ được phát sóng trên đài truyền hình nên bà không giấu được sự hồi hộp. Theo nhạc sỹ Lê Minh Sơn, đạo diễn âm nhạc của chương trình thì chính sự mộc mạc, giản dị của các o, các anh đã làm nên một chương trình lôi cuốn, thành công. Không chỉ góp phần quảng bá, bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể đến khắp mọi miền Tổ quốc, họ còn là cầu nối đưa giới trẻ đến gần hơn với âm nhạc truyền thống.

Du ca Việt là chương trình do Ban văn nghệ Đài Truyền hình phối hợp thực hiện, ghi lại hành trình du ca qua các miền văn hóa, ghi nhận những tư liệu thực tế về Việt Nam - đất nước và con người, kết hợp với những liveshow biểu diễn trực tiếp, miễn phí cho người dân trên khắp các tỉnh, thành trong cả nước, đặc biệt là những vùng biên cương, hải đảo xa xôi và cả cộng đồng người Việt tại nước ngoài. Chương trình nhằm tìm kiếm, phát hiện những giọng ca hiếm có, những khát vọng bất ngờ, đam mê ca hát ẩn sau những cuộc đời bình dị hay những số phận đặc biệt...