Lực lượng Công an nhân dân tích cực hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam

Hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2019 (09/11), Thiếu tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an có bài viết quan trọng: “Lực lượng Công an nhân dân tích cực hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam”. Xin trân trọng giới thiệu bài viết của đồng chí Thứ trưởng.

Trên thế giới, hiện có khoảng 40 quốc gia lấy ngày ký, ban hành hoặc thông qua Hiến pháp để tổ chức Ngày Pháp luật hoặc Ngày Hiến pháp như một ngày hội chính trị, pháp lý để “thượng tôn pháp luật”, tôn vinh Hiến pháp, đạo luật gốc của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam chính thức được quy định tại Điều 8 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012, có hiệu lực từ ngày 1/1/2013. Theo đó, Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được xác định là ngày 9/11 hằng năm. Ngày này, cách đây 73 năm (ngày 9/11/1946), Quốc hội đã thông qua bản Hiến pháp đầu tiên của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, bản Hiến pháp thấm đậm tư tưởng dân chủ, pháp quyền của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Với ý nghĩa chính trị, pháp lý, xã hội sâu sắc đó, Ngày Pháp luật được tổ chức hằng năm nhằm xây dựng, bồi đắp tinh thần làm chủ, ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân, lối sống có kỷ luật, kỷ cương trong khuôn khổ pháp luật, coi trọng các giá trị truyền thống tốt đẹp; khơi dậy lòng yêu nước và tự hào dân tộc để mỗi người dân tự ý thức về mình, về cộng đồng, về dân tộc và đất nước. Tổ chức thực hiện tốt Ngày Pháp luật là việc làm thiết thực góp phần nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật và thi hành pháp luật; động viên, khích lệ toàn dân đoàn kết, nâng cao nhận thức, ý thức pháp luật, tự giác chấp hành Hiến pháp, pháp luật, tích cực tham gia bảo vệ pháp luật, xây dựng nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Thực hiện quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, trong những năm qua, Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã được Bộ Công an, các đơn vị trực thuộc Bộ, các Học viện, Trường Công an nhân dân (CAND) và Công an các địa phương tích cực hưởng ứng, tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, sâu, rộng trong toàn lực lượng. Với chủ đề và khẩu hiệu hành động sát hợp, nội dung có trọng tâm, trọng điểm, Ngày Pháp luật đã trở thành ngày hội chính trị, pháp lý quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng kỷ luật, kỷ cương, bảo vệ Hiến pháp, pháp luật của cán bộ, chiến sĩ CAND.

Với vị trí, vai trò là lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội (TTATXH), đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Trong những năm qua, CAND đã tập trung nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện hơn 100 văn bản quy phạm pháp luật về an ninh, trật tự (ANTT) phù hợp với Hiến pháp năm 2013, góp phần tạo cơ sở pháp lý vững chắc, toàn diện cho sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân trong giai đoạn mới. Cùng với hoạt động xây dựng pháp luật, lực lượng CAND còn tập trung vào công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng nội dung của Hiến pháp và các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành; đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính; cải cách tư pháp; kiểm tra, chấn chỉnh công tác thi hành pháp luật trong các hoạt động bắt, tạm giữ, tạm giam, điều tra, xử lý tội phạm, xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực ANTT, thi hành án hình sự, tuần tra, kiểm soát giao thông, phòng cháy và chữa cháy…

Thông qua các hoạt động nghiệp vụ cụ thể, Công an các cấp đã tuyên truyền, phổ biến, giải thích và hướng dẫn cho công dân về các quy định pháp luật liên quan đến công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và quản lý nhà nước của lực lượng CAND; cùng đó, tổ chức hàng nghìn cuộc hội nghị, hội thảo, tọa đàm nhằm tự soi lại mình, tự kiểm điểm trách nhiệm của cá nhân, cơ quan, đơn vị trong việc chấp hành, bảo vệ Hiến pháp, pháp luật và trong quan hệ với nhân dân. Từ những hoạt động đã triển khai, có thể khẳng định, Ngày Pháp luật không chỉ có duy nhất ngày 9/11, mà tinh thần thượng tôn pháp luật luôn hiện hữu hàng ngày, trong từng hoạt động công tác, chiến đấu của mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND.

Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, việc triển khai thi hành Ngày Pháp luật trong CAND vẫn còn một số hạn chế như: lãnh đạo Công an một số đơn vị, địa phương chưa thực sự quan tâm đến việc triển khai thực hiện Ngày Pháp luật; nội dung, hình thức, biện pháp tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật ở Công an một số đơn vị, địa phương còn mang tính hình thức, chưa đi vào chất lượng và tính hiệu quả… Hiện nay, thế và lực, uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế; thời cơ, vận hội phát triển mở ra, an ninh quốc gia, TTATXH được giữ vững và ổn định. Tuy nhiên, công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Việc Đảng, Nhà nước đẩy mạnh chống tham nhũng, xây dựng, chỉnh đốn Đảng, sắp xếp lại tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng, giải quyết các vấn đề bức xúc trong xã hội, một mặt tạo thuận lợi cho công tác bảo đảm ANTT, củng cố niềm tin trong nhân dân, song đây cũng là cơ hội để các thế lực thù địch tuyên truyền, xuyên tạc phá hoại đoàn kết nội bộ, kích động, gây phức tạp về ANTT. Tình hình tội phạm về trật tự, xã hội còn diễn biến phức tạp với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng, an ninh thông tin truyền thông, an ninh mạng tiếp tục diễn biến phức tạp…

Trong thời gian tới, xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật vẫn là hai nội dung chủ yếu được Chính phủ quan tâm chỉ đạo. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Việc công bố đạo luật chưa phải đã xong mà còn phải tuyên truyền, giáo dục lâu dài đến mọi người dân thì mới thực hiện tốt được”. Điều này có nghĩa là, pháp luật nếu không được người dân biết đến thì chỉ là những quy định trên giấy tờ, không phát huy hiệu lực, hiệu quả. Do đó, lực lượng CAND cần phải làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, mà trước hết là thực hiện tốt tinh thần của Ngày Pháp luật, nhằm đưa các quy định pháp luật thực sự đi vào cuộc sống, vào thực tiễn công tác, chiến đấu để mỗi đạo luật, mỗi quy phạm pháp luật trở thành vũ khí sắc bén trên mặt trận đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, Công an các đơn vị, địa phương, các Học viện, Trường CAND cần triển khai có hiệu quả các công tác trọng tâm sau đây:

Một là, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật theo tinh thần Chỉ thị số 32-CT/TW và các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; cần phải xác định nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trên phương diện bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, mà trong đó, CAND là lực lượng nòng cốt. Lực lượng Công an các cấp cần chủ động tham mưu xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật gắn với các chương trình, kế hoạch về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH, đấu tranh phòng, chống tội phạm đáp ứng yêu cầu của từng thời kỳ. Quá trình thực hiện phải tăng cường kiểm tra, đôn đốc, đồng thời khen thưởng các tổ chức, cá nhân đạt thành tích xuất sắc và xử lý nghiêm đối với các cơ quan, đơn vị, cá nhân liên quan, nhất là đối với cấp ủy và người đứng đầu để xảy ra sai phạm.

Hai là, làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ CAND; thường xuyên tổ chức thông tin thời sự và định hướng tư tưởng, dư luận xã hội; phổ biến, quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ CAND những văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành, nhất là những văn bản có liên quan trực tiếp đến lĩnh vực công tác công an nhằm trang bị cho cán bộ, chiến sĩ CAND nền tảng kiến thức lý luận, pháp lý vững chắc trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Mỗi cán bộ, chiến sĩ CAND phải xác định việc tìm hiểu, học tập pháp luật là nhiệm vụ thường xuyên, là một trong những tiêu chuẩn đánh giá cán bộ, chiến sĩ; thông qua việc gương mẫu chấp hành pháp luật của cán bộ, đảng viên mà thuyết phục, giáo dục quần chúng, thành viên trong gia đình ý thức tôn trọng, chấp hành pháp luật.

Ba là, lãnh đạo Công an các cấp cần quan tâm hơn nữa đến việc kiện toàn tổ chức bộ máy, sắp xếp biên chế bảo đảm phù hợp với mô hình tổ chức mới của Bộ Công an và Công an các đơn vị, địa phương theo quy định của Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị định số 01/2018/NĐ-CP ngày 6/8/2018 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an theo phương châm Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở; lực lượng CAND phải trở thành tổ chức vũ trang chặt chẽ, tinh gọn, khoa học, cơ động, mang tính chiến đấu cao, bảo đảm sự điều hành tập trung thống nhất, chuyên sâu, đáp ứng nhanh chóng, hiệu quả mọi yêu cầu, nhiệm vụ.

Bốn là, cần quan tâm hơn nữa đến công tác xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật, trong đó, tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 và thực hiện có hiệu quả các đạo luật liên quan đến công tác bảo đảm ANTT. Chủ động nghiên cứu gia nhập các điều ước quốc tế đa phương và đàm phán ký kết các điều ước quốc tế song phương liên quan đến ANTT; tổ chức thực hiện tốt các điều ước quốc tế đã gia nhập và ký kết để bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, hướng dẫn việc thi hành pháp luật, kịp thời rà soát, phát hiện những quy phạm pháp luật không còn phù hợp với thực tiễn, ngăn ngừa hiện tượng vi phạm trong công tác bắt, giam giữ, điều tra, xử lý tội phạm; có biện pháp chủ động đấu tranh phòng, chống mọi biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong xây dựng pháp luật, kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng việc xây dựng pháp luật, thi hành pháp luật để xâm hại an ninh quốc gia, TTATXH, lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Năm là, tiếp tục chỉ đạo việc nghiên cứu, đổi mới nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật theo hướng không chỉ đáp ứng nhu cầu kiến thức cơ bản về pháp luật, mà nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật còn phải thiết thực, đáp ứng nhu cầu thực tiễn để nâng cao trình độ nhận thức pháp luật cho các đối tượng thuộc diện tuyên truyền. Đa dạng hóa hình thức, phương pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, không chỉ thông qua các hội nghị, hệ thống truyền thanh, công tác hòa giải ở cơ sở mà còn thông qua những cách thức khác như tọa đàm, đối thoại, thi tìm hiểu pháp luật, cung cấp các tin, bài, cấp phát tài liệu hỏi đáp, tờ gấp, tờ rơi, panô, áp phích, khai thác, tìm hiểu pháp luật qua tủ sách pháp luật, lồng ghép tuyên truyền tại các buổi sinh hoạt cộng đồng, sân khấu hóa… Nghiên cứu, đổi mới hệ thống giáo trình giảng dạy pháp luật tại các Học viện, Trường CAND; tăng thêm nội dung giảng dạy về pháp luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để các học viên được trang bị những kiến thức cần thiết về pháp luật và công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong phổ biến, giáo dục pháp luật; thường xuyên cập nhật văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi ngành, lĩnh vực, địa bàn quản lý để người dân có thể cập nhật thông tin, trao đổi, bàn luận và tìm hướng giải quyết cho những vấn đề bức xúc trong đời sống pháp luật.

Sáu là, quan tâm chỉ đạo, phát huy hiệu quả hoạt động phối hợp giữa lực lượng CAND với các ban, bộ, ngành ở Trung ương và địa phương trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói riêng và công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm TTATXH, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật nói chung. Thực tế cho thấy, công tác phối hợp tổ chức triển khai thực hiện giữa các bộ, ban, ngành, địa phương có vai trò hết sức quan trọng, vì phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ của toàn hệ thống chính trị; ở đâu công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có sự phối kết hợp chặt chẽ thì ở đó tình trạng vi phạm pháp luật có chiều hướng giảm. Do vậy, việc phối hợp đồng bộ, thống nhất sẽ đem lại hiệu quả cao cho công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.

Thiếu tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Bộ Công an