Hai tuần qua, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hối thúc các đồng minh nhận lại những công dân nước mình đã gia nhập tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bị bắt tại Syria và cho biết Mỹ sẵn sàng giúp hồi hương các đối tượng này, song nhấn mạnh sắp hết thời gian.
Đăng tải trên Twitter, ông Trump viết: "Chúng tôi đã làm quá nhiều, đã chi quá nhiều. Giờ là lúc các nước khác phải ra tay và làm công việc mà họ có thể làm".
Tiếp tục trong dòng trạng thái đăng tải trên mạng Twitter ngày 17/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump nêu cụ thể hơn: "Mỹ đề nghị Anh, Pháp, Đức và các đồng minh châu Âu khác nhận về hơn 800 tay súng IS mà chúng tôi đã bắt giữ tại Syria và đưa các đối tượng này ra xét xử".
Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng cái gọi là "vương quốc Hồi giáo" sắp sụp đổ, có khả năng lực lượng địa phương tại Syria đã bắt giữ các tay súng IS sẽ buộc phải thả các phần tử thánh chiến này và khi đó "Mỹ không muốn chứng kiến các tay súng IS thâm nhập châu Âu"?!
Lời đề nghị này của Mỹ đã thật sự làm cho các nước châu Âu có công dân tham gia IS lung túng.
Ngày 18/2, Chính phủ Anh đã lên tiếng phản đối lời kêu gọi của Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu London tiếp nhận lại và đưa ra xét xử những phần tử thánh chiến là công dân Anh thuộc tổ chức IS bị bắt giữ tại Syria.
Theo người phát ngôn của Thủ tướng Anh Theresa May, các tay súng IS này nên được đưa ra xét xử tại nơi mà chúng phạm tội.
Người phát ngôn này nói: "Các tay súng nước ngoài nên được đưa ra xét xử theo một tiến trình pháp lý đúng đắn trong thẩm quyền thích hợp nhất. Chúng nên được xét xử tại khu vực mà chúng phạm tội".
Còn trong một tuyên bố ngày 17/2, người phát ngôn Bộ Nội vụ Đức khẳng định về nguyên tắc, mọi công dân Đức và những người bị tình nghi tham gia chiến đấu cho tổ chức IS đều có quyền quay trở về nước, song với điều kiện lãnh sự quán Đức được quyền tiếp cận những đối tượng này.
Quan chức này cho biết tại Syria, Chính phủ Đức không thể bảo đảm các nghĩa vụ về mặt pháp lý và lãnh sự đối với các công dân Đức bị giam giữ do cuộc xung đột vũ trang tại đây.
Cùng ngày, phát biểu trên Đài truyền hình ARD, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cũng lên tiếng nhận định rằng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu các nước châu Âu tiếp nhận lại các tay súng tham gia tổ chức IS bị giam giữ ở Syria sẽ là "cực kỳ khó" để thực hiện.
Ông Mass cho rằng các công dân Đức có quyền được bảo đảm về mặt pháp lý để trở về, nhưng hiện tại không có cách nào kiểm tra điều đó ở Syria. Ông Maas nhấn mạnh rằng "các vụ án nhân đạo," phụ nữ và trẻ em, đã quay trở lại, nhưng chỉ có thể trong các trường hợp khác nếu các thủ tục tố tụng tại tòa án có thể được đưa ra ngay lập tức.
Ngoại trưởng Đức nói thêm: "Chúng tôi cần thông tin, chúng tôi cần điều tra... tôi nghĩ điều này cực kỳ khó thực hiện".
.