Trong một động thái cho thấy Quốc hội Mỹ quan tâm đặc biệt về tình hình Biển Đông, ngày 13/5, các quan chức hàng đầu phụ trách khu vực Đông Á-Thái Bình Dương của Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ đã có cuộc điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện về vấn đề này.
 |
| Trung Quốc bồi đắp (trái phép) quy mô lớn các bãi đá tại Biển Đông. Ảnh: Bộ Ngoại giao Philippines |
Tham dự phiên điều trần có Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á - Thái Bình Dương Daniel Russel và Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách châu Á - Thái Bình Dương David Shear.
Trong cuộc điều trần, các Thượng nghị sĩ Mỹ đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Trung Quốc bồi đắp trên quy mô lớn các bãi đá ở Biển Đông, đồng thời hối thúc Chính quyền của Tổng thống Barack Obama phải có phản ứng cương quyết hơn đối với những động thái này.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Bob Corker, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, cho rằng Chính quyền Obama đang thiếu một chính sách mạch lạc trong vấn đề Biển Đông. Ông cũng bày tỏ hoài nghi quan điểm của Nhà Trắng cho rằng Trung Quốc đang đánh mất vị thế của nước này trên trường quốc tế vì những hành động gây căng thẳng gần đây ở Biển Đông.
Trong khi đó, khi được hỏi về thông tin đăng tải trên tờ Nhật báo Phố Wall ngày 12/5 rằng Washington đang cân nhắc điều tàu và máy bay của Hải quân Mỹ tới khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và tiến hành bồi đắp trên Biển Đông, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Shear đã từ chối bình luận chi tiết về vấn đề này.
Tuy nhiên, ông Shear khẳng định các đảo chìm đang bị tranh chấp thuộc quần đảo Trường Sa mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đều không có các quyền lãnh thổ.
Ông nhấn mạnh: "Hải quân Mỹ có quyền đi qua và không gây phương hại tại những khu vực như thế đồng thời Washington sẽ sử dụng quyền này ở Biển Đông cũng như trên toàn cầu, trên mặt biển cũng như trên không”.
Về phần mình, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á-Thái Bình Dương Russel tuyên bố các hoạt động bồi đắp đất đá của Trung Quốc ở Biển Đông chỉ làm gia tăng căng thẳng khu vực và sẽ không giúp gì cho việc củng cố các tuyên bố chủ quyền tại vùng biển tranh chấp này.
Ông cho biết Chính quyền của Tổng thống Obama kêu gọi kiềm chế trong các tranh chấp lãnh thổ, đồng thời khẳng định giải pháp ngoại giao sẽ tiếp tục là công cụ giải quyết đầu tiên của Washington.
Khi được hỏi Mỹ có thể làm gì để đảm bảo hòa bình và ổn định ở Biển Đông, quan chức này khẳng định Washington sẽ đóng vai trò tích cực ở Biển Đông nhằm bảo vệ các lợi ích quốc gia của Mỹ và luật pháp quốc tế.
Mỹ ủng hộ việc giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình và theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển.
Cuộc điều trần diễn ra ngay trước khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tới Bắc Kinh vào cuối tuần này và dự kiến sẽ có cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Giới chức Mỹ cho biết người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ sẽ chuyển tới nhà lãnh đạo Trung Quốc một thông điệp rõ ràng rằng những hoạt động bồi đắp bãi đá quy mô lớn cũng như cách hành xử chung của Bắc Kinh ở Biển Đông sẽ gây phương hại đến hình ảnh của Trung Quốc cũng như các mối quan hệ của nước này với các nước láng giềng và cả với Mỹ.
.