Trước tình hình Trung Quốc làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông bằng các hành động vi phạm luật pháp quốc tế, ngày 16/6, Bộ Ngoại giao đã tổ chức họp báo quốc tế về tình hình Biển Đông.
Cuộc họp báo do ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia; ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển Việt Nam; ông Hà Lê, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư, Bộ NNPTNT; ông Lê Hải Bình, Quyền Vụ trưởng Vụ Thông tin báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao và ông Nguyễn Quốc Thập, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam chủ trì.
Đông đảo phóng viên trong nước và quốc tế đã đến đưa tin.
Tại buổi họp báo, ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển Việt Nam cho biết, từ đầu tháng 6 đến nay, lực lượng tàu bảo vệ giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc vẫn thường xuyên duy trì từ 101 đến 115 tàu các loại, trong đó thường xuyên duy trì 4-6 tàu chiến và các lực lượng tàu chấp pháp, tàu kéo dịch vụ, tàu vận tải, tàu dầu, tàu cá.
Trung Quốc sử dụng nhiều lượt máy bay tuần thám và máy bay cảnh báo sớm dạng KJ-200, bay nhiều vòng trên các tàu Việt Nam ở độ cao từ 500-1.000m để trinh sát, răn đe, gây tâm lý căng thẳng cho lực lượng tàu cá Việt Nam. Trên các hướng Trung Quốc luôn sử dụng từ 9-12 tàu có tốc độ cao xen kẽ với các tàu kéo, bám sát các tàu Việt Nam, khoảng cách 200m, mở loa, hú còi, áp sát, sẵn sàng đâm va, phun nước vào các tàu của Việt Nam.
Ông Thu đã bác bỏ thông tin của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 13/6 tại buổi họp báo về giàn khoan Hải Dương-981 khi phía Trung Quốc công bố tính đến 12 giờ ngày 13/6/2014, các tàu Việt Nam đã đâm húc 1.547 lần vào các tàu của Trung Quốc và làm cho mũi tàu Trung Quốc hư hỏng.
Ông Thu nhấn mạnh, thực tế vừa qua chỉ có các tàu Trung Quốc mới chủ động đâm va và phun nước vào các tàu Việt Nam, làm cho 36 lần/chiếc tàu Việt Nam bị hư hỏng. Từ ngày 3/5 đến nay, tổng cộng có 15 kiểm ngư viên và 2 ngư dân Việt Nam bị thương. Các tàu Việt Nam không sử dụng mạn tàu và boong tàu để đâm vào mũi tàu Trung Quốc. Việt Nam có đầy đủ bằng chứng và hình ảnh về những tàu Trung Quốc tiến hành đâm va tàu Việt Nam.
Ông Thu cũng khẳng định, cho đến thời điểm hiện nay, Việt Nam không hề sử dụng lực lượng người nhái tại khu vực hiện trường giàn khoan Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Về một số lưới đánh cá và một số vật trôi nổi Trung Quốc vớt được, ông Thu nêu rõ vì đây là vùng đánh cá truyền thống của Việt Nam, khi ngư dân của Việt Nam đánh bắt cá đã bị các tàu Trung Quốc ngăn cản, đâm va và phun nước nên tàu cá Việt Nam buộc phải bỏ lưới để tránh sự truy cản của tàu Trung Quốc. Những vật trôi nổi trên biển như thùng phuy, mảnh gỗ mà Trung Quốc vớt được trên biển là do tàu Trung Quốc đâm va vào các tàu của Việt Nam và sử dụng vòi rồng công suất lớn phun sang các tàu Việt Nam làm cho các thùng phuy chứa dầu, thùng sơn, các khúc gỗ là dụng cụ huấn luyện trên boong tàu, các mảnh ván và các thiết bị của tàu Việt Nam bị đâm va văng xuống biển. Phía Trung Quốc vớt lên và coi là vật chứng là hoàn toàn sai sự thật.
Ông Hà Lê, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng khẳng định, đến nay, chưa có bất kỳ một trường hợp nào tàu của Việt Nam chủ động đâm va vào tàu của Trung Quốc như Trung Quốc đã đưa tin.
“Chúng tôi phản đối và bác bỏ thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại cuộc họp báo ngày 13/6/2014. Chúng tôi có đầy đủ tư liệu, bằng chứng chứng minh hành động sai trái này của Trung Quốc”, ông Hà Lê nhấn mạnh.
.