Sau một ngày tạm dừng phiên toà hình sự sơ thẩm xét xử hai cựu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) là Nguyễn Bắc Son và Trương Minh Tuấn cùng 12 đồng phạm trong vụ án xảy ra tại Tổng Công ty Viễn thông MobiFone (viết tắt là MobiFone) mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG), sáng 20-12, HĐXX TAND TP Hà Nội tiếp tục phiên xử.
Lý do tạm dừng phiên toà một ngày theo thông báo của HĐXX là để bị cáo Nguyễn Bắc Son cùng gia đình chủ động khắc phục hậu quả vụ án bằng cách nộp lại số tiền 3 triệu USD mà bị cáo Son đã nhận hối lộ của bị cáo Phạm Nhật Vũ (cựu Chủ tịch HĐQT AVG) trong thương vụ MobiFone mua cổ phần AVG.
Đầu giờ xét xử, Chủ toạ phiên toà Nguyễn Thị Xuân Thu thông báo kết thúc phần thẩm vấn. Trước khi chuyển sang phần tranh luận, Chủ toạ phiên toà đề nghị đại diện Viện kiểm sát thực hiện quyền công tố nêu quan điểm giải quyết vụ án.
Theo đại diện Viện kiểm sát, năm 2015, MobiFone thực hiện Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình theo hình thức đầu tư vốn nhà nước mua 95% cổ phần của AVG với số tiền 8.900 tỷ đồng, thuộc dự án nhóm A - thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Bộ TT&TT là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại MobiFone có trách nhiệm chỉ đạo MobiFone trong quá trình thực hiện dự án, quyết định phê duyệt dự án đầu tư khi có Quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Nhưng trong quá trình thực hiện dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn và đồng phạm ở mỗi vị trí, vai trò khác nhau tại MobiFone, Bộ TT&TT, Công ty thẩm định giá AMAX đã có hành vi vi phạm pháp luật trong việc đề xuất dự án đầu tư, đánh giá về tài chính, kinh doanh của AVG; thẩm định giá; sử dụng kết quả thẩm định giá trị doanh nghiệp trong đàm phán và quyết định giá mua cổ phần của AVG, trong việc lập, trình dự án và quyết định phê duyệt dự án đầu tư, thanh toán gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản của Nhà nước với tổng giá trị thiệt hại là hơn 6.590 tỷ đồng.
 |
| Các bị cáo tại toà. |
Sai phạm thể hiện ở việc, dự án chưa được Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định chủ trương đầu tư nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo bị cáo Phạm Đình Trọng (khi đó là Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp, Bộ TT&TT) đề xuất và giao cho bị cáo Trương Minh Tuấn (khi đó là Thứ trưởng Bộ TT&TT) ký Quyết định phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone, vi phạm quy định Điều 31 - Luật số 67/2014/QH13. Bên cạnh đó, giá mua và hiệu quả đầu tư của dự án là 2 yếu tố quan trọng đối với dự án đầu tư, chưa được làm rõ nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo ban hành Quyết định phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình, vi phạm Điều 5, khoản 6 - Luật số 69/2014/QH13.
Ngoài ra, khi phê duyệt dự án, bị cáo Nguyễn Bắc Son, bị cáo Trương Minh Tuấn và bị cáo Phạm Đình Trọng không yêu cầu MobiFone loại trừ 2 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG (đầu tư tại Công ty cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P). Bị cáo Nguyễn Bắc Sơn còn chỉ đạo quyết liệt cho MobiFone phải mua cổ phần của AVG, yêu cầu thực hiện dự án trong năm 2015, vi phạm quy định của pháp luật.
Quá trình chỉ đạo mua AVG, các bị cáo: Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà (cựu Chủ tịch HĐTV MobiFone) và Cao Duy Hải (cựu Tổng Giám đốc MobiFone) biết rõ giá trị tài sản, tình hình tài chính, kinh doanh của AVG thua lỗ kéo dài, biết rõ các quy định pháp luật cần tuân thủ khi thực hiện dự án, nhưng các bị cáo ở mỗi vị trí, vai trò của mình đã tiếp nhận ý chí của nhau, thực hiện không đúng các quy định của nhà nước về trình tự, thủ tục đầu tư, quy định về quản lý sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Biết rõ Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư nhưng bị cáo Nguyễn Bắc Son đã chỉ đạo bị cáo Trương Minh Tuấn ký Quyết định số 236 và chỉ đạo bị cáo Lê Nam Trà, bị cáo Cao Duy Hải thực hiện việc ký kết hợp đồng mua bán cổ phần của AVG với giá mua 8.898,3 tỷ đồng và phải hoàn thành trong tháng 12-2015.
Từ những sai phạm chủ ý có hệ thống của bị cáo Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn và đồng phạm, bị cáo Phạm Nhật Vũ đã bán cho MobiFone 95% cổ phần AVG với giá 8.898,3 tỷ đồng (cao hơn giá trị thật của AVG rất nhiều lần) mang lại lợi ích cho Phạm Nhật Vũ và các cổ đông AVG số tiền hơn 6.475 tỷ đồng, đây là hậu quả thiệt hại trực tiếp làm mất vốn Nhà nước tại MobiFone.
 |
| Bị cáo Nguyễn Bắc Son. |
Khi chỉ đạo và thực hiện dự án, các bị cáo: Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn, Lê Nam Trà, Cao Duy Hải biết rõ những vi phạm trong quá trình thực hiện dự án, nhưng với quyền hạn của mình và vì mục đích khác nhau các bị cáo đã quyết liệt thực hiện để thúc đẩy việc mua bán AVG được nhanh chóng mang lại lợi ích cho bị cáo Phạm Nhật Vũ và các cổ đông AVG. Qua đó, các bị cáo này đã nhận một số tiền lớn từ bị cáo Phạm Nhật Vũ. Cụ thể, bị cáo Nguyễn Bắc Son nhận 3 triệu USD, bị cáo Lê Nam Trà nhận 2,5 triệu USD, bị cáo Cao Duy Hải nhận 500.000 USD, bị cáo Trương Minh Tuấn nhận 200.000 USD.
“Hậu quả từ hành vi phạm tội của các bị cáo là rất nghiêm trọng, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự, gây bức xúc trong dư luận xã hội, làm giảm niềm tin của nhân dân đối với cơ quan quản lý Nhà nước nên cần phải áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với các bị cáo để giáo dục, răn đe và phòng ngừa chung trong xã hội”, đại diện Viện kiểm sát nhấn mạnh.
Đại diện Viện kiểm sát xác định, trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Bắc Son giữ vai trò chính nên phải chịu trách nhiệm cao nhất. Quá trình điều tra, bị cáo Son đã thừa nhận hành vi phạm tội nhưng tại phiên toà bị cáo lại không nhận tội, sau đó lại thay đổi lời khai và nhận một phần tội. Điều này cho thấy, bị cáo Son chưa thành khẩn khai báo, chưa thật sự ăn năn, chưa khắc phục hậu quả về việc nộp lại số tiền 3 triệu USD đã nhận hối lộ. Vì thế cần phải áp dụng hình phạt thật nghiêm khắc mới tương xứng với hành vi phạm tội.
Bị cáo Lê Nam Trà dù mức độ phạm tội rất nghiêm trọng, nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn (2,5 triệu USD), chỉ sau bị cáo Nguyễn Bắc Son (3 triệu USD), nhưng bị cáo Trà thành khẩn khai báo, có ý thức khắc phục hậu quả nên được áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ.
Bị cáo Trương Minh Tuấn thành khẩn khai báo, chủ động tích cực khai báo, có ý thức khắc phục hậu quả, khi thực hiện hành vi phạm tội là do bị bị cáo Nguyễn Bắc Son ép phải thực hiện chứ không chủ định thực hiện nên được áp dụng các tình tiết giảm nhẹ. Bị cáo Tuấn nhận hối lộ ít nhất (200.000 USD) trong số 4 bị cáo bị truy tố về tội nhận hối lộ.
Bị cáo Cao Duy Hải dù mức độ phạm tội rất nghiêm trọng, nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn (500.000 USD) chỉ sau bị cáo Nguyễn Bắc Son và bị cáo Lê Nam Trà, nhưng bị cáo Hải thành khẩn khai báo, có ý thức khắc phục hậu quả nên được áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ.
Bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng quá trình thực hiện dự án có nhiều băn khoăn, tham mưu cho cấp trên để nghiên cứu lại, điều chỉnh cho phù hợp với thực tế nhưng không được chấp nhận. Bị cáo Hùng phạm tội trong tình trạng bị gây sức ép. Quá trình điều tra và xét xử, bị cáo Hùng thành khẩn khai báo, tích cực giúp cơ quan tố tụng nhanh chóng làm rõ bản chất của vụ án nên cần được áp dụng các tình tiết giảm nhẹ.
Bị cáo Phạm Nhật Vũ trước khi khởi tố vụ án đã chủ động nộp lại số tiền cho cơ quan điều tra, tích cực giúp đỡ cơ quan tố tụng nhanh chóng làm rõ vụ án, có nhiều hoạt động đóng góp an sinh xã hội cho nhiều tỉnh, thành phố nên cần áp dụng triệt để các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo Vũ.
Các bị cáo khác cũng được đại diện Viện kiểm sát áp dụng các tình tiết giảm nhẹ do thành khẩn khai báo, giúp cơ quan tố tụng nhanh chóng làm rõ bản chất vụ án.