Đề xuất bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất ở

Tại dự thảo Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất quy định bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở quy định tại Khoản 4 Điều 79 của Luật Đất đai.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, dự thảo đã có một số điểm mới so với những quy định trước đây. Đó là: Quy định rõ ràng, tách bạch các trường hợp bị thu hồi đất ở được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư và trường hợp bị thu hồi đất ở được bồi thường bằng tiền (chỉ được xem xét bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất).

Bên cạnh đó, dự thảo bổ sung đối tượng người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam bị thu hồi đất ở thì được bồi thường về đất ở như đối với hộ gia đình, cá nhân trong nước.

Cụ thể: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất ở mà có đủ điều kiện được bồi thường nếu không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường đất ở hoặc nhà ở tái định cư nếu thuộc một trong các trường hợp: (i) Phải di chuyển chỗ ở do thu hồi hết đất ở. (ii) Phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của UBND cấp tỉnh. (iii) Phải di chuyển chỗ ở do thu hồi hết đất ở nằm trong hành lang an toàn khi xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn. (iv) Trong hộ gia đình có nhiều thế hệ (nhiều cặp vợ chồng) cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi đủ điều kiện tách hộ hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một thửa đất ở thu hồi.

Dự thảo quy định các trường hợp nêu trên mà không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư hoặc trường hợp còn đất ở, nhà ở trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được Nhà nước bồi thường bằng tiền. Giá đất tính tiền bồi thường là giá đất cụ thể đối với loại đất ở do UBND cấp tỉnh quyết định.

Dự thảo Nghị định cũng quy định hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở nào khác thì được Nhà nước bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hoặc giao đất ở có thu tiền sử dụng đất. Giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở được xác định theo giá thị trường; giá đất ở tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất là giá đất cụ thể do UBND cấp tỉnh quyết định theo quy định của pháp luật về đất đai.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc quy định cụ thể nội dung này trong dự thảo Nghị định nhằm khắc phục bất cập trong thực tiễn thực hiện bồi thường đất ở, đảm bảo sự bình đẳng giữa hộ gia đình, cá nhân trong nước với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, đảm bảo tốt hơn quyền và lợi ích cho người bị thu hồi đất, giảm thiểu khiếu nại về đất đai.