Thổ phỉ cát, sỏi ngang nhiên lộng hành
Có mặt tại dòng sông Con, đoạn chảy qua xã Nghĩa Bình (Tân Kỳ) vào những ngày đầu tháng 12, cảnh tượng các nốc thuyền đang từng đoàn nối đuôi nhau nạo vét cát trong tiếng kêu inh ỏi của động cơ công suất lớn. Nhìn từ trên cầu treo đò Rô, hàng chục thuyền, bè đang cố vươn “vòi rồng” ra lòng sông Con để hút cát, sỏi. Tiếng máy nổ, mùi khói động cơ, hình ảnh dầu mỡ loang lổ trên dòng sông như phá nát vẻ thanh bình, hiền hoà trên dòng sông Con vốn yên ả trước kia.
“Nhiều năm trở lại đây, các chủ thuyền đã sắm thêm đầu máy, mở rộng bến bãi để hút cát, sỏi. Riêng ở địa phận xóm 6 chúng tôi, sông Con chảy qua có gần 1km nhưng đã có tới 3 bãi khai thác cát ngày đêm hoạt động. Chưa kể hàng chục nốc thuyền lắp động cơ lớn để khai thác cát ở các xóm 8, 9, 12.
Bây giờ, nói đến việc bắt con cá, con cua ở sông Con để người dân cải thiện bữa ăn cũng phải tìm đỏ mắt. Họ (những chủ thuyền khai thác cát, sỏi - PV) cứ cho máy móc nổ uỳnh uỵch cả ngày lẫn đêm thì con người cũng khó chịu huống chi là con cá dưới sông.
Cứ tình trạng như bây giờ thì chẳng mấy chốc sông Con chỉ còn lại là những hố sâu, thác ghềnh. Rồi mùa mưa lụt, dòng sông Con đã ngoạp vào cả ruộng đồng của bà con ở đây đến cả chục mét do dòng chảy bị biến đổi từ nạn khai thác cát, sỏi” - một người dân ở xóm 6, xã Nghĩa Bình bức xúc nói.
Các chủ bãi cát thổ phỉ hiện nay ngang nhiên mở bến bãi, tập kết hàng chục nốc thuyền trên dòng sông Con (ảnh chụp tại xã Nghĩa Bình)
Không chỉ cho thuyền gắn các động cơ máy công suất lớn để hút cát, sỏi mà những chủ bãi ở đây còn vô tư san lấp, mở rộng bến bãi để hoạt động giữa thanh thiên bạch nhật. Cũng theo phản ánh của người dân sinh sống xung quanh khu vực bờ sông Con ở các xã Nghĩa Bình, Nghĩa Đồng, Nghĩa Dũng, Nghĩa Thái… tình trạng khai thác cát, sỏi hiện nay đang đe doạ đến hàng chục héc-ta đất đai màu mỡ để trồng hoa màu trong thời gian qua.
Nhiều chủ bãi còn ngang nhiên mở đường ra tận bến sông để “tiếp tay” cho các phương tiện vận tải hạng nặng ngày đêm phá nát đường giao thông nội đồng, đường liên thôn, liên xã. Nạn khai thác cát, sỏi thổ phỉ ở Tân Kỳ hiện nay đang thách thức cả cơ quan chức năng ở đây và gây ra nhiều hệ luỵ đối với môi trường sống.
Chính quyền thiếu kiên quyết?
Khi đem vấn đề này trao đổi với chính quyền xã Nghĩa Bình, một trong những địa phương có nạn khai thác cát, sỏi trái phép trên dòng sông Con, ông Trần Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: “Nạn khai thác cát trên dòng sông Con đoạn chảy qua xã Nghĩa Bình lâu nay chúng tôi cũng có nghe phản ánh.
Thực tế, xã đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành lập biên bản xử lý nhiều lần. Tuy nhiên, khi chúng tôi đến kiểm tra, các chủ bãi khai thác cát, sỏi lại cho thuyền chạy sang bên kia bờ sông thuộc xã Nghĩa Đồng để khai thác cát. Để giải quyết triệt để vấn đề này, xã cũng có kiến nghị lên huyện và các cơ quan liên quan để xử lý”.
Lập lán trại để phục vụ việc khai thác cát trái phép
Ông Nguyễn Văn Thanh - Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tân Kỳ cho biết: Hiện nay, trên địa bàn toàn huyện Tân Kỳ chưa có đơn vị nào đầy đủ thủ tục để được Nhà nước cho phép khai thác cát, sỏi trên dòng sông Con. Thời gian qua, chúng tôi đã phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành xử lý, đẩy đuổi nhiều lần. Tuy nhiên, để tình trạng nạn khai thác cát, sỏi ngang nhiên hoạt động trên dòng sông Con có phần trách nhiệm của chính quyền sở tại trong việc phát hiện, báo cáo và xử lý thiếu triệt để.
Cho đến bây giờ, dư luận vẫn đặt câu hỏi vì sao việc một nhóm người vô tư khai thác cát, sỏi trên dòng sông Con đoạn chảy qua địa phận huyện Tân Kỳ lại được “tiếp tay” tồn tại trong một thời gian dài như vậy? Và, ai đã “bao che” cho hành vi khai thác cát trái phép ở đây ngày một tiếp diễn? Thiết nghĩ, để ngăn chặn triệt để nạn khai thác cát, sỏi trái phép trên dòng sông Con hiện nay, các cơ quan chức năng cần phải có biện pháp mạnh tay hơn nữa.
Trước đó, vào thời điểm tháng 11/2012, lực lượng Công an huyện Tân Kỳ đã tiến hành kiểm tra và tịch thu 23 tàu thuyền cùng nhiều máy móc, vật dụng liên quan đến khai thác cát, sỏi trái phép như máy nổ, máy hút cát, sàng, ống hút… tại các xã Nghĩa Bình, Nghĩa Hợp, Nghĩa Dũng, Kỳ Tân và Nghĩa Hành có dòng sông Con chảy qua.
Ngọc Thái
.