Nguyên nhân là do trước đây bà con sống tại các phường Nghi Hòa, Nghi Hải và xã Phúc Thọ, thị xã Cửa Lò di chuyển về sống tại đây. Thực trạng này không chỉ gây khó khăn cho việc quản lý dân cư của địa phương mà còn làm người dân chịu nhiều thiệt thòi lớn về đời sống kinh tế xã hội.
Vào những năm 60 - 80, do chiến tranh đánh phá ác liệt, bên cạnh đó, thiên tai lũ lụt lại xảy ra thường xuyên, gây nên tình trạng xói lở nghiêm trọng dọc đường ven sông Lam thị xã Cửa Lò, đe dọa trực tiếp đến cuộc sống của người dân.
Trước tình hình trên, đã có gần 100 hộ dân của các phường Nghi Hải, Nghi Hòa, thị xã Cửa Lò và xã Phúc Thọ, huyện Nghi Lộc, buộc phải rời bỏ quê hương di cư đến vùng đất mới là xã Nghi Xuân, huyện Nghi Lộc để làm ăn sinh sống. Vào thời điểm này, do việc quản lý đất đai ở các địa phương còn lỏng lẻo, thả nổi nên các hộ di dân đã xây dựng nhà cửa và sinh sống ổn định trên vùng đất Nghi Xuân trong suốt hơn 40 năm nay.
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Mai Văn Bí, ngôi nhà ngói đỏ đã xuống cấp rêu phong, tọa lạc tại xóm Phong Hồ, xã Nghi Xuân (Nghi Lộc). Với giọng khan khản của người dân vùng biển, ông Bí kể lại rằng: “Gia đình tôi trước đây sinh sống tại xóm Tân Nho, xã Nghi Hải (thị xã Cửa Lò). Nhà làm gần đê biển nên bị nước xâm lấn, phải bỏ nhà cửa chuyển về sinh sống ở xóm Phong Hồ, xã Nghi Xuân từ năm 1967. Bây giờ chúng tôi sống như những ngư dân tự do, không ai quản lý cả bởi vì chúng tôi vẫn chưa được nhập hộ khẩu về Nghi Xuân, đất ở và nhà cũng chưa được cấp bìa đỏ, giấy tờ hợp pháp. Người dân chúng tôi bị thiệt thòi lắm. Nhiều năm qua, tại các cuộc họp của Hội đồng nhân dân các cấp, bà con đã đồng loạt lên tiếng phản ánh về vấn đề này nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết”.
Cũng là một người dân gốc Nghi Hải, ông Nguyễn Văn Hợi giọng đượm buồn chia sẻ: “Vì chưa được nhập cư, chưa được cấp sổ đỏ, nên đã bao năm qua chúng tôi không tham gia bất cứ sinh hoạt nào tại địa phương và cũng không đóng một khoản thuế nào. Đây không chỉ là thiệt thòi của người dân mà còn là thiệt thòi của Đảng và Nhà nước khi bị mất đi một khoản thuế. Gia đình tôi đã nhiều lần lên phường Nghi Hải để hỏi thủ tục cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất nhưng các ông lãnh đạo phường đều nói: Bà con sinh sống ở đâu thì làm bìa đất ở đó. Chúng tôi về xã Nghi Xuân hỏi thì cán bộ lãnh đạo xã và cán bộ địa chính lại cho biết là vấn đề bà con đòi hỏi không thuộc thẩm quyền của xã. Công dân sinh sống tại địa phương nào thì cấp bìa đất ở đó. Giờ chúng tôi chỉ mong có bìa đỏ, nếu không thì nhập cư trở lại ở phường Nghi Hải cũng sẵn sàng chấp nhận. Nhưng bây giờ Luật đất đai nghiêm lắm làm sao trở về quê cũ được nữa?”.
Rất nhiều hộ dân tại Nghi Xuân đang mong mỏi được giải quyết những quyền lợi chính đáng
Có thể nói, trong nhiều năm qua, hàng trăm hộ dân của thị xã Cửa Lò sống xen cư tại xã Nghi Xuân hết sức khốn khổ vì họ mất nhiều quyền lợi công dân do không được cấp nào quản lý trực tiếp hoặc gián tiếp. Vì là những người sống “tự do” nên nhiều hộ dân không những không chấp hành các nội quy, quy định theo Hiến pháp và pháp luật tại địa phương, mà họ còn tự ý làm những gì mình thích.
Trong khi đó, các phường Nghi Hòa, Nghi Hải và xã Phúc Thọ vẫn chưa có các cuộc họp để thống nhất biện pháp giải quyết tình trạng xâm cư. Đặc biệt, cần phải hướng dẫn người dân trong việc làm thủ tục cấp giấy chứng nhận QSDĐ, chấm dứt tình trạng thả lỏng trong việc quản lý dân cư, làm ảnh hưởng đến ANTT địa phương.
Theo ông Nguyễn Văn Bích - Chủ tịch UBND phường Nghi Hải thì 54 hộ dân của phường Nghi Hải hiện đang sinh sống ở xã Nghi Xuân (Nghi Lộc) đã nhiều lần phản ánh vấn đề nhập cư và xin cấp bìa đất. Trước tình hình đó, UBND phường Nghi Hải đã nhiều lần có công văn kèm theo danh sách các hộ dân xâm cư sang xã Nghi Xuân (Nghi Lộc) gửi lên UBND thị xã Cửa Lò, để phối hợp với huyện Nghi Lộc giải quyết nhưng cho đến nay UBND thị xã và kể cả UBND huyện Nghi Lộc vẫn chưa có câu trả lời (?).
Chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Duy Trí - Chủ tịch UBND xã Nghi Xuân (huyện Nghi Lộc). Ông Trí khẳng định: Thời gian qua, phía xã chưa nhận được bất cứ ý kiến, cũng như bản kê khai nào từ phía người dân về việc xin cấp giấy chứng nhận QSDĐ. Hiện nay, xã đang tiến hành làm thủ tục cấp đổi bìa đỏ cho các hộ dân và cũng sẽ tập trung làm thủ tục cấp bìa sớm cho các hộ xâm cư.
Thiết nghĩ, để đảm bảo ổn định việc quản lý dân cư cũng như đáp ứng nguyện vọng chính đáng được cấp bìa đỏ của gần 100 hộ dân đang sống cư ngụ trên địa bàn xã Nghi Xuân, các cơ quan có thẩm quyền cần sớm vào cuộc để có biện pháp chỉ đạo quyết liệt nhằm giải quyết những vướng mắc tồn tại, giúp người dân yên tâm sinh sống, lao động sản xuất, chấp hành mọi quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Lê Hoa - Hằng Nga
.