Ngày 20/3/2012, Báo Công an Nghệ An nhận được đơn thư của ông Phan Huy Xan (trú tại xóm 2, xã Nghi Kim, TP.Vinh) tố cáo những hành vi sai phạm trong quản lý đất đai của UBND xã Nghi Kim và huyện Nghi Lộc. Trong đơn, ông Xan trình bày như sau: Năm 1988, gia đình bà Nguyễn Thị Oanh được UBND xã Nghi Kim cấp đất với diện tích 370m2, tờ bản đồ số 5, thửa 151 để sử dụng tại xóm 2, xã Nghi Kim (huyện Nghi Lộc).
Gia đình bà Oanh đã xây dựng nhà và sinh sống trên mảnh đất đó. Cuối năm 1992, do điều kiện công tác, gia đình bà Oanh đến nơi khác sinh sống. Ngày 25/10/1993, UBND huyện Nghi Lộc đã ra Quyết định số 179/QĐ-UB cấp GCNQSDĐ (bìa xanh) cho bà Nguyễn Thị Oanh. Cuối năm 1988, gia đình ông Phan Huy Xan cũng được xã cấp cho thửa đất có diện tích 700m2 (bao gồm đất ở 150m2 và đất vườn 550m2), thửa 152, nằm liền kề với lô đất của bà Oanh.
Đến ngày 30/4/1994, UBND huyện cấp GCNQSDĐ (bìa đỏ) số 693 cho ông Phan Huy Xan (bà Bùi Thị Hồng - vợ ông Xan đứng tên) với tổng diện tích đất ở và đất vườn 1.070 m2, trong đó bao gồm cả thửa đất 370m2 của bà Oanh. Từ đó, gia đình ông Phan Huy Xan sử dụng để sản xuất, cải tạo, đồng thời hàng năm nộp nghĩa vụ thuế cho Nhà nước đầy đủ.
Mảnh đất 340m2 tại xóm 2, xã Nghi Kim hiện có hai sổ đỏ
Sau khi hay tin chính quyền cấp bìa đỏ cho hộ ông Phan Huy Xan bao gồm cả diện tích đất của gia đình mình, bà Nguyễn Thị Oanh cùng chồng là ông Lê Văn Hùng đã làm đơn khiếu nại gửi lên UBND xã Nghi Kim yêu cầu bà Hồng và ông Xan phải trả lại đất cho gia đình bà.
Ngay khi nhận được đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Oanh, UBND xã Nghi Kim đã tiến hành kiểm tra mới phát hiện ra rằng: Bà Oanh đang sở hữu GCNQSDĐ đối với thửa đất 370m2 trên do UBND huyện Nghi Lộc cấp. Vấn đề đáng nói là ở chỗ, GCNQSDĐ của bà Hồng và ông Xan được UBND huyện cấp ngày 30/4/1994, tức là chỉ cấp sau GCNQSDĐ của bà Oanh 6 tháng.
Nhưng không hiểu vì lý do gì mà UBND xã Nghi Kim cũng như UBND huyện Nghi Lộc không hề hay biết là đã cấp giấy CNQSDĐ số 179/QĐ-UB cho bà Oanh. Vậy nên, mới có chuyện: Một thửa đất có hai GCNQSDĐ.
Sau nhiều buổi hoà giải tại UBND xã, huyện nhưng không thành, ông Xan cũng như bà Oanh tiếp tục khiếu kiện lên cấp trên. Và cuối cùng hai gia đình cùng nhờ đến Toà án giải quyết. Tại phiên toà xét xử phúc thẩm ngày 13/5/2008, TAND tỉnh quyết định: “Nguồn gốc đất của bà Oanh được UBND huyện Nghi Lộc cấp GCNQSDĐ từ năm 1993 trước khi ông Xan có giấy CNQSDĐ. Khi bà Oanh chuyển đi, cấp có thẩm quyền chưa ra quyết định thu hồi, bà Oanh chưa có đơn trả lại đất cho Nhà nước, đất của ông Xan và bà Oanh là hai thửa khác nhau, do mở đường, đất của bà Oanh còn lại 340 m2. Vì vậy, buộc ông Phan Huy Xan và bà Bùi Thị Hồng giao trả cho bà Nguyễn Thị Oanh và ông Lê Văn Hùng diện tích đất 340 m2 tại xóm 2, xã Nghi Kim. Đồng thời, bà Nguyễn Thị Oanh và ông Lê Văn Hùng có nghĩa vụ thanh toán số tiền 3 triệu đồng là công bồi đắp tôn tạo đất cho ông Phan Huy Xan và bà Bùi Thị Hồng”.
Nhưng ông Xan vẫn không đồng ý phán quyết của TAND tỉnh và không chịu trả lại đất cho bà Oanh. Đến ngày 24/6/2008, CQ thi hành án dân sự huyện Nghi Lộc cưỡng chế tài sản 340 m2 tại đất của gia đình ông Xan để trả lại cho bà Oanh. Và chỉ hai ngày sau, tức ngày 26/6/2008, UBND huyện Nghi Lộc cấp GCNQSDĐ cho gia đình bà Oanh với diện tích 340m2 mà không thu hồi bìa đỏ của gia đình ông Xan.
Rõ ràng trong sự việc trên, nguyên nhân dẫn đến tranh chấp giữa ông Phan Huy Xan và bà Nguyễn Thị Oanh về thửa đất 340 m2 xuất phát từ lỗi của UBND xã Nghi Kim cũng như UBND huyện Nghi Lộc. Việc cấp GCNQSDĐ cho ông Phan Huy Xan, trong đó công nhận luôn 340m2 đất của bà Nguyễn Thị Oanh khi mà diện tích đất đã được cấp GCNQSDĐ cho bà Oanh chưa đầy 6 tháng trước đó thể hiện sự quan liêu, buông lỏng việc quản lý trong lĩnh vực cấp GCNQSDĐ tại địa phương.
Bìa đất của gia đình ông Xan được UBND huyện Nghi Lộc cấp năm 1994
Chưa hết, lẽ ra sau khi Phòng thi hành án huyện Nghi Lộc thi hành án theo phán quyết của TAND tỉnh Nghệ An, huyện Nghi Lộc phải thu hồi GCNQSDĐ số 693 ngày 30/4/1994 của ông Phan Huy Xan, rồi sau đó mới cấp lại GCNQSDĐ cho ông Phan Huy Xan và bà Nguyễn Thị Oanh đúng theo diện tích còn lại trên thực tế. Thì trong sự việc này, huyện Nghi Lộc lại cấp GCNQSDĐ cho bà Oanh khi chưa thu hồi GCNQSDĐ cũ. Vì vậy, vẫn tiếp tục tồn tại nghịch lý một lô đất có hai bìa đỏ.
Xem xét lại toàn bộ giấy tờ liên quan đến vấn đề tranh chấp đất đai giữa hai gia đình ông Phan Huy Xan và bà Nguyễn Thị Oanh, chúng tôi nhận thấy, ngoài sai phạm về quản lý đất đai, UBND huyện Nghi Lộc còn vi phạm về quy trình giải quyết khiếu nại của công dân.
Bìa đất của gia đình bà Oanh được UBND huyện cấp năm 2008
Theo quy định pháp luật, sau khi UBND xã Nghi Kim hoà giải vụ việc tranh chấp giữa ông Xan và bà Oanh không thành thì thẩm quyền giải quyết tiếp theo thuộc TAND huyện Nghi Lộc. Nhưng ngày 29/3/2005, UBND huyện ra quyết định số 285 về việc giải quyết khiếu nại của ông Phan Huy Xan, tiến hành hoà giải giữa hai bên và yêu cầu ông Xan phải trả lại đất cho bà Oanh.
Việc UBND huyện Nghi Lộc tiến hành thẩm tra, xác minh và ra quyết định giải quyết đối với vụ việc này là sai thẩm quyền được quy định tại Điều 136, Luật đất đai năm 2003. Vì vậy, đến ngày 8/7/2005, UBND tỉnh giao cho UBND huyện Nghi Lộc thu hồi và huỷ bỏ Quyết định số 285/QĐ.UB ngày 29/3/2005 của Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc, hướng dẫn công dân khởi kiện ra toà án theo quy định của pháp luật, đồng thời giao cho UBND huyện Nghi Lộc tổ chức họp kiểm điểm rút kinh nghiệm trong việc tham mưu và giải quyết vụ việc.
Đơn tố cáo của ông Phan Huy Xan về những sai phạm trong quản lý đất đai
của chính quyền địa phương
Ngày 22/3/2012, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Đình Tuấn - Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Kim. Ông Tuấn cho biết: “Trước đây, tôi là một thành viên trong Hội đồng hoà giải tranh chấp đất đai giữa ông Phan Huy Xan và bà Nguyễn Thị Oanh. Theo tôi thì bà Oanh đúng, vì bà đã được chính quyền cấp bìa trước”.
Tiếp tục hỏi: “Tại sao bà Oanh có bìa rồi mà xã lại đề xuất lên huyện cấp thêm bìa cho ông Xan? Vậy theo ông, xã có sai trong vấn đề này không?”.
Ông Tuấn trả lời: “Có sai thì người dân mới khiếu kiện chứ. Nhưng xã cũng muốn hoà giải êm đẹp mà ông Xan không chịu”. Qua tìm hiểu từ phía hai gia đình ông Phan Huy Xan và bà Nguyễn Thị Oanh thì: “Trong các buổi hoà giải, UBND xã Nghi Kim có ý muốn: “Đền bù cho ông Xan một lô đất khác bằng diện tích của gia đình bà Oanh” nhưng ông Xan không đồng ý. Có lẽ UBND xã đã nhận ra cái sai của mình, nên “chữa cháy” bằng hình thức đền bù nói trên.
Qua đó có thể khẳng định, chính quyền xã Nghi Kim và huyện Nghi Lộc đã thiếu sự quản lý đất đai chặt chẽ, không xem xét kỹ lưỡng nguồn gốc trước khi cấp GCNQSDĐ cho ông Phan Huy Xan nên mới dẫn đến khiếu kiện kéo dài gần 20 năm qua. Vì vậy, đề nghị UBND huyện Nghi Lộc phối hợp với các cơ quan liên quan cần xem xét và có biện pháp xử lý dứt điểm vụ việc này. Tránh việc khiếu kiện kéo dài, gây mất ổn định trật tự chính trị tại địa phương.
Hằng Nga
.