(Congannghean.vn)-Đến nay, Nghệ An đã trải qua chặng đường 5 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM). Với sự quan tâm của các cấp, bộ ngành, sự đầu tư đồng bộ của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, bộ mặt nông thôn trên địa bàn toàn tỉnh đã có bước đổi thay, khởi sắc toàn diện. Theo số liệu thống kê, hiện Nghệ An đã có 114 xã về đích NTM. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được trên nhiều tiêu chí, quá trình xây dựng NTM tại Nghệ An vẫn còn nhiều tồn tại cần khắc phục.
 |
| Các xã luôn gặp khó khăn về kinh phí để xây dựng đường giao thông nông thôn |
Sau 5 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, số tiêu chí về NTM của các xã tăng khá, đạt bình quân 12,27 tiêu chí/xã, tăng 8,63%/xã so với năm 2010 (3,64 tiêu chí/xã, có 50 xã không đạt tiêu chí nào).
Đến nay, đã có 26,45% số xã (114/431 xã) đạt chuẩn NTM và 1 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM (TX Thái Hòa), có 50 xã đạt từ 15 - 18 tiêu chí; 115 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí; 125 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí; 27 xã từ 3 - 4 tiêu chí.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nổi bật trên nhiều mặt, quá trình xây dựng NTM tại một số xã cũng để lại nhiều hạn chế, điển hình là vấn đề nợ đọng xây dựng NTM. Vừa qua, Đoàn Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tài chính kiểm tra và xác định Nghệ An nợ 751 tỉ đồng/431 xã. Tính ra trung bình mỗi xã nợ 1,7 tỉ đồng; nếu chia ra cho các xã về đích thì trung bình nợ 4,2 tỉ đồng/xã.
Có thể thấy, trong quá trình thực hiện, nhiều lãnh đạo địa phương đã rất hăng hái trong công tác vận động kêu gọi, huy động nguồn lực từ trong dân cũng như từ các doanh nghiệp.
Thậm chí có địa phương còn nhờ cậy vào các doanh nghiệp “chạy” vốn, cho ứng trước ngân sách để xây dựng các công trình nhằm kịp tiến độ. Kết quả là hầu hết các địa phương hoàn thành đúng tiến độ đạt chuẩn NTM cho đến thời điểm này đều dẫn đến tình trạng nợ đọng trong xây dựng cơ bản.
Bên cạnh đó, mức hỗ trợ xi măng của tỉnh cho xây dựng NTM tại các địa bàn cũng khiến nhiều cử tri thắc mắc, quan tâm. Theo phản ánh của người dân, mức hỗ trợ xi măng của đợt 3 năm 2014 và đợt 4 năm 2015 chưa kịp thời. Một phần do ngân sách còn hạn chế nên chưa thanh toán cho các nhà máy theo cam kết trong hợp đồng, do đó các nhà máy đã tạm dừng cung ứng một thời gian. Hơn nữa, một số địa phương chưa chuẩn bị đủ các điều kiện cần thiết (hồ sơ, mặt bằng, vật tư…) nên việc hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nông thôn có phần bị gián đoạn.
Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An, mức hỗ trợ xi măng cho các xã đăng ký đạt chuẩn năm 2016 là: 6 km/xã cho các xã đồng bằng, 8 km/xã cho các xã của 6 huyện miền núi vùng cao. Đối với các xã không đăng ký nhưng vẫn đạt chuẩn trong năm 2016 vẫn được hỗ trợ như các xã đăng ký. Như vậy, việc cử tri đề nghị cho những xã có địa bàn rộng, số km đường phải làm nhiều vay trước 2 năm và số lượng nhiều hơn để bớt đi gánh nặng đầu tư cho nhân dân là không thể thực hiện.
Theo nội dung Nghị quyết số 166/2015 của HĐND tỉnh và Quyết định số 48 của UBND tỉnh, các xã miền núi đăng ký đạt chuẩn NTM được hỗ trợ 1.400 tấn xi măng, các xã đồng bằng đăng ký đạt chuẩn được hỗ trợ 1.050 tấn xi măng… Ngoài vấn đề nợ đọng và hỗ trợ xi măng, quá trình xây dựng NTM tại các địa phương cũng đã bộc lộ hàng loạt vấn đề: Vì thành tích NTM nên “ép dân thoát hộ nghèo”, lợi dụng chủ trương xây dựng NTM để khai thác cát sỏi ồ ạt…
Theo ông Đinh Viết Hồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An: Xây dựng NTM là cả một quá trình, các xã đã về đích không có nghĩa là “xong việc” và không cần nỗ lực phát triển. Bởi việc duy trì ổn định và giữ các tiêu chí cũng là cơ sở quan trọng để đánh giá vai trò, hiệu quả của các cấp chính quyền. Mục tiêu đặt ra của Nghệ An trong năm 2016 còn rất nhiều, do đó, 6 tháng cuối năm là chặng đường nước rút, đòi hỏi người dân và các xã phải cố gắng, nỗ lực gấp đôi mới có thể thực hiện thành công. Hiện, 6 tháng đầu năm 2016, toàn tỉnh mới chỉ có 3 xã về đích NTM trong khi mục tiêu đặt ra của năm 2016 là 30 xã.