Để hương bài trở thành cây chủ lực ở vùng bán sơn địa

(Congannghean.vn)-Thời gian qua, nhờ tích cực đẩy mạnh chuyển đổi giống, cây trồng vật nuôi, nhiều địa phương ở vùng nửa đồi núi, nửa đồng bằng ở Quỳnh Lưu, Thanh Chương và cả các huyện như Quỳ Châu, Quế Phong, Con Cuông đã có những bước đột phá trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, ở các địa phương nói trên, việc nhân rộng diện tích phát triển trồng cây hương bài (hay còn gọi là cây nhang lâu) - loại cây không thể thiếu trong công đoạn sản xuất hương trầm ngày Tết đang được triển khai cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần xoá đói, giảm nghèo trong nhân dân.

Là một xã nghèo nằm ở phía Tây Bắc của huyện Quỳnh Lưu, nhiều năm nay, nhờ mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao, cuộc sống người dân Quỳnh Thắng đang đổi thay từng ngày. Cách đây khoảng gần 10 năm, cây hương bài đã bén rễ trên vùng đất khó, giúp bà con nơi đây làm giàu. Không chỉ vậy, với đặc tính sinh học trong quá trình sinh trưởng và phát triển, với sức chịu đựng hạn hán cao, thời tiết khắc nghiệt nên hương bài trở thành cây chủ lực của những vùng đất khô cằn.

Ông Lê Văn Sơn ở xã Quỳnh Thắng đang được cán bộ khuyến nông địa phương hướng dẫn cách chăm sóc cây hương bài

Ông Lê Văn Sơn ở xóm 1 phấn khởi nói: “Năm nay, gia đình tôi trồng gần 1 ha cây hương bài, sau một năm cho thu hoạch, trừ chi phí đầu tư giống, phân bón, lãi cũng được trên 100 triệu đồng. Hiện nay, ở xóm 1 có tới 50 hộ chuyên trồng cây hương bài để xuất đi các huyện trong tỉnh và các tỉnh Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Đà Nẵng... Nhờ hương bài, người dân chúng tôi đã thoát nghèo, nhiều gia đình đã có của ăn, của để”.

Được biết, phần rễ, thân của cây hương bài là thành phần hương liệu chính để phục vụ cho các cơ sở sản xuất làm hương trầm, nhang để thờ cúng. Hiện nay, nhu cầu về nguyên liệu để làm nhang từ cây hương bài trên thị trường rất lớn. Vì thế, nhiều hộ dân đã tận dụng đất trống, đồi núi trọc để cải tạo, trồng cây hương bài. Chi phí đầu tư thấp, yêu cầu kỹ thuật không cao, khả năng chịu hạn tốt nên bà con dễ dàng trồng loại cây này trên quy mô rộng.

Được biết, hiện nay trên địa bàn một số xã ở khu vực phía Tây huyện Quỳnh Lưu như: Tân Sơn, Quỳnh Tam, Quỳnh Châu, Ngọc Sơn, Quỳnh Thắng, Tân Thắng… có khoảng gần 1.000 ha cây hương bài. Không chỉ vậy, nhiều địa phương khác như Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Thanh Chương… đã đưa hương bài trở thành cây chủ lực trong cơ cấu phát triển kinh tế của địa phương.

Tuy nhiên, để duy trì và nhân rộng việc phát triển theo hướng bền vững cây hương bài thì còn nhiều vấn đề cần phải được quan tâm kịp thời. Trước mắt, việc quan tâm đến kỹ thuật trồng, chăm sóc đối với loại cây này cần được sự hướng dẫn kịp thời của trung tâm khuyến nông các cấp. Với việc nhân rộng đại trà trên diện tích lớn nên người dân cần tuân thủ các giải pháp kỹ thuật, tránh nguy cơ dịch bệnh trên cây trồng xảy ra. Bởi trên thực tế, qua phản ánh của người dân thì trong thời gian qua, trên thân hương bài đã xuất hiện một loại vi rút chưa rõ nguyên nhân, làm giảm năng suất loại cây này. 

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia nông nghiệp đánh giá, cũng như cây sắn, bạch đàn, keo… thì hương bài cũng là giống gây thoái hoá đất rất lớn. Chính vì vậy, việc hướng dẫn cho bà con phương pháp xen canh hoặc hoán đổi cây trồng trên đất cho phù hợp cũng cần nghiên cứu, áp dụng.

Mặt khác, với việc nhân rộng diện tích cây hương bài thì “bài toán” về nguồn cung - cầu cũng sớm đưa ra lời giải. Qua đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh thì chỉ trong vài năm tới, hương bài sẽ được nhân rộng lên hàng nghìn ha. Kéo theo đó, sản lượng cây hương bài sẽ rất lớn, cung cấp nguồn nguyên liệu dồi dào cho các cơ sở sản xuất nhang, hương trầm… và đồng nghĩa với việc người nông dân rất dễ bị thương lái quay lưng, ép giá. Bởi trên thực tế, thực trạng người nông dân khi trồng cây hương bài điêu đứng vì gặp cảnh “được mùa rớt giá” trong thời gian qua đã từng xảy ra.