Có hiệu lực kể từ hôm nay (1/1/2016), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt có nhiều thay đổi cả về đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, giá tính thuế cũng như thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt.
Lộ trình tăng thuế đối với thuốc lá, rượu, bia
Theo Điều tra toàn cầu năm 2010 về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam thì tỷ lệ người hút thuốc lá ở độ tuổi từ 15 tuổi trở lên là 23,8% (tương đương với 15,3 triệu người). Để góp phần vào công cuộc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giảm tỷ lệ người hút thuốc lá, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) 2014 đã quy định lộ trình tăng thuế suất thuế TTĐB đối với thuốc lá điếu, xì gà và các chế phẩm khác từ cây thuốc lá. Theo đó, từ ngày 1/1/2016 đến hết ngày 31/12/2018 mức thuế TTĐB đối với mặt hàng này là 70% và từ ngày 1/1/2019 áp mức 75%.
Việc tăng thuế suất thuế TTĐB được kỳ vọng sẽ khắc phục được tình trạng hút thuốc lá phổ biến ở người trưởng thành ở Việt Nam trong thời gian qua khi giá bán lẻ thuốc lá còn thấp.
Mặt hàng rượu cũng nằm trong danh mục có lộ trình tăng thuế theo quy định tại Khoản 4, Điều 1 Luật Thuế TTĐB 2014. Cụ thể, lộ trình tăng thuế suất thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu như sau:
Đối với rượu từ 20 độ trở lên, từ ngày 1/1/2016 đến hết ngày 31/12/2016 áp dụng mức thuế suất 55%; từ ngày 1/1/2017 đến hết ngày 31/12/2017 mức thuế là 60% và từ ngày 1/1/2018 là 65%.
Đối với rượu dưới 20 độ, từ ngày 1/1/2016 đến hết ngày 31/12/2017 mức thuế suất 30%; từ ngày 1/1/2018 là 35%.
Thuế suất thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu được điều chỉnh lần này tương tự mức thuế suất thuế TTĐB thời điểm trước 2010 (thời điểm điều chỉnh giảm thuế suất để thực hiện cam kết khi gia nhập WTO).
Việc điều chỉnh thuế suất đối với mặt hàng rượu ngoài việc hướng tới mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng còn nhằm mục đích hạn chế phát sinh những vấn đề xã hội khác như mất trật tự an toàn xã hội, tội phạm, an toàn giao thông...
Tương tự mặt hàng rượu, để hạn chế việc lạm dụng bia cũng như các tác nhân do việc sử dụng sản phẩm này mang lại, tại Khoản 4, Điều 1 Luật Thuế TTĐB 2014 quy định lộ trình tăng thuế suất thuế TTĐB đối với mặt hàng bia từ ngày 1/1/2016 đến hết ngày 31/12/2016 mức thuế 55%; từ ngày 1/1/2017 đến hết ngày 31/12/2017 là 60% và từ ngày 1/1/2018 là 65%.
Đơn giản hóa thủ tục hành chính khi khai, nộp thuế sản xuất xăng
Luật Thuế TTĐB năm 2008 quy định: “Xăng các loại, nap-ta (naphtha), chế phẩm tái hợp (reformade component) và các chế phẩm khác để pha chế xăng” thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB.
Việc quy định thu thuế TTĐB đối với cả 2 đối tượng là nap-ta (bao gồm cả con-đen-sát), chế phẩm tái hợp dùng làm nguyên liệu để sản xuất xăng và đối với xăng khi bán ra không làm tăng số thu về thuế TTĐB nhưng dẫn đến việc doanh nghiệp phải ứng vốn để nộp thuế và phát sinh thủ tục để được kê khai, khấu trừ thuế TTĐB khi xuất bán sản phẩm xăng sau này. Trong khi đó, cơ quan thuế phải bỏ ra các chi phí hành chính để quản lý việc kê khai, khấu trừ đối với số thuế TTĐB này.
Do vậy, vừa để tăng sức cạnh tranh của doanh nghiệp, vừa giảm các thủ tục hành chính trong việc kê khai, nộp thuế, Luật Thuế TTĐB 2014 đã bỏ quy định thu thuế TTĐB đối với nap-ta (bao gồm cả con-đen-sát), chế phẩm tái hợp và các chế phẩm khác để pha chế xăng (chỉ thu thuế TTĐB đối với hàng hóa là “xăng các loại”).
Áp mức thuế suất ưu đãi đối với xăng sinh học
Theo Luật Thuế TTĐB 2008 thì thuế TTĐB chỉ thu đối với xăng (RON 92) dùng để pha chế với mức thuế suất 10%. Trong khi đó, xăng sinh học E5, E10 được pha chế theo tỷ lệ tương ứng 95%, 90% xăng RON 92 và 5%, 10% cồn sinh học.
Do vậy, tỷ lệ thu thuế TTĐB đối với 1 lít xăng E5 và xăng E10 chỉ là 95% hoặc 90% so với 1 lít xăng RON 92 tương đương với mức thuế suất thuế TTĐB của xăng E5 là 9,5% và xăng E10 là 9.
Để khuyến khích hơn nữa việc sử dụng nhiên liệu sinh học, sử dụng nhiên liệu cồn từ sản xuất trong nước, góp phần bảo vệ môi trường, tại Khoản 4, Điều 1 Luật Thuế TTĐB 2014 đã quy định mức thuế suất thuế TTĐB ưu đãi đối với xăng sinh học là 8% đối với xăng E5 và 7% đối với xăng E10.
Trong năm 2015, Bộ Tài chính đã tích cực, chủ động ban hành, trình Chính phủ ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Thuế TTĐB 2014 là Nghị định số 108/2015/NĐ-CP và Thông tư số 195/2015/TT-BTC góp phần để Luật nhanh chóng đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả chính sách thuế TTĐB.