(Congannghean.vn)-Dự án nâng cấp Quốc lộ 1A đi qua địa bàn Nghệ An có tổng chiều dài toàn tuyến là 73,8 km, đi qua TX Hoàng Mai, các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc và TP Vinh, được chia thành 6 dự án, do 5 chủ đầu tư tiến hành thi công. Theo lộ trình thì đến nay việc thi công quá chậm, nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng. Tính đến nay, chỉ mới bàn giao được 52,1 km, đạt 70,6%. Một số điểm ở TX Hoàng Mai, Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc vẫn chưa thể tiến hành thi công vì người dân không chịu kí vào biên bản đền bù, GPMB.
Vướng mắc trong công tác GPMB
Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A đoạn từ TX Hoàng Mai đến TP Vinh được khởi công vào ngày 19/7/2011, dự kiến sẽ hoàn thành và thông xe kỹ thuật sau 18 tháng thi công. Tuy nhiên, tính đến nay, việc thi công vẫn đang còn dang dở trên gần như cả toàn tuyến. Lí do vướng mắc lớn nhất vẫn là công tác đền bù, GPMB, dù đến thời điểm này, Nghệ An là một trong 12 tỉnh trong cả nước đã đủ điều kiện ứng vốn ngân sách Nhà nước để thực hiện công tác GPMB, với tổng số vốn đã được bố trí là 559,81 tỷ đồng, trong đó mới chỉ giải ngân được 367,82 tỷ đồng, đạt 65,70%. Để thực hiện Dự án, trên toàn tuyến có 4.642 hộ bị ảnh hưởng, trong đó số hộ dân phải di dời là 216 hộ, được bố trí tái định cư ở 15 khu, tổng số tiền dành cho GPMB là hơn 1.000 tỷ đồng.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền địa phương, trong thời gian qua, công tác GPMB tại các nơi có dự án đi qua đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, mặc dù vẫn còn những vướng mắc chưa tháo gỡ được. Tại TX Hoàng Mai, nơi có 14 km Quốc lộ 1A chạy qua, đến nay đã bàn giao được 11 km, hiện vẫn còn 3 km trên địa bàn phường Quỳnh Thiện do nhiều hộ dân xây dựng nhà trái phép trên hành lang ATGT nhưng vẫn kiên quyết cố thủ để đòi tiền đền bù. Trong khi đó, huyện Quỳnh Lưu có 12,25 km đường chạy qua, thời điểm này cũng đã bàn giao được 10,125 km, đạt 85% và được xem là địa phương đi đầu trong công tác GPMB khi vượt 15% so với toàn tỉnh. Tuy nhiên, theo phản ánh của phía đơn vị thi công là PMU 85 thì tại những địa điểm đã được bàn giao mặt bằng, người dân vẫn gây khó dễ, chưa chấp nhận để thi công vì chưa thỏa đáng trong việc đền bù. Cụ thể, tại xã Quỳnh Giang có 1,75 km đã bàn giao hiện vẫn có 50 hộ, đoạn qua Quỳnh Văn có 47 hộ, đoạn qua xã Quỳnh Thạch có 146 hộ vẫn yêu cầu bồi thường do phản ứng dây chuyền trong việc đòi chi trả đền bù không đúng quy định.
 |
| Gấp rút thi công trên các đoạn đường đã được bàn giao mặt bằng |
Tương tự, huyện Diễn Châu có tổng chiều dài là 28,5 km, hiện đã bàn giao được 21,38 km, đạt 76%. Tại huyện này, vướng mắc lớn nhất tập trung chủ yếu ở xã Diễn An, nơi có chiều dài đi qua là 5,8 km với 402 hộ bị ảnh hưởng, hiện vẫn có 17 hộ chưa chịu kí vào hồ sơ bàn giao mặt bằng, mặc dù ban ngành của huyện và tỉnh đã tổ chức trên 60 cuộc đối thoại với nhân dân nhưng tình hình vẫn không có nhiều biến chuyển. Tại huyện Nghi Lộc, toàn huyện có 13,96 km Quốc lộ 1A đi qua, đến nay đã bàn giao mặt bằng được 10,1 km, hoàn thành đạt 72% khối lượng, mặc dù đây là địa bàn có nhiều hạng mục hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng, trong đó có 5,7 km mở mới với 96 hộ phải di dời trên 9 khu tái định cư. Vướng mắc lớn nhất tại huyện này tập trung tại xã Nghi Long, Nghi Yên và đoạn Kênh Nhà Lê.
Phấn đấu bàn giao mặt bằng trước ngày 30/4
Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Phú Hiền - Giám đốc Ban Quản lý Dự án Công trình giao thông, Chủ tịch Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng cho biết, lí do vướng mắc là bởi Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Nghệ An có đông dân cư, tỉ lệ tái định cư nhiều nên công tác di dời, bồi thường hỗ trợ GPMB khó khăn và phức tạp. Trong đó, vướng mắc lớn nhất vẫn là việc người dân đòi bồi thường đất và tài sản trên đất trong phạm vi đã giải tỏa hành lang an toàn giao thông thuộc Dự án Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A, do Ban Quản lý PMU1 của Bộ GTVT làm chủ đầu tư từ năm 1993 đến 1998 (còn gọi là phạm vi PMU1). Cụ thể, năm 1993, khi thực hiện Dự án PMU1 giải tỏa Quốc lộ 1A trên toàn tuyến, đơn vị này đã định mốc hành lang ATGT từ chân đường ra mỗi bên 7m, tương đương từ tim đường ra mỗi bên 13,5 m. Tuy nhiên, thời điểm thực hiện Dự án này, hàng trăm hộ dân bị ảnh hưởng, thậm chí đất có nguồn gốc rõ ràng từ năm 1980 về trước đã không được bồi thường, hỗ trợ, mà theo phản ánh của người dân thì vào thời điểm đó, chỉ có một số trường hợp phải di chuyển tái định cư, mới được áp giá về đất.
Tại nhiều địa phương, sau năm 1993, chính quyền cũng đã cấp bìa đỏ cho người dân lấn vào mốc chỉ giới của PMU1 và đấy là nguyên nhân sâu xa khiến các hộ trong diện này yêu cầu phải thực hiện bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất trong phạm vi 13,5 m khi thực hiện GPMB để mở rộng, nâng cấp Quốc lộ 1A. Do vậy, đến nay còn có 871 hộ dân trên toàn tuyến chưa chịu kí vào hồ sơ bàn giao mặt bằng để yêu cầu bồi thường đất và tài sản trong phạm vi PMU1. Bên cạnh đó, không ít hộ dân cố tình xây dựng công trình trong phạm vi đã giải tỏa, nay vẫn không chịu tháo dỡ để bàn giao mặt bằng thi công. Chiếu theo Quyết định 04/2010/QĐ-UBND ngày 19/1/2010 của UBND tỉnh và Công văn số 7418/UBND-CN ngày 25/11/2010, UBND tỉnh Nghệ An thống nhất việc bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi để thực hiện Dự án Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Nghệ An thì các trường hợp trên không được bồi thường, hỗ trợ. Do đó, Ban đền bù, GPMB đã không có đủ cơ sở để đền bù theo yêu cầu của người dân.
Để tháo gỡ vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ thi công Dự án, ngày 13/2, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Xuân Đường sau chủ trì buổi làm việc về công tác GPMB các dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A đoạn qua Nghệ An, có kết luận nêu rõ: Nguyên nhân chủ yếu của việc chậm trong công tác GPMB là do sự chỉ đạo, vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương nơi có dự án triển khai còn chưa quyết liệt, sát sao, quá trình thực hiện dự án có sự điều chỉnh về quy mô, công tác tái định cư chậm nên đã ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công dự án. Đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh đã giao trách nhiệm cho các địa phương và ban ngành liên quan phải giải quyết vướng mắc. Đối với những đoạn không vướng mắc về tái định cư, phải bàn giao mặt bằng trước ngày 30/3 và đối với những đoạn vướng mắc tái định cư, cần tập trung giải quyết để bàn giao mặt bằng trước ngày 30/4. Riêng những đoạn đã bàn giao nhưng vẫn bị lấn chiếm, phải tổ chức thi công để đảm bảo tiến độ.
Thực hiện sự chỉ đạo này, ngày 26/2, Hội đồng GPMB huyện Diễn Châu đã tổ chức bảo vệ thi công đoạn qua xóm 14, xã Diễn An có chiều dài 910 m. Sáng cùng ngày, Hội đồng GPMB TX Hoàng Mai đã tiến hành bảo vệ thi công Quốc lộ 1A đoạn qua khối 13 và khối 5, thuộc phường Quỳnh Xuân với tổng chiều dài 541 m. Nghệ An phấn đấu hoàn thành công tác GPMB Dự án Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A đoạn đi qua Nghệ An trước ngày 30/4/2014.
.