(Congannghean.vn)-Tỉnh Nghệ An có địa bàn rộng, dân số gần 3 triệu người, phần lớn diện tích là đồi núi, địa hình phức tạp, khí hậu, thời tiết khắc nghiệt, thiên tai bão lụt, hạn hán thường xảy ra, đời sống một bộ phận nhân dân còn nghèo. Mặc dù là tỉnh giàu tiềm năng sức lao động, nhưng hàng nghìn con em thiếu việc làm. Bởi vậy, trong những năm qua, xuất khẩu lao động được xem là hướng giải quyết việc làm và giảm nghèo để Nghệ An phát triển kinh tế - xã hội theo hướng tăng trưởng kinh tế bền vững.
Những con số ấn tượng
Năm 2013, mặc dù trong điều kiện khó khăn chung về công tác xuất khẩu lao động, nhưng toàn tỉnh đã đưa được 11.671 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng, đưa tổng số lao động của tỉnh hiện đang làm việc có thời hạn ở nước ngoài lên trên 50.000 người. Nguồn thu nhập do xuất khẩu lao động chuyển về tỉnh qua các ngân hàng thương mại năm 2013 hơn 100 triệu USD (chưa kể nguồn do lao động mang về trực tiếp hoặc bằng các con đường khác). Và phấn đấu năm 2014, toàn tỉnh đưa được từ 12.000 - 13.000 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Kết quả đó đã góp phần quan trọng, tích cực trong thực hiện chương trình giải quyết việc làm và giảm nghèo của tỉnh, tạo sự ổn định về chính trị, xã hội trên địa bàn và thúc đẩy Nghệ An tiếp tục phát triển và hội nhập.
Thị trường lao động tỉnh ta đi làm việc ở nước ngoài tập trung chủ yếu ở các nước: Malaysia 3.299 người, Đài Loan 2.884 người, các nước Trung Đông 1.536 người… Các huyện có nhiều lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng như Nghi Lộc 1.318 người, Đô Lương 1.177 người, Hưng Nguyên 1.050 người, Nam Đàn 1.041 người, Diễn Châu 938 người, Quỳnh Lưu 783 người, Yên Thành 711 người. Bên cạnh đó, một số huyện miền núi đã triển khai có hiệu quả công tác này như Nghĩa Đàn 717 người, Thanh Chương 706 người, Tân Kỳ 511 người, Anh Sơn 450 người…
Để có được những kết quả đáng ghi nhận trên, thời gian qua, tỉnh ta đã thực hiện nghiêm túc theo Nghị định số 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; Quyết định số 1465/QĐ-TTg ngày 21/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện thí điểm ký quỹ đối với người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS; Thông tư số 21/2013/TT-BLĐTBXH ngày 10/10/2013 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về quy định mức trần tiền ký quỹ và thị trường lao động mà doanh nghiệp dịch vụ được thỏa thuận ký quỹ đối với người lao động… Bên cạnh đó, phối hợp với Công an tỉnh làm tốt công tác xử lý hồ sơ xuất, nhập cảnh cho hơn 20.000 lao động có nhu cầu đi xuất khẩu lao động và thường xuyên phối hợp công tác thanh, kiểm tra trong lĩnh vực này. Phối hợp với các Ngân hàng Thương mại, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện kịp thời, đầy đủ việc cho vay vốn đối với người lao động có nhu cầu vay vốn đi xuất khẩu, với doanh số cho vay xuất khẩu lao động năm 2013 khoảng 100 tỉ đồng. Phối hợp tốt với các đơn vị xuất khẩu lao động, liên kết gắn trách nhiệm của chính quyền, đơn vị tuyển và người lao động, tạo ra phong trào sâu rộng và thu hút nhiều lao động đi xuất khẩu lao động. Đẩy mạnh mô hình liên kết giữa xã, phường, thị trấn với đơn vị xuất khẩu lao động, góp phần đưa công tác xuất khẩu lao động với số người độ tuổi ngày càng nhiều theo hướng có hiệu quả hơn.
 |
| Người dân đăng ký làm hộ chiếu xuất cảnh tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh |
Còn đó những khó khăn
Tuy vậy, nhìn lại công tác xuất khẩu lao động tại tỉnh ta còn đó những tồn tại. Dưới tác động của nền kinh tế thế giới trong thời kỳ suy thoái, nợ công kéo dài, thị trường lao động truyền thồng của Việt Nam tại một số nước bị thu hẹp. Nhiều quốc gia đã áp dụng các chính sách hạn chế tiếp nhận lao động nước ngoài để bảo vệ lao động trong nước, thậm chí một số nước không tiếp nhận lao động nước ngoài trong nhiều lĩnh vực đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu lao động. Đòi hỏi của thị trường lao động ngày càng cao và khắt khe về chất lượng lao động, trình độ ngoại ngữ, kiến thức, kỹ năng tay nghề, với tinh thần trách nhiệm và tính chuẩn xác trong quá trình thực hiện hợp đồng lao động. Trong khi đó, nhìn chung trình độ, kỹ năng nghề, vốn ngoại ngữ, ý thức chấp hành kỷ luật lao động của người lao động Nghệ An dù đã được nâng lên, nhưng nhiều lao động còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu của một số thị trường, đặc biệt là thị trường có thu nhập cao như: Nhật Bản, Australia, New Zealand, Canada, Phần Lan… Tình trạng lao động hết hạn hợp đồng lao động không trở về nước mà ở lại làm việc và cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc trong những năm qua đã ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín của lao động Việt Nam tại Hàn Quốc.
Và điều cần quan tâm hơn là, một số đơn vị, doanh nghiệp có chức năng xuất khẩu lao động đã làm trái quy định, thực hiện không đúng cam kết đã ký với người lao động. Tình trạng một số đơn vị, doanh nghiệp lợi dụng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh do Sở Kế hoạch - Đầu tư cấp, không được cơ quan có thẩm quyền cấp phép nhưng vẫn tổ chức tuyển lao động xuất khẩu trái quy định, chưa được kiểm tra, xử lý kịp thời; tổ chức đưa lao động đi làm việc ở một số thị trường trái pháp luật như Angola, Australia, Canada… gây thiệt hại nhiều mặt cho người lao động. Tỉ lệ lao động hết hạn hợp đồng không về nước, ở lại làm việc và cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc mặc dù có giảm nhưng vẫn còn ở mức cao. Bên cạnh đó, một số lao động và gia đình có lao động đi xuất khẩu đã không thực hiện nghiêm túc hợp đồng, gây hình ảnh xấu về lao động Việt Nam nói chung và lao động Nghệ An nói riêng tại các nước như: Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan…
Xác định xuất khẩu lao động là một trong những mũi trọng tâm thu hút ngoại tệ về cho quê hương, làm cho dân giàu nước mạnh nên các ngành chức năng, nhất là cấp cơ sở cần phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân cò mồi, dụ dỗ, hứa hẹn gian dối để lừa gạt đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài trái phép. Các gia đình có con em còn ở bất hợp pháp tại nước ngoài cần kêu gọi về nước. Làm được như vậy, Nghệ An sẽ nắm được thời cơ, vận hội đưa lao động xuất khẩu qua các nước ngày càng lớn, góp phần quan trọng xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh.
.