Dân khổ vì dự án "siêu rùa bò"

(Congannghean.vn)- Khu công nghiệp (KCN) Bắc Vinh được định hình và đi vào hoạt động đã hơn 15 năm nay, thế nhưng từ bấy đến nay, 18 doanh nghiệp hoạt động vẫn phải xả thải chung với mương thoát nước của dân cư, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong vấn đề xử lý nước thải và gây ô nhiễm môi trường cho dân cư xung quanh.

Trong khi, dự án xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung đã được phê duyệt, lẽ ra đã đi vào vận hành từ lâu, song đến nay, chủ đầu tư mới bắt đầu… làm móng, bất chấp UBND tỉnh và các ban, ngành đã có nhiều văn bản chỉ đạo, đốc thúc.

Sống chung với nước thải công nghiệp.

Dự án xây dựng Nhà máy Xử lý nước thải tập trung tại KCN Bắc Vinh có tổng mức đầu tư hơn 5 tỷ đồng, được giao cho Công ty Đầu tư và Phát triển KCN Bắc Vinh (sau đây gọi tắt là Công ty Bắc Vinh), trực thuộc Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama), có trụ sở tại 21 đường Lê Doãn Nhã, phường Trung Đô, TP Vinh làm chủ đầu tư, triển khai xây dựng ngay sau khi các doanh nghiệp trong KCN Bắc Vinh đi vào hoạt động.

Công ty Bắc Vinh cũng là đơn vị chịu trách nhiệm giám sát, quản lý và điều hành toàn bộ các hoạt động của Dự án này. Theo thiết kế đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1128/QĐ-TTg ngày 18/12/1998 thì hệ thống thoát nước bao gồm nước thải và nước mưa, trong đó chỉ rõ toàn bộ nước thải công nghiệp và nước thải sinh hoạt phải được xử lý sơ bộ tại các xí nghiệp, tập trung theo đường cống chảy về khu xử lý chung nằm cuối KCN để xử lý lại. Sau khi đạt tiêu chuẩn A-TCVN được thoát ra khỏi KCN rồi mới theo mương dẫn ra sông Kẻ Gai.

Kế hoạch là vậy, song từ khi các doanh nghiệp đi vào hoạt động đến nay, do chưa có trạm xử lý nước thải tập trung nên toàn bộ nước thải đều xả thẳng ra môi trường, đi chung với mương nước của người dân, gây ô nhiễm nghiêm trọng đến đời sống của người dân xung quanh khu công nghiệp. Cũng vì buộc phải xả thải trực tiếp ra môi trường nên người dân lãnh đủ những hậu quả của việc ô nhiễm.

Điển hình là vào tháng 5/2011, nhân dân xã Hưng Đông đã kéo nhau ra cánh đồng Bàu Trang, tổ chức lấp mương nước xả thải của Nhà máy Bao bì Sabeco vì xả thải gây ô nhiễm và làm chết cây trồng của bà con. Ngay cả chủ đầu tư là Công ty Bắc Vinh cũng đã 2 lần bị kiểm tra, xử phạt hành chính vì gây ô nhiễm môi trường. Mới đây nhất, Công ty này bị Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường tiến hành kiểm tra và xử phạt 69 triệu đồng với lý do thực hiện không đúng, đầy đủ các nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, xả nước thải vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 2 đến 5 lần.

Bất chấp sự đốc thúc chỉ đạo, dự án vẫn “siêu rùa bò”.

Về tiến độ xây dựng Nhà máy xử lý nước thải tập trung, sau hơn 15 năm đi vào hoạt động đến nay, bất chấp 18 doanh nghiệp liên lục phải xả thải ra môi trường, dự án này vẫn án binh bất động. Vào tháng 8/2012, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thanh Điền kiểm tra tại KCN Bắc Vinh, nêu ra nhiều sai phạm trong hoạt động, trong đó có đề cập đến tiến độ xây dựng Nhà máy xử lý nước thải, đồng thời kiên quyết chỉ đạo Tổng Công ty Lilama tập trung xây dựng ngay và phải hoàn thành trong vòng 6 tháng, kể từ tháng 8/2012.

Song, mọi việc vẫn dậm chân tại chỗ, dự án vẫn đắp chiếu. Trước tình hình đó, ngày 26/12/2012, UBND tỉnh tiếp tục có Công văn số 9334/UBND-ĐT giao Công ty Bắc Vinh hoàn thành việc triển khai xây dựng hệ thống xử lý nước thải với công suất không dưới 500 m3/ngày đêm trước ngày 30/4/2013, sau khi đã có khảo sát tình hình thực tế hoạt động của các công ty tại KCN Bắc Vinh. Đến hết thời điểm này, địa điểm xây dựng dự án vẫn là một bãi đất trống, nên ngày 6/6/2013,

Sở Tài nguyên và Môi trường đã có Công văn số 1471/STNMT-BVMT yêu cầu Công ty Bắc Vinh báo cáo kết quả thực hiện và đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống nước thải tập trung, đồng thời đề nghị Ban Quản lý KKT Đông Nam và UBND TP Vinh cùng vào cuộc để đôn đốc, giám sát việc xây dựng, kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật về môi trường của các đơn vị tại khu công nghiệp này.

Bởi qua kết quả của đoàn kiểm tra 10 doanh nghiệp về môi trường tại đây cho thấy, có đến 9 doanh nghiệp vi phạm về bảo vệ môi trường. Sau hàng loạt sự cố về môi trường xảy ra tại KCN Bắc Vinh khiến cho nhân dân cũng như các doanh nghiệp vô cùng khốn đốn, ngày 20/9/2013, Công ty Bắc Vinh mới bắt đầu tiến hành xây dựng trạm xử lý nước thải sau hơn 10 năm đắp chiếu. Ghi nhận tại công trường sáng 20/11/2013, dự án mới tiến hành làm móng, chỉ có một chiếc xe tải thi thoảng uể oải chở vật liệu đến, trong khi công trường chỉ có 4 - 5 công nhân làm việc, cạnh đó là mương thoát nước đen ngòm của Công ty Sabeco, đã từng bị dân lấp vì gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Tại văn phòng Công ty Bắc Vinh, một nhân viên cho biết, toàn Công ty chỉ có 12 người làm việc. Cán bộ kỹ thuật Văn Đức Long giải thích nguyên nhân chậm tiến độ dự án là KCN Bắc Vinh thay đổi quy hoạch. Vị trí xây dựng Nhà máy trước kia nằm trên diện tích đã bị thu hẹp, nên phải tìm địa điểm mới, thay địa điểm tại hồ Bảy Mẫu trước đó. Sau đó, vào năm 2009, UBND tỉnh có quyết định cho xây dựng tại khu vực Đồng Bàu, nằm trên địa bàn xã Hưng Đông thì bị chính quyền và nhân dân xã này phản đối, nên phải loay hoay tìm địa điểm khác.

Đến lúc chọn được địa điểm nằm trong KCN như hiện nay, thì Công ty lại gặp khó khăn về tài chính, nên vào tháng 9/2013, khi tổ chức mời thầu và đấu thầu thành công, dự án mới đi vào thi công. Theo ông Long, dự kiến 6 tháng sau, kể từ khi khởi công, dự án sẽ hoàn tất. Thế nhưng, đã 2 tháng trôi qua, với tiến độ như hiện nay, việc chậm tiến độ là điều không tránh khỏi. Chỉ khổ người dân sống quanh khu công nghiệp, 15 năm phải sống chung với vấn nạn ô nhiễm môi trường.