Tổng đội Thanh niên xung phong 4 (TNXP 4) xây dựng kinh tế Nghệ An được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 11/1997, trên địa bàn hai xã Giai Xuân và Tân Hợp (huyện Tân Kỳ) với tổng diện tích gần 780.000m2 theo Quyết định số 813/QĐ-UB của UBND tỉnh Nghệ An.
Qua gần 14 năm hoạt động và trưởng thành, Tổng đội TNXP 4 đã chuyển một vùng đồi núi hoang vu hẻo lánh, dân cư sống chủ yếu là lán trại, đường sá giao thông đi lại khó khăn, nay trở thành một vùng dân cư đông đúc, có gần 70 hộ sinh sống, sản xuất phát triển, kinh tế ổn định, nhiều hộ có cuộc sống khá và giàu.
Ngày 26/5/2011, Tổng đội TNXP 4 và Công ty Cổ phần Mía đường Sông Con được sáp nhập thành Công ty TNHH hai thành viên, với sự góp vốn của Công ty Cổ phần Mía đường Sông Con theo Quyết định số 1857/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An, thành Công ty TNHH Thanh niên xung phong 4 - Sông Con.
Việc chuyển đổi là chủ trương đúng và phù hợp với xu thế chung, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất và đảm bảo hoạt động kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập, tình hình tại Công ty có một số diễn biến gây mất ổn định. Đặc biệt, từ tháng 1/2012 đến tháng 5/2013, có 11 hộ đội viên của Tổng đội TNXP 4 (cũ) và nhân dân xóm Đồi Chè, xã Giai Xuân ngang nhiên lấn chiếm hơn 119.200m2 đất sản xuất của Công ty.
Điển hình là các hộ: Lê Văn Duyên đã lấn chiếm hơn 19.000m2 đất, Cao Xuân Phức lấn chiếm 12.800m2, Trương Văn Mơ lấn chiếm 10.500m2, Trương Văn Hợi lấn chiếm 14.000m2, Trương Văn Thi lấn chiếm 0,44 ha, Đinh Thị Khang lấn chiếm 10.500m2, Nguyễn Thị Kiên lấn chiếm 12.000m2...
Mặc dù các cấp chính quyền huyện, xã và Công ty đã tuyên truyền, giải thích nhưng các đội viên, hộ dân không chấp hành, mà còn huy động lực lượng từ 20 - 30 người chống đối, cho trâu, bò cày, bừa tróc hàng trên diện tích đất của Công ty để trồng mía, sắn dây... Cùng với việc lấn chiếm đất, có 3 hộ dân dựng nhà trái phép như hộ ông Nguyễn Văn Hải, xã Giai Xuân đã tự ý dựng nhà trên đất rừng phòng hộ tại thửa số 11, bản đồ số 133, thuộc bản đồ hành chính xã Tân Hợp.
Ngôi nhà của ông Trương Văn Mơ dựng trái phép trên nền đất Công ty
vẫn đang ngang nhiên tồn tại
Trước tình trạng lấn chiếm đất và xây dựng nhà trái phép trên nền đất của Công ty quản lý, từ năm 2012, Công ty TNHH Thanh niên xung phong 4 - Sông Con đã nhiều lần gửi văn bản lên UBND tỉnh, huyện Tân Kỳ, xã Giai Xuân và Tân Hợp đề nghị xử lý tình trạng xâm chiếm đất và dựng nhà trái phép trên đất sản xuất và đất rừng phòng hộ.
Ngày 11/5/2012, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Xuân Đại làm việc với Công ty TNHH Thanh niên xung phong 4 - Sông Con, lãnh đạo huyện Tân Kỳ, chính quyền hai xã Giai Xuân, Tân Hợp kết luận và chỉ đạo: Đối với các hộ không phải là đội viên của Tổng đội TNXP 4 (cũ) lấn chiếm đất, giao cho UBND huyện Tân kỳ giải quyết và thu hồi lại đất cho Công ty sản xuất kinh doanh.
Đối với các hộ là đội viên của Tổng đội TNXP 4 (cũ) lấn chiếm giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường, các sở, ngành thành lập Tổ công tác kiểm tra giải quyết. Tuy vậy, đến nay, chỉ đạo này đang chỉ là "thông báo". Gần đây nhất, ngày 28/5/2013, Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ đã chủ trì cuộc họp giải quyết vấn đề này với quan điểm là kiên quyết xử lý những hộ xâm chiếm và xây dựng nhà trái phép.
Theo quan điểm của huyện Tân Kỳ thì những căn nhà xây dựng trái phép này sẽ bị cưỡng chế trong thời gian tới. Tuy nhiên, dư luận đặt ra câu hỏi, nếu như Công ty TNHH Thanh niên xung phong 4 - Sông Con và chính quyền xã Giai Xuân, Tân Hợp thực hiện các biện pháp ngăn chặn quyết liệt ngay từ đầu thì việc lấn chiếm đất và xây dựng trái phép nêu trên sẽ được kiểm soát, không gây thiệt hại cho Công ty cũng như những người dân. Vụ việc này là một bài học về công tác quản lý đất đai tại các Công ty trên địa bàn toàn tỉnh.
Về phần Công ty TNHH Thanh niên xung phong 4 - Sông Con, Phó Giám đốc Công ty Phan Sỹ Hải thừa nhận, sự chậm trễ, bất lực trong quản lý Nhà nước, dẫn đến tình trạng 11 hộ dân liên tục tự ý xâm chiếm trái phép đất rừng của Công ty. Điều đáng nói, theo ông Hải là sự việc đã đi quá xa, vượt qua tầm kiểm soát của Công ty. Lực lượng của Công ty quá mỏng, tổ chức vào hiện trường kiểm tra, ngăn chặn thì đã bị các hộ dân này hành hung, như vụ đánh anh Nguyễn Như Hùng, tổ bảo vệ Công ty gãy tay phải vào ngày 21/2/2013.
Dư luận bức xúc trước tình trạng trên, mong rằng tỉnh Nghệ An, huyện Tân Kỳ và các cơ quan chức năng liên quan của tỉnh cần phối hợp kiên quyết xử lý nghiêm, không để tình trạng này diễn ra trên địa bàn, nhằm lập lại kỷ cương phép nước trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển quỹ đất lâm nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo vệ tốt diện tích rừng và đất sản xuất của Công ty TNHH Thanh niên xung phong 4 - Sông Con.
Viết Hùng
.