Có mặt tại xóm Sơn Thành thuộc xã Quang Thành vào những ngày cuối tháng 10 này, hình ảnh đầu tiên chúng tôi ghi nhận là khung cảnh ngột ngạt do ô nhiễm từ bãi rác ở đầu nguồn đập Vệ Vừng. Được biết, bãi rác này do UBND xã Quang Thành quy hoạch để làm nơi tập kết cho thị tứ Quang Thành và các xóm xung quanh.
Bên cạnh đó, cảnh tượng rác tấp thành đống cao vút, vung vãi xuống đập nước làm cho hồ nước trong xanh chuyển thành một màu đen kịt; xác súc vật đang phân huỷ bốc mùi hôi thối cũng được vứt bừa bãi xuống đập nổi lềnh bềnh. Bước chân vào khu vực bãi rác ruồi nhặng bay như ong, mùi hôi tanh bao trùm cả một vùng rộng lớn khiến cho môi trường nơi đây bị ô nhiễm nghiêm trọng.
“Bãi rác này đã có từ mấy năm nay, chúng tôi nghe nói xã có chủ trương tập kết ở đây thành một bãi rác xử lý rác thải cho thị tứ Quang Thành và các xóm xung quanh. Từ ngày họ đưa rác về đổ đã khiến cho môi trường bị ô nhiễm trầm trọng. Những nhà ở gần đây luôn phải chịu sự hành hạ bởi mùi hôi thối từ bãi rác này” - Một người dân ở xóm Sơn Thành bức xúc.
Được biết, đập Vệ Vừng được huyện Yên Thành cho anh Phan Trọng Lương, xóm Đồng Phú, xã Đồng Thành thầu trong thời gian 20 năm với số tiền 12 triệu đồng/năm để nuôi cá, bảo vệ môi sinh, môi trường và hệ sinh thái cho con đập quan trọng này.
Anh Lương cho biết: “Tôi thầu con đập này từ đầu năm 2012 để bảo vệ và phát triển hệ sinh thái xung quanh hồ, đang đầu tư con giống và kêu gọi dự án để xây dựng một khu du lịch sinh thái thì đột nhiên thấy nước đập bị ô nhiễm nên gia đình rất hoang mang, lo lắng. Qua theo dõi thấy nguồn ô nhiễm là từ bãi rác xóm Sơn Thành của xã Quang Thành gây ra ngay chính đầu nguồn con đập. Nếu bãi rác này cứ tiếp tục tồn tại như hiện nay sẽ gây hậu quả khôn lường cho môi trường con đập và hoạt động sản xuất cũng như sức khoẻ của hàng nghìn hộ dân từ hạ nguồn con đập”.
Rác thải và súc vật chết đang khiến môi trường sinh thái ở đập Vệ Vừng bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Theo tìm hiểu, đập Vệ Vừng có vị trí đặc biệt quan trọng đối với sản xuất và sinh hoạt của người dân xung quanh khu vực. Cụ thể, nguồn nước của hồ đập đang cung cấp cho nhà máy nước xã Đồng Thành, là nước sạch duy nhất cho các xóm Vũ Kỳ, Hồng Kỳ, Đồng Phúc của xã Đồng Thành. Mặt khác, đập Vệ Vừng còn cung cấp nguồn nước tưới tiêu cho hoạt động sản xuất cho hàng nghìn héc ta đất canh tác của các xã Đồng Thành, Phúc Thành, Tăng Thành, Văn Thành…
Ông Dương Minh Trung, xóm trưởng xóm Đông Thành, xã Quang Thành phản ánh: “Việc tập kết khu vực xóm Đông Thành và Sơn Thành thành nơi đổ rác khiến cho môi trường bị ô nhiễm trầm trọng, nhất là mùi hôi thối bốc ra từ bãi rác bủa vây khu dân cư khiến cho người dân hết sức khổ sở. Khi có chủ trương đưa bãi rác về đây người dân chúng tôi phản đối kịch liệt”.
Cũng theo ông Trung, khu vực bãi rác xóm Sơn Thành không chỉ là nơi đổ những loại rác thải thông thường mà nơi đây còn bị tuồn cả xác súc vật chết do dịch bệnh như lợn, gà, vịt xuống khiến cho môi trường càng thêm ô nhiễm; nghiêm trọng hơn là nguy cơ lây lan và bùng phát dịch bệnh là rất cao, khi đó hậu quả sẽ khôn lường.
Đem vấn đề này trao đổi với ông Hoàng Văn Bảy - Chủ tịch UBND xã Quang Thành cho biết: “Để xây dựng khu vực bãi rác tại xóm Sơn Thành và Đông Thành thì Hội đồng nhân dân xã và lãnh đạo địa phương cũng đã bàn bạc rất thận trọng, lấy ý kiến của người dân rồi mới làm. Việc ô nhiễm khi tập kết rác là khó có thể tránh khỏi nên chúng tôi chủ trương chỉ cho phép đổ rác thải là bao bì và các chất thải thông thường rồi sau đó tiến hành chôn lấp”.
Khi chúng tôi đưa những phản ánh của người dân về tình hình ô nhiễm do bãi rác gây ra và những ý kiến phản đối khi đưa bãi rác về đầu nguồn đập Vệ Vừng thì ông Bảy phân trần: “Ô nhiễm là có nhưng đâu đến nỗi như thế; mặt khác việc phản đối đưa bãi rác lên đó là một bộ phận rất ít người dân thôi”(?).
Trước sự việc diễn ra như hiện nay, nguy cơ đập Vệ Vừng bị ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước là khó tránh khỏi. Đề nghị huyện Yên Thành cần có giải pháp kịp thời nhằm làm trong sạch nguồn nước tại đây và tránh nguy cơ làm cho đập nước này bị “bức tử”.
Ngọc Thái
.