Dân "dài cổ" chờ đền bù
Ngày 14/7/2010, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định 2996/QĐ.UBND-CN về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu đô thị mới Đông Hưng ở xóm Đông Hưng, xã Nghĩa Mỹ, thị xã Thái Hòa.
Ngày 25/10/2010, UBND thị xã Thái Hòa ra Quyết định số 2102/QĐ-UBND về việc thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng do thu hồi đất để thực hiện dự án Khu đô thị mới Đông Hưng.
Tiếp đó, ngày 26/10/2010, UBND thị xã Thái Hòa đã ra Thông báo số 145/TB-UBND về việc thu hồi đất để thực hiện dự án Khu đô thị mới Đông Hưng nói trên. Theo đó, diện tích đất phải thu hồi theo quy hoạch là 49,879ha.
Công tác khảo sát, đo đạc, thống kê, kiểm đếm đất đai, tài sản gắn liền với đất để lập hồ sơ thu hồi đất, lập dự án và phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư bắt đầu được thực hiện từ cuối tháng 10/2010 và công việc này sau đó cũng đã được hoàn tất. Công tác phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, giải phóng mặt bằng được chia làm 2 đợt. Đợt 1 trong tháng 12/2010 và đợt 2 trong tháng 6/2011.
Ai cũng biết rằng, việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới Đông Hưng là "điểm nhấn" trong xây dựng hạ tầng và điểm sáng trong thu hút đầu tư vào thị xã trẻ này. Tuy nhiên, từ khi ra thông báo cho người dân đến nay đã gần 2 năm trời nhưng cả phía chủ đầu tư và chính quyền đều đang "án binh bất động". Chờ đợi mãi không thấy phía chủ đầu tư cũng như chính quyền có "động tĩnh" gì nên nhiều hộ dân đã tỏ ra rất "nóng ruột".
Ông Trần Văn Vinh, xóm Đông Hưng kiến nghị: "Riêng gia đình tôi có 2,3ha nằm trong quy hoạch dự án khu đô thị Đông Hưng, thấy họ đến đo đạc, kiểm đếm nhưng đến nay đã 2 năm trời vẫn chưa thấy nói năng gì. Chúng tôi chấp hành chủ trương của Nhà nước nên đã không ai dám thực hiện mua bán chuyển nhượng quyền sử dụng đất, xây nhà, trồng cây hoặc tạo lập các tài sản khác gắn liền với đất trên diện tích đất đã được quy hoạch. Cây cao su của tôi trồng trước khi dự án quy hoạch nên không được chăm sóc và bị quá tuổi ghép, cây ăn quả bị thất thu hai năm nay".
Cùng chung tâm lý như ông Vinh là hàng chục hộ dân có đất canh tác trong diện bị quy hoạch. Phần đa các hộ dân này không đủ kiên nhẫn chờ đợi nên đã tiếp tục canh tác trên diện tích đất thuộc diện bị thu hồi.
Nguyên nhân là sau khi công bố thu hồi đất ở đây, UBND thị xã Thái Hòa có thông báo "Không được mua bán chuyển nhượng quyền sử dụng đất, xây nhà, trồng cây hoặc tạo lập các tài sản khác gắn liền với đất trên diện tích đất đã được quy hoạch..." cùng với tâm lý chờ đền bù, nhiều hộ dân trồng cao su đã không chăm sóc nên vườn cao su trong giai đoạn kiến thiết cơ bản đã bị bỏ mặc.
Đến nay, sau thời gian "dài cổ" chờ đợi, các hộ dân ở đây đã chặt hết những cây cao su mới chỉ 3 tuổi này, bởi có giữ lại thì những cây trồng này cũng sẽ không cho mủ và nếu có thì năng suất cũng rất thấp. Mỗi cây cao su con như thế này nếu tính tất cả từ giống, phân bón, thuê người ghép sẽ hết 20 ngàn đồng, mỗi ha trồng mới sẽ có trên 500 cây.
Như vậy, số tiền của người dân đầu tư vào mỗi ha đất sẽ không phải là ít. Cánh đồng đất đỏ bazan màu mỡ ở xóm Đông Hưng giờ đây vẫn phủ một màu xanh bạt ngàn, nhưng đó là màu xanh của những cây trồng hiệu quả kinh tế rất thấp như: Xoan đâu, keo, sắn, thậm chí là cỏ dại. Và, 2 năm nay, nguồn lợi thu lại từ những mảnh đất này của các gia đình nơi đây cũng gần như là con số không.
Một số hộ dân quay lại trồng ngô để đỡ hoang phí đất đai
Ông Nguyễn Khắc Sinh, xóm trưởng xóm Đông Hưng cho biết: "Do có thông báo quy hoạch và cấm sản xuất trên đất, nên người dân đã không đầu tư, không chăm sóc cây cối, người thì bỏ đi làm thuê trong khi đất lại bỏ hoang. Nhân dân ở đây rất bức xúc, chúng tôi đã hỏi lên hội đồng các cấp qua các đợt tiếp xúc cử tri nhưng mọi việc vẫn rơi vào im lặng. Dân chỉ mong các cơ quan chức năng, chủ đầu tư sớm đưa ra câu trả lời dứt điểm vụ việc này để nhân dân chúng tôi yên tâm sản xuất".
Dự án "điểm nhấn" của thị xã trẻ bao giờ mới triển khai?
"Dự án Khu đô thị mới Đông Hưng đã rục rịch từ trước khi tôi lên làm Trưởng phòng. Đến nay cũng đã vài năm rồi nhưng chưa thấy động tĩnh gì, vừa rồi tôi có điện hỏi anh Hưng (Giám đốc điều hành dự án Khu đô thị mới Đông Hưng - PV) thì họ nói là khoảng quý IV (tức từ tháng 10/2012) này mới bắt đầu khởi động lại nên chúng tôi cũng đang chờ...”, ông Hồ Thanh Phong - Trưởng phòng TN&MT thị xã Thái Hòa, Phó chủ tịch Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng dự án Khu đô thị mới Đông Hưng cho biết.
Như đã phản ánh ở trên, việc thực hiện kê khai, kiểm kê tài sản của các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án đã được thực hiện xong từ lâu. Đến nay, sự háo hức của bà con chờ đợi sự ra đời của khu đô thị mới cũng không còn mà thay vào đó là tâm lý chán nản và động thái của người nông dân là muốn tái sản xuất trên diện tích đất đã có quyết định thu hồi. Hiệu quả kinh tế của dự án thì chưa thấy đâu nhưng niềm tin của người dân vào chính quyền và chủ đầu tư thì giảm sút trầm trọng.
Sau 2 năm, tấm biển phối cảnh rực rỡ màu sắc với tầm vóc hoành tráng của một khu đô thị mới hiện đại và được kỳ vọng sẽ là "điểm nhấn" cho thị xã trẻ nay chỉ còn trơ cái khung sắt trống rỗng, trông thật thảm hại. Thiết nghĩ, việc triển khai dự án cũng như công tác đền bù thỏa đáng những hộ dân có diện tích đất sản xuất bị thu hồi nói trên cần phải được làm khẩn trương, đồng bộ, tránh gây tâm lý hoang mang cho người dân. Hơn nữa, đây là dự án sẽ hứa hẹn mang dáng dấp một đô thị trẻ của thị xã Thái Hòa nên cần phải tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tránh bị “đất chết” như hiện nay.
Ngọc Thái
.