Tình trạng này đang tạo ra những khó khăn về cách quản lý đất đai, cũng như gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự ở địa phương…
Nhiều tháng nay, người dân ở xã Châu Lý không còn ngày ngày vào rừng để chăm bón cây rừng của họ, khi Lâm trường Quỳ Hợp đã cấm họ đến trồng cây trên diện tích rừng rộng hàng trăm ha của xã mình.
Chuyện bắt đầu từ năm 2003, tỉnh phê duyệt cấp toàn bộ đất của các hộ dân đang canh tác ổn định lâu nay cho Lâm trường Quỳ Hợp, việc làm này đã tạo ra sự "bất ngờ" dẫn đến những tranh chấp cũng như hệ lụy phức tạp giữa các hộ dân với Lâm trường Quỳ Hợp.
Sau khi chủ trương thống nhất bàn giao được ngã ngũ, đến đầu năm 2012, Lâm trường tiến hành thu hồi đất của dân trồng trọt nhưng không bồi thường, mặc dù họ đã sinh sống, làm ăn trên mảnh đất bị trưng dụng mấy chục năm qua. Vì bất bình trước việc làm này nên hàng trăm hộ dân đã tranh chấp lại đất với lâm trường.
Khu đất lâm nghiệp có "sổ lâm bạ" nhưng nay dân không được sử dụng đất
Qua tranh chấp và cãi cọ (thậm chí là cả xô xát) giữa hai bên thì các hộ dân ở đây đều "té ngửa” ra rằng đã có hơn 600 ha đất lâm nghiệp bị cấp trùng nhau. Nhiều hộ dân có đất rừng bị thu hồi bức xúc: “Đã từ lâu nay, người dân chúng tôi sinh sống nhờ vào trồng rừng, nay đất rừng đã bị cấm thì biết lấy gì để mưu sinh”.
Qua tìm hiểu sự việc được biết, năm 1996, UBND xã Châu Lý và Kiểm lâm huyện Quỳ Hợp đã cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp hơn 600 ha đất cho các hộ dân thuộc xã Châu Lý ở 4 bản: bản Khuá, Pạn, Ngọn, Cồn. Ngay sau khi được cấp đất các hộ dân thực hiện việc trồng và giữ rừng.
Theo lãnh đạo UBND huyện Quỳ Hợp, toàn bộ diện tích đất rừng các hộ ở Châu Lý bị thu hồi là do UBND xã và ngành kiểm lâm tự ý cấp cho dân, trong khi về mặt pháp lý ngành kiểm lâm không có quyền quyết định thủ tục trên.
Về nguyên tắc thì việc xã cấp “sổ lâm bạ” cho dân là không hợp pháp, chỉ có UBND huyện cấp mới được nên nghiễm nhiên, khi mà tỉnh đã cấp cho lâm trường thì sổ lâm bạ của xã cấp trước đó cho người dân sẽ bị hủy và không có giá trị pháp lý.
Tuy nhiên, việc lâm trường thu hồi đất trên chính khu đất sát nhà dân là không hợp lý dẫn đến dân phản ứng, tranh chấp. Sau khi xảy ra tình trạng tranh chiếm đất rừng, tỉnh và huyện đã tập trung giải quyết. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa đi đến đâu.
Được biết, việc giao khoán đất sản xuất chỉ nằm trên giấy chứ lâm trường không sử dụng đến nơi, mấy chục năm trời không ai quản lý, người dân vẫn canh tác trồng rừng và thu hoạch. Đây là sự bất hợp lý, ngoài quyền lợi thì còn tạo nên sự mất đoàn kết giữa nhân dân với lâm trường.
Đem theo những trăn trở này trao đổi với lãnh đạo chính quyền địa phương, ông Nguyễn Tĩnh Phú - Chủ tịch UBND xã Châu Lý cho biết: Các hộ dân ở đây nhờ đất rừng để mưu sinh, nay đất rừng bị thu hồi, cuộc sống người dân sẽ gặp nhiều khó khăn. Hiện tại giữa lâm trường và dân tranh giành số diện tích bị cấp trùng chưa giải quyết dứt điểm.
Để giải quyết tình trạng này, phía huyện cũng đề nghị kiểm tra rà soát lại, rồi cấp lại cho dân và xã cũng đã đề nghị cấp trên thu hồi số diện tích bị cấp trùng do lâm trường quản lý trả lại cho dân là 564 ha, tuy nhiên cho đến giờ vẫn chưa giải quyết được nên tình trạng dân và lâm trường còn xung khắc.
Việc xã và kiểm lâm trước đây tự ý cấp lâm bạ cho dân là không đầy đủ pháp lý, nhưng thời điểm đó số diện tích trên không được đưa vào sử dụng, cho nên để quản lý tốt đất lâm nghiệp, gắn dân với rừng, tạo điều kiện cho dân có lợi nhuận từ rừng, xã mới tiến hành cấp cho dân.
Thực tế mà nói việc cấp trên cấp trùng đất cho lâm trường vào chỗ dân đã sản suất, lại sát nhà dân gây nên bức xúc là điều dĩ nhiên, trong khi đó người dân sống giữa rừng lại không phải rừng của mình.
Châu Lý là xã vùng sâu, có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống. Những năm gần đây, trồng rừng keo là một hướng phát triển chủ đạo mang lại thu nhập khá, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Nay rất nhiều hộ dân không còn đất rừng để sản xuất là một sự "thay đổi" chóng vánh khiến người dân bất ngờ và khó khăn trong việc tìm hướng phát triển mới.
Vì vậy giải quyết bài toán về quyền sử dụng đất cũng như các chính sách của Nhà nước về hỗ trợ sau khi thu hồi đất là sự cần thiết lúc này. Có như thế cuộc sống người dân mới từng bước ổn định, hạn chế những mâu thuẫn phát sinh vốn âm ỉ lâu nay.
Trường Khuyên - Xuân Thống
Liên hệ quảng cáo: 0383.839168 - 0946111580
.