Sáng 22/2/2012, anh Phan Văn Nam ở thôn 8, xã Cổ Đạm (Nghi Xuân - Hà Tĩnh) đi thăm lúa, thấy ruộng nhà mình mọc quá nhiều cỏ dại. Chiều hôm ấy, anh Nam đến dịch vụ tạp hóa của anh Trần Quang Lục (hộ khẩu tại thôn 5 cùng xã Cổ Đạm) hỏi mua thuốc diệt cỏ cháp để phun cho 4 sào ruộng của mình đang kỳ đẻ nhánh.
Anh Lục đã bán cho anh Nam 2 lọ thuốc diệt cỏ nhãn hiệu BRAVO (480 SL). Theo đó, anh Nam mang vào ruộng tại đập Đồng Quốc phun thuốc diệt cỏ cho 4 sào ruộng lúa của gia đình mình. Cũng giống như thói quen của bà con nông dân ở xã Cổ Đạm, trước khi phun thuốc anh Nam không đọc hướng dẫn sử dụng thuốc vì tin vào uy tín của dịch vụ Trần Quang Lục.
Chị Phan Thị Ngân (sinh năm 1979), vợ anh Nam cho biết: “Sau khi nhà tôi phun thuốc được 7 ngày. Nghe bà con báo tin dữ, tôi vào thăm đồng thấy lúa chết cháy trắng ruộng, vội đến nhà anh Lục đối chất. Qua đối chất, anh Lục nhận sai, “bán nhầm” thuốc diệt cỏ tranh cho gia đình tôi”.
Chị Phan Thị Ngân và 2 vỏ thuốc diệt cỏ tranh mà anh Lục “bán nhầm”
Theo chị Ngân, trong số 4 sào lúa bị thuốc diệt cỏ làm chết trắng, có đến 2/3 là ruộng chị nhận khoán, trả sản lượng cho chủ ruộng. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, 12 năm nay chị Ngân phải mượn nhà để ở tạm thời, nay lại gặp rủi ro phun nhầm thuốc diệt cỏ làm trắng tay.
Đứng trước rủi ro, gia đình chị Ngân yêu cầu anh Lục bồi thường cho mình 10 tạ thóc sản lượng. Tuy nhiên, ban đầu anh Lục không thỏa thuận đền bù thiệt hại do việc bán “nhầm thuốc”. “Nhà tôi làm đơn xuống xã khiếu nại. Mời lên giải quyết, Hội Nông dân xã nói là do cái đen mà ra. Nay giải quyết mỗi bên chịu thiệt một ít.
Anh Lục nhận trách nhiệm bồi thường nhà tôi 5 tạ thóc. Nhưng đến mùa về mới trả”, chị Ngân nói tiếp và đưa cho chúng tôi xem 2 vỏ thuốc có nhãn hiệu BRAVO (480SL). Trên vỏ thuốc ghi rõ tác dụng: diệt cỏ tranh săng và có tính năng diệt trừ cỏ 6 tháng. Theo chị Ngân loại thuốc này không phải thuốc dùng để diệt cỏ lúa.
Ngày 5/3/2012, anh Phan Văn Nam làm đơn khiếu nại anh Trần Quang Lục đã “bán nhầm” thuốc diệt cỏ, gửi kiến nghị tới Hội Nông dân và chính quyền xã Cổ Đạm xem xét, giải quyết. Theo đó, ngày 14/3/2012, ông Hoàng Xuân Quang, phụ trách Khuyến nông, ông Phan Tất Đông - Chủ tịch Hội Nông dân xã Cổ Đạm tiến hành giải quyết vụ việc nói trên.
Tại biên bản làm việc của Hội nông dân xã Cổ Đạm khẳng định: “Ngày 1/2 năm Nhâm Thìn, anh Nam mua thuốc diệt cỏ lúa tại nhà anh Lục. Anh Lục đã bán nhầm thuốc diệt cỏ hoang cho anh Nam. Và anh Nam trước khi phun không đọc kỹ hướng dẫn sử dụng nên hậu quả bị cháy 4 sào lúa đã đến kỳ sinh trưởng”.
Sau khi làm rõ vụ việc giữa bên mua (bị thiệt hại lúa), bên bán (bị cáo buộc trách nhiệm), Hội Nông dân xã Cổ Đạm có kết luận: Anh Trần Quang Lục phải bồi thường cho anh Phan Văn Nam 500 kg thóc, tính bằng tiền mặt theo giá thị trường tại thời điểm ngày 30/6/2012. Nếu sau ngày 30/6, anh Lục (bên bán thuốc) không thực hiện biên bản bồi thường cho anh Nam thì anh Lục phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Mặc dù anh Nam đã ký biên bản làm việc, chấp nhận mức bồi thường 500 kg thóc, nhưng chị Phan Thị Ngân vẫn còn ấm ức. Vì cả nhà chỉ trông chờ nơi 4 sào ruộng khoán, bị “nhầm thuốc” mất trắng. Vậy mà dịch vụ bảo vệ thực vật chỉ thỏa thuận bồi thường 41,6% sản lượng.
Biên bản thoả thuận bồi thường trong sự việc
Trong khi đó, hộ chị Ngân phải nộp sản lượng 300 kg thóc cho chủ ruộng, 200 kg còn lại phải đóng thuế nông nghiệp cho xã và các khoản thu do địa phương đặt ra. Gia đình chị có 5 miệng ăn, trong đó 3 con còn nhỏ dại. Bản thân chị nghĩ nát óc không biết làm gì để mưu sinh trong thời gian tới.
Theo bà con nông dân xã Cổ Đạm, trước khi cháy lúa của hộ anh Phan Văn Nam, cũng có một số hộ mua thuốc trừ cỏ của anh Trần Quang Lục. Sau khi đem về phun cho lúa đã xảy ra hiện tượng lúa chết cháy tương tự. Nhưng bà con nghĩ đơn giản là lúa cháy vì trúng đợt rét đậm, rét hại.
Điều đáng quan tâm là hiện nay do nhu cầu sử dụng của bà con nông dân, ở xã Cổ Đạm xuất hiện khá nhiều dịch vụ bán thuốc bảo vệ thực vật. Giờ xảy ra vụ bán “nhầm thuốc” diệt cỏ đã để lộ mảng tối, đã cho thấy công tác kiểm tra, quản lý hoạt động của các dịch vụ bán thuốc bảo vệ thực vật còn lỏng lẻo, bất cập. Sự việc hộ chị Phan Thị Ngân bị cháy 4 sào lúa vì mua “nhầm thuốc” diệt cỏ tranh đang lên tiếng cảnh báo sự yếu kém trong quản lý nguồn thuốc diệt cỏ ở Cổ Đạm và nhiều địa phương khác trong tỉnh.
Đặng Viết Tường
.