Nhận định trên được bà Tống Thị Minh, Vụ trưởng Vụ Lao động - Tiền lương (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) đưa ra tại buổi công bố kết quả điều tra tình hình lao động, tiền lương và bảo hiểm xã hội trong các loại hình doanh nghiệp năm 2011.
Cuộc điều tra do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tiến hành với 1.660 doanh nghiệp sử dụng từ 10 lao động trở lên tại 17 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đại diện cho các vùng kinh tế của cả nước và có thị trường lao động phát triển.
Cao nhất nhà nước, thấp nhất dân doanh
Kết quả thu thập được từ số liệu của 1.660 doanh nghiệp cho thấy, tiền lương và thu nhập trên danh nghĩa ở các loại hình doanh nghiệp đều tăng. Tiền lương bình quân của người lao động năm 2010 là 3,21 triệu đồng/người/tháng; còn năm 2011 là 3,84 triệu đồng/người/tháng (tăng 19,6% so với năm 2010).
Thu nhập bình quân của người lao động năm 2010 là 3,51 triệu đồng/người/tháng; còn năm 2011 là 4,17 triệu đồng/người/tháng (tăng 14,64% so với năm 2010). Ở khối doanh nghiệp có lợi nhuận trong năm 2011, tiền lương bình quân của người lao động bằng 1,4 lần tiền lương bình quân ở các doanh nghiệp không có lợi nhuận, hoặc lỗ.
Tiền lương cao nhất là tiền lương bình quân của người lao động ở doanh nghiệp 100% vốn nhà nước (4,41 triệu đồng/người/tháng). Tiếp đến là công ty cổ phần có vốn nhà nước chi phối (3,88 triệu đồng/người/tháng), doanh nghiệp FDI (3,63 triệu đồng/người/tháng). Thấp nhất là doanh nghiệp dân doanh (3,32 triệu đồng/người/tháng).
Tuy nhiên, các doanh nghiệp FDI trả lương cho lao động quản lý cao hơn khu vực doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và doanh nghiệp cổ phần có vốn góp nhà nước chi phối. Ngược lại, lương của lao động trực tiếp sản xuất kinh doanh và nhân viên thừa hành, phục vụ lại có mức lương bình quân thấp hơn so với doanh nghiệp 100% vốn nhà nước.
Chênh lệch mức lương cao nhất với mức lương thấp nhất trong doanh nghiệp FDI bình quân khoảng 19,3 lần; còn trong doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chỉ khoảng 8 lần và trong doanh nghiệp dân doanh khoảng 5,5 lần. Theo bà Minh, qua kết quả này cho thấy tính chất bình quân trong trả lương trong doanh nghiệp nhà nước là phổ biến trong thời gian qua.
Lương 'mang tiếng' tăng nhưng chỉ đủ bù lạm phát
Ngân hàng đứng đầu, nông nghiệp “đội sổ”
Theo kết quả điều tra, trong các ngành, tiền lương của lao động ngành tài chính, ngân hàng và bảo hiểm cao nhất với 4,32 triệu đồng/người/tháng và thu nhập là 5,61 triệu đồng/người/tháng. Tiếp đó lao động thuộc ngành thông tin truyền thông với tiền lương là 4,24 triệu đồng/người/tháng và thu nhập là 5,43 triệu đồng/người/tháng.
Đứng thứ ba là ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống với mức lương và thu nhập tương ứng 3,39 triệu đồng/người/tháng và 4,42 triệu đồng/người/tháng. Lao động ở các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành nông, lâm nghiệp có mức lương và thu nhập thấp nhất, với 2,89 triệu đồng/người/ tháng và 3,78 triệu đồng/người/tháng.
Theo bà Minh, năm 2011 là năm có nhiều khó khăn đối với các doanh nghiệp do ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế, lạm phát, giá cả các yếu tố đầu vào của sản xuất tăng cao... Tiền lương tăng hơn so với 2010 nhưng so với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm 2011 thì mức độ tăng tiền lương thực tế của người lao động chưa đáng kể.
Yếu tố đóng góp chủ yếu cho điều này, một phần là do Chính phủ điều chỉnh mức lương tối thiểu từ 1/10/2011, sớm hơn một quý so với quy định. Bên cạnh đó, tình hình lạm phát tăng cao, nhiều doanh nghiệp đã chủ động tiết kiệm chi phí, tổ chức lại sản xuất, điều chỉnh tiền lương người lao động để đảm bảo tiền lương thực tế của người lao động.
Kỷ lục thưởng Tết thuộc về doanh nghiệp FDI
Về thưởng Tết, tiền thưởng bình quân Tết Dương lịch cả nước năm 2012 là 928.000 đồng/người, chỉ bằng 88,6% so với mức thưởng Tết Dương lịch bình quân năm 2011. Tiền thưởng bình quân Tết Nguyên đán năm 2012 là 3,218 triệu đồng/người, bằng 120,2% so với năm 2011.
Mức thưởng Tết Nguyên đán năm nay cao nhất là 400 triệu đồng, thấp nhất chỉ 50 nghìn đồng, đều thuộc về khối doanh nghiệp FDI. Xếp sau doanh nghiệp FDI là các khối công ty cổ phần chi phối với mức thưởng Tết Nguyên đán cao nhất là 356 triệu đồng (thấp nhất là 100 nghìn đồng và trung bình là gần 3,3 triệu đồng).
Các doanh nghiệp dân doanh xếp thứ 3 với mức thưởng Tết Nguyên đán cao nhất là 250 triệu đồng (thấp nhất là 100 nghìn đồng, trung bình là hơn 2,6 triệu đồng). Các công ty nhà nước tỏ ra “kém cạnh tranh” nhất khi mức thưởng Tết cao nhất chỉ là 130 triệu đồng (thấp nhất 200 nghìn đồng, trung bình là hơn 3,7 triệu đồng).
Tp.HCM tiếp tục dẫn đầu về mức thưởng cao nhất 400 triệu đồng và trung bình là 4,708 triệu đồng. Còn Cần Thơ mức thưởng cao nhất là 250 triệu đồng nhưng lại dẫn đầu với mức thưởng bình quân cao nhất 7,5 triệu đồng.
Bà Rịa - Vũng Tàu là địa phương còn có mức thưởng Tết thấp nhất là 50 nghìn đồng, trong khi các địa phương khác mức thưởng Tết thấp nhất là từ 200 nghìn đồng tới 2 triệu đồng.
* Cuộc điều tra tình hình lao động, tiền lương và bảo hiểm xã hội trong các loại hình doanh nghiệp do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tiến hành hàng năm. Điều tra này có mục đích thu thập các thông tin cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoạch định chính sách về lao động, tiền lương và bảo hiểm xã hội trong doanh nghiệp. Đồng thời, công bố mức tiền lương, tiền công bình quân của các loại hình doanh nghiệp, một số ngành, nghề, công việc chủ yếu trên thị trường nhằm hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận mức tiền lương, tiền công theo quy định.
Nguồn: VNEC
.