Nới lỏng chính sách dân số là một trong 2 phương án được đề xuất trong Dự thảo Luật Dân số. Nếu được thông qua, Luật sẽ quy định mức sinh của từng vùng miền, chứ không đồng nghĩa với việc các cặp vợ chồng nơi nào cũng được sinh con thoải mái.
Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, Dự thảo Luật Dân số do Bộ Y tế xây dựng có đề xuất 2 phương án để điều chỉnh mức sinh hiện nay, đó là các cặp vợ chồng, cá nhân có quyền quyết định một cách có trách nhiệm về thời gian sinh con, khoảng cách sinh, số con hoặc giữ nguyên các quy định như hiện hành, chỉ sinh 1 hoặc 2 con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.
“Với 2 phương án trên, Bộ Y tế đang ủng hộ phương án các cặp vợ chồng, cá nhân có quyền quyết định một cách có trách nhiệm về thời gian sinh con, khoảng cách sinh, số con, tức là nới lỏng chính sách sinh con. Tuy nhiên, việc nới lỏng này không đồng nghĩa với suy nghĩ các cặp vợ chồng được sinh thoải mái”, ông Quang nói.
Hiện nay, nước ta đã đạt mức sinh thay thế (2,1 con). Mức sinh này được duy trì trong 10 năm qua nhưng thực tế mức sinh của các vùng miền lại không đồng đều. Có những vùng mức sinh vẫn còn cao (số con trung bình của phụ nữ trong tuổi sinh đẻ vẫn trên 3 con), có vùng mức sinh lại rất thấp như TPHCM (1,45 con), Bà Rịa-Vũng Tàu (1,56 con).
Nếu nơi nào cũng sinh thấp như thế thì tốc độ già hóa dân số sẽ rất nhanh và nguồn nhân lực trong tương lai gần sẽ bị thiếu hụt. Vì vậy, “đề xuất nới lỏng chính sách dân số của Bộ Y tế là nhằm tới những nơi có mức sinh thấp phải được điều chỉnh, chứ không phải như nhiều người hiểu lầm hiện nay rằng các cặp vợ chồng sẽ được sinh con thoải mái. Nếu đề xuất này được thông qua thì Luật sẽ quy định mức sinh cho từng vùng miền, chứ không phải nơi nào cũng được sinh con thoải mái”, ông Quang nói.
Ủng hộ đề xuất nới lỏng chính sách dân số của Bộ Y tế, GS.TS. Nguyễn Đình Cử, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Viện Nghiên cứu Dân số, Gia đình và Trẻ em phân tích thêm một góc nhìn khác, đó là mức sinh không chỉ phụ thuộc chính sách, luật pháp mà hiện nay còn phụ thuộc rất nhiều vào trình độ phát triển. Việt Nam hiện đang phát triển mạnh về kinh tế-xã hội, từ đó đã tạo ra điều kiện thuận lợi và hỗ trợ mạnh mẽ xu hướng giảm sinh.
“Điều này đồng nghĩa với việc không có điều gì phải lo lắng về quyền quyết định số con của các cặp vợ chồng. Việc các cặp vợ chồng được quyết định số con có thể khiến mức sinh tăng nhưng không thể thay đổi xu hướng và đến mức bùng nổ dân số như trước”, ông Cử khẳng định.
.