(Congannghean.vn)-Số phận, hoàn cảnh đưa đẩy để rồi có những khoảnh khắc không còn là chính mình, nhiều người đã vi phạm pháp luật, trở thành tội phạm và phải trả giá bằng những năm tháng đằng đẵng sau song sắt. Lương tâm cắn rứt, nhiều phạm nhân đã “mượn” cây bút, trang giấy để bày tỏ nỗi lòng gửi đến người thân, bạn bè, đồng nghiệp và thậm chí là thân nhân người bị hại để nói lên hai từ “xin lỗi” tự đáy lòng mình.
Từ những lời xin lỗi không dễ nói…
Trong số 3.216 lá thư mà các phạm nhân viết để “Gửi lời xin lỗi” tại Trại giam số 6 (Tổng cục VIII, Bộ Công an), có 2.987 thư gửi có địa chỉ và 319 thư không có địa chỉ hoặc địa chỉ không rõ ràng, thư ngỏ. Trong số này, có 219 thư gửi người bị hại hoặc thân nhân người bị hại, 2.564 thư gửi thân nhân và 433 thư gửi các cơ quan, tổ chức, thầy cô giáo.
Theo đánh giá, phong trào viết thư “Gửi lời xin lỗi” tại Trại giam số 6 thực sự trở thành hoạt động ý nghĩa và mang tính nhân văn sâu sắc. Hàng nghìn bức tâm thư đã thể hiện được lòng hướng thiện, sự ăn năn, hối lỗi, nhờ đó, giúp họ gạt bỏ được những mặc cảm để tu tâm cải tạo tốt, sớm trở về với gia đình và cộng đồng.
Điển hình như trường hợp phạm nhân Nguyễn Cảnh Linh (SN 1980) trú tại xóm 13, xã Quỳnh Tân, huyện Quỳnh Lưu. Năm 2002, Linh cưới vợ là chị Nguyễn Thị H. (SN 1982). Cuộc sống gặp nhiều khó khăn, vợ chồng đã phải gửi 2 con ở nhà ngoại để đi làm thuê từ Nam chí Bắc kiếm kế mưu sinh. Ngày mồng 1 Tết âm lịch năm 2012, do mâu thuẫn vợ chồng, Linh đã dùng búa sát hại vợ và bị kết án 12 năm tù giam, hiện đang thụ án tại Phân trại số 2. Trong thư gửi mẹ, Linh viết: “Mẹ kính mến! Hơn 1 năm đã trôi qua mà con vẫn bàng hoàng tưởng như mới ngày nào.
 |
| Cán bộ Trại giam số 6 phân loại những bức tâm thư của phạm nhân |
Đêm đêm, trong những giấc ngủ chập chờn, những ký ức về gia đình ập đến dày vò tâm hồn con trong nỗi ân hận xót xa vô bờ, đau khổ tột cùng của một người con bất hiếu, người chồng bất lương và người cha bất kính. Con mạnh dạn viết những dòng thư trải lòng mình cùng lời xin lỗi muộn màng tới mẹ và gia đình ta. Nếu ngày ấy con hiểu được rằng, hạnh phúc gia đình là quý giá và thiêng liêng vô cùng thì con đâu để sự ích kỷ nhỏ nhen và tàn nhẫn chế ngự trái tim để rồi gây ra tội lỗi tột cùng… Cho dù vết thương lòng không dễ gì có thể chữa lành được, nhưng con tin rằng, với sự sám hối và quyết tâm hướng thiện của mình, con sẽ bù đắp phần nào nỗi đau của gia đình mà con đã gây ra”.
Phạm nhân Bùi Xuân Thắng (SN 1962) trú tại xã Tiên Yên, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang, năm 2011 bị bắt khi tham gia đường dây làm thương binh giả để hưởng chế độ thương binh 3/4, hiện đang chấp hành án về tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong bức thư gửi vợ con, Thắng trải lòng: “Hồng, Đóa và các con yêu thương! Sau khi được học tập và được sự quan tâm chỉ bảo của Ban giám thị trại giam, tôi đã suy nghĩ rất nhiều và hiểu rằng, đã đến lúc tôi phải dừng lại, phải tự giác tu dưỡng, phải thực sự hướng thiện thì mới thấy cuộc sống có giá trị, cuộc đời sẽ yên tĩnh và phẳng lặng. Trước đây, tôi sai nhiều quá em à, tôi chưa biết dừng lại ở làn ranh giới phẩm giá và thiếu phẩm giá, nên bây giờ đã gần 60 tuổi mà tôi như một đứa trẻ con lẫm chẫm đi học hai chữ “làm người”…
… Đến sự khoan dung tình người
Ngoài những lá thư gửi đến người thân, nhiều phạm nhân còn gửi đến gia đình, người thân của những người bị hại, gửi đến đồng nghiệp với mong muốn nhận được sự khoan dung, tha thứ. Bức thư phạm nhân Vi Thanh Hà gửi đến cán bộ, đảng viên xã Yên Tĩnh, huyện Tương Dương có đoạn: “Tôi là đoàn viên ưu tú, được đứng vào hàng ngũ của Đảng năm 23 tuổi và là đảng viên trẻ nhất Đảng bộ, tôi được mọi người yêu thương, quý mến, chia sẻ mọi công việc.
Vậy mà, tôi đã đánh mất mọi sự yêu thương, quan tâm ấy của mọi người. Tôi đã lâm vào tội lỗi, làm trái đạo đức con người, làm trái với lương tâm của mình. Tôi nhận thấy, bản án 10 năm tù đối với bản thân mình là xứng đáng, tôi cảm thấy mình có lỗi với tất cả mọi người. Những ngày đêm trăn trở, khao khát được sống tự do như bao người công dân khác”. Trước đó, Hà đã phạm tội liên quan đến ma túy và bị kết án tù khi đang là cán bộ công chức tại xã Yên Tĩnh.
Đồng chí Đại tá Nguyễn Viết Hoàn, Giám thị Trại giam số 6 cho biết thêm, những lá thư mang đầy sự hối lỗi này đã được Ban giám thị tra cứu để gửi đến đúng địa chỉ mà phạm nhân đăng ký. Những lá thư đó tuy không thể xoá hết những nỗi đau, mất mát, song với những lời lẽ chân tình, sự ăn năn, hối hận của những phạm nhân đã khiến cho những người nhận thư có cái nhìn cảm thông hơn đối với những người đang chấp hành án, những người đang phải chịu sự trừng phạt của pháp luật, lương tâm.
Đơn vị cũng làm cầu nối để tổ chức gặp gỡ giữa phạm nhân và gia đình, thân nhân bị hại để nỗi đau trở nên ngắn lại, sự tha thứ được nhân lên. Nhiều người thân sau khi nhận được thư đã có thư hồi đáp, góp phần giúp các phạm nhân xóa bỏ mặc cảm, cải tạo tốt và tái hòa nhập cộng đồng. Đơn cử như thư của một người mẹ gửi cho đứa con trai hư hỏng, sa ngã đang chấp hành án tại đây có đoạn: “Tôi cũng cảm động và tha thứ cho nó, con mình đẻ ra bỏ mô được, trước đây chơi bời quá nên mới có cơ sự này. Cảm ơn Trại đã có cách gợi mở cho phạm nhân, những người như con tôi biết suy nghĩ về những điều tốt đẹp”.
.