Hiện nay, trên thế giới đã có ít nhất 10 nước ghi nhận bệnh bại liệt và bệnh đang có xu hướng gia tăng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cảnh báo tình trạng khẩn cấp tại một số nước khu vực Nam Á. Việt Nam là một trong những nước có nguy cơ bị bệnh bại liệt xâm nhập.
Theo các chuyên gia dịch tế, bệnh bại liệt do vi rút gây nên, dễ dàng lây lan từ người sang người. Bệnh hay xảy ra vào cuối mùa xuân, đầu mùa hè hàng năm. Thời gian ủ bệnh (không có dấu hiệu mắc bệnh) kéo dài từ 5-35 ngày, trung bình là 6-20 ngày.
Vì vậy, việc phát hiện và phòng lây lan cho trẻ là rất khó. Đa số trường hợp trẻ nhiễm bệnh khi được phát hiện đã ở giai đoạn sốt cao 39-40°C, rối loạn tiêu hoá (nôn, buồn nôn, đi ngoài phân táo hoặc lỏng), li bì hoặc vật vã, hay kêu khóc; đau và co cứng các cơ vùng cổ, thân mình và sau đùi làm trẻ mệt mỏi, sức cơ yếu, đôi khi có hiện tượng co giật nhẹ ở những cơ sau này sẽ bị liệt. Trường hợp nặng thì bị liệt cơ hô hấp, dẫn đến suy hô hấp và có thể tử vong. Bệnh có thể qua khỏi nhưng để lại di chứng liệt suốt đời.
 |
| Phòng chống bệnh bại liệt bằng cách cho trẻ dưới 5 tuổi uống vắc xin phòng bệnh bại liệt ít nhất 3 lần |
Bệnh bại liệt thường gặp ở trẻ từ 2-8 tuổi, đặc biệt là trẻ 2-4 tuổi chiếm tới 60-80%. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa thông qua thức ăn, nước uống, tay và dụng cụ nhiễm bẩn với vật chủ trung gian truyền bệnh là ruồi.
Hiện nay, trên thế giới đã có ít nhất 10 nước ghi nhận bệnh bại liệt và có xu hướng gia tăng. Tổ chức Y tế thế giới đã cảnh báo tình trạng khẩn cấp tại một số nước khu vực Nam Á. Việt Nam là một trong những nước có nguy cơ bị bệnh bại liệt xâm nhập.
Để phòng chủ động phòng chống bệnh bại liệt, Bộ Y tế đã đưa ra một số khuyến cáo để người dân thực hiện gồm:
1. Phòng bệnh chủ động cho trẻ dưới 5 tuổi bằng uống vắc xin phòng bệnh bại liệt ít nhất 3 lần theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
2. Người chăm sóc trẻ cần thường xuyên rửa tay với xà phòng, đặc biệt là khi cho trẻ ăn, sau khi đi vệ sinh.
3. Thường xuyên lau sạch các bề mặt, vật dụng, đồ chơi, dụng cụ học tập, bàn ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa.
4. Đảm bảo an toàn thực phẩm, sử dụng nguồn nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh, không phóng uế ra môi trường. Phân của trẻ em cũng phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.
5. Khi trẻ có dấu hiệu sốt, buồn nôn, cứng gáy, đau chi và cơ bắp hoặc liệt mềm cấp đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.
Tại Việt Nam, bệnh bại liệt đã được công nhận loại trừ vào năm 2000. Cho đến nay không ghi nhận trường hợp nhiễm vi rút bại liệt hoang dại. Để duy trì thành quả trên, vắc xin phòng chống bệnh bại liệt vẫn đang được sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.
Theo thống kê của Chương trình thanh toán bệnh bại liệt toàn cầu, tính từ đầu năm đến nay, thế giới đã ghi nhận 68 trường hợp nhiễm vi rút bại liệt hoang dại (tăng 44 trường hợp so với năm 2013) tại 10 nước (Afghanistan, Cameroon, Guinea, Ethiopia, Israel, Nigeria, Pakistan, Somalia, Irac và Syri) trong đó Pakistan ghi nhận số mắc nhiều nhất với 54 trường hợp.
WHO khuyến cáo: Để ngăn chặn sự lây lan quốc tế của vi rút bại liệt hoang dại cần thiết có sự hợp tác ứng phó quốc tế. Đối với các nước đang có ca bệnh, ưu tiên hàng đầu là phải ngăn chặn việc lây truyền của chủng vi rút bại liệt hoang dại ngay tại nước đó một cách nhanh nhất thông qua việc áp dụng tất cả các biện pháp phòng chống, cụ thể là các chiến dịch uống vắc xin bại liệt bổ sung (OPV), giám sát định kỳ vi rút và tiêm chủng.
.