Cả ngàn đời nay sống heo hút nơi sơn cùng, thủy tận, bốn bề rừng núi bao quanh, nhiều năm qua, người Đan Lai quần tụ với nhau trong khu vực vùng lõi Vườn Quốc gia Pù Mát, giáp biên giới Việt Nam - Lào. Giữa rừng sâu, núi thẳm, không điện, không nước sạch, không trường học,... từ đời này qua đời khác, cuộc sống của người Đan Lai gắn liền với đói nghèo, lạc hậu, chủ yếu dựa vào rừng.
Những năm gần đây, nhờ những chính sách ưu ái của Đảng, Nhà nước và sự quan tâm sẻ chia của cộng đồng, đặc biệt là những chiến sỹ của Đồn Biên phòng Môn Sơn (Đồn 555) đang ngày đêm thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát triển bền vững tộc người Đan Lai, nên cuộc sống vật chất, tinh thần của bà con ở xã Môn Sơn, huyện Con Cuông ngày càng khởi sắc hơn.
Trong hai năm lại đây có ba công trình được xây dựng ở nơi vùng sâu heo hút này: Đó là trạm y tế cho bà con do chương trình "Nghĩa tình Trường Sơn" tài trợ được đưa vào sử dụng đầu năm 2011; công trình trường học khang trang được xây dựng bao gồm 10 phòng học kiên cố, có bàn, ghế, bảng chống lóa, để các em được học chữ trong lớp học khang trang hơn; con đường đi lại nối liền trung tâm xã Môn Sơn với vùng thượng nguồn sông Giăng đang được khẩn trương xây dựng và sẽ được đưa vào sử dụng trong nay mai. Bà con Đan Lai còn được tiếp xúc với những tiến bộ khoa học, những thước phim, những mẩu chuyện bổ ích qua ti-vi, sách báo...
Khám chữa bệnh cho người dân Đan Lai
Để cung cấp nguồn nước sạch cho bà con Đan Lai, dự án cung cấp nước sạch được Chính phủ phê duyệt và do Bộ đội Biên phòng Nghệ An làm chủ đầu tư, Đồn Biên phòng Môn Sơn trực tiếp giám sát. Sau gần một năm thi công, đến giữa tháng 9/2011, Ban quản lý dự án đã nghiệm thu và đưa vào sử dụng.
Công trình được xây dựng gồm: Hệ thống đường ống dẫn nước sạch về 17 bể phục vụ cho 143 hộ dân tại Bản Búng và Cò Phạt trị giá 4,7 tỷ đồng. Đây là một trong những đề án quan trọng cung cấp nước sạch sinh hoạt phục vụ người dân, chấm dứt việc sử dụng nước không hợp vệ sinh, nước có nhiều độc tố của lá cây rừng, gây nên bệnh sốt rét cho bà con.
Gặp chúng tôi tại thị tứ xã Môn Sơn, trưởng bản La Văn Báo vui vẻ nói: "Cán bộ à! Chỉ vài năm thôi bà con Đan Lai ta đã có ba công trình phục vụ dân sinh quan trọng: Công trình trạm y tế cho bà con ta chữa bệnh; công trình 10 phòng học kiên cố cho con trẻ đến trường; công trình nước sạch cho người dân Đan Lai ta ăn uống vệ sinh. Đan Lai mình biết ơn Đảng, Nhà nước nhiều nhiều... lắm đó".
Vậy là, sau ngàn đời tăm tối, nơi thâm sơn cùng cốc, ánh sáng của Đảng đã soi rọi, cuộc sống của người Đan Lai được khởi sắc. Chỉ nay mai thôi con đường vào thượng nguồn sông Giăng hoàn thành, mong ước của người Đan Lai sẽ thành hiện thực.
Phùng Văn Mùi
.