Để đánh giá kết quả thực hiện Đề án “Bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai sinh sống tại vùng lõi vườn Quốc gia Pù Mát”, mới đây tại huyện Con Cuông, UBND tỉnh tổ chức hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện đề án bảo tồn và phát triển bền vững tộc người Đan Lai.
Tộc người thiểu số Đan Lai ở xã Môn Sơn, huyện Con Cuông có 178 hộ/869 nhân khẩu đang sinh sống ở 2 bản: Cò Phạt và bản Búng tại thượng nguồn khe Khặng nằm trong vùng lõi thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Vườn Quốc gia Pù Mát.
Đa phần đời sống của các hộ gia đình đang còn ở nhà tạm bợ, chủ yếu ở nhà tranh tre nứa lá, nhiều hủ tục lạc hậu chưa được xoá bỏ như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, có nguy cơ suy thoái giống nòi. Trước tình hình đó, Chính phủ đã có quyết định phê duyệt đề án “Bảo tồn phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai tại vùng lõi Vườn Quốc gia Pù Mát”.
Nội dung của đề án việc thực hiện triển khai các hợp phần, đầu tư hỗ trợ sản xuất, xây dựng kết cấu hạ tầng, nhà ở, hỗ trợ ban đầu sau tái định cư, bảo tồn và phát triển văn hóa. Đến nay, thực hiện hợp phần 1 đã xây dựng khu tái định cư và tổ chức di chuyển 146 hộ thuộc 2 bản Khe Cồn, bản Búng (xã Môn Sơn) khu tái định cư các bản Kẻ Gia, Kẻ Tắt và Bá Hạ (xã Thạch Ngàn).
Nhà ở tái định cư ở xã Thạch Ngàn cho tộc người Đan Lai
Hợp phần 2 là tổ chức ổn định sản xuất, đời sống văn hóa - xã hội cho 30 hộ ở bản Cò Phạt (xã Môn Sơn) do Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, BCH Bộ đội Biên phòng Nghệ An triển khai. Hợp phần 3 là xây dựng công trình thủy lợi gắn với nước sinh hoạt và lồng ghép Chương trình 135 để hỗ trợ giống cây, con cho đồng bào ổn định sản xuất do UBND huyện Con Cuông thực hiện.
Sau 5 năm thực hiện đề án, việc di chuyển đồng bào Đan Lai đến các khu tái định cư đã giải quyết cơ bản về kết cấu hạ tầng, ổn định sản xuất và đời sống. Bước đầu ngăn chặn được nguy cơ suy thoái giống nòi, nâng cao trình độ dân trí và đời sống tinh thần. Công tác bảo vệ và phát triển vốn rừng có những chuyển biến rõ rệt, an ninh biên giới được giữ vững. Tuy vậy, tiến độ khảo sát, lập dự án và tổ chức di dời dân đợt 2 và đợt 3 từ vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát ra nơi ở mới còn chậm.
Trường Khuyên
.