1. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa ra đời, để bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ, cùng với Công an, Quân đội và các lực lượng khác, các Trại giam cũng được thành lập nhằm trấn áp, giam giữ, cải tạo bọn phản cách mạng và những tội phạm khác. Ngoài hệ thống trại giam mà ta tiếp quản của chính quyền cũ, thì việc thành lập một số trại giam mới để bảo vệ chính quyền là tất yếu. Trại giam số 6 ra đời trong hoàn cảnh đó và là một trong những trại giam được thành lập sớm nhất của lực lượng Cảnh sát Trại giam ngày ấy (nay được đổi tên là lực lượng Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp). Sau này, được sự đồng ý của các cấp có thẩm quyền, Trại chính thức lấy ngày 16/12/1946 làm Ngày truyền thống của đơn vị.
 |
| Đại diện lãnh đạo đơn vị đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân do đồng chí Thượng tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an trao tặng tại Hà Nội ngày 31/1/2018 |
Vị trí địa lý hành chính của Trại nằm trên địa bàn xã Hạnh Lâm, huyện Thanh Chương, một huyện miền núi nằm ở phía Tây tỉnh Nghệ An cùng chung đường biên giới với nước bạn Lào, trên nền tảng là cơ sở của 1 đồn điền được người Pháp bảo trợ khai thác lâm, khoáng sản, bóc lột sức lao động của nhân dân, được chính quyền cách mạng của ta giành lại bằng phong trào Xô Viết Hạnh Lâm ngày 1/5/1930. Lúc đầu, nơi đây là vùng rừng núi hiểm trở, đường sá lầy lội, việc đi lại rất khó khăn, Trại cách xa khu dân cư, cách trung tâm huyện hơn 30 km, cách trung tâm tỉnh gần 100 km, nên mọi hoạt động về công tác chuyên môn cũng như sinh hoạt về vật chất và tinh thần của đội ngũ CBCS nơi đây gặp rất nhiều khó khăn.
Năm 1952, thực hiện quyết định của cấp trên, đơn vị được sáp nhập với Trại Hoa Quân (thuộc Công an Liên khu 4) và đổi tên thành Trại cải tạo số 6. Từ năm 1958 đến nay, đơn vị đã trải qua 6 lần chuyển đổi cấp quản lý: Từ Liên khu 4 về Bộ Công an; từ Bộ Công an về Công an tỉnh Nghệ Tĩnh và ngược lại. Từ ngày 1/7/1996 đến nay, Trại trực thuộc Cục V26, nay là Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, Bộ Công an quản lý và được đổi tên là Trại giam số 6.
Ban đầu Trại là nơi giam giữ, cải tạo những thành phần phong kiến đế quốc phản cách mạng. Sau giải phóng là số nguỵ quyền, các loại tội phạm hình sự, đối tượng phạm các tội xâm phạm ANQG, liên quan đến ANQG. Sau thời kỳ đổi mới, quy mô của Trại được mở rộng, là nơi giam giữ, cải tạo các loại tội phạm có mức án cao, chung thân, nhiều tiền án, tiền sự, phạm tội nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm, tội phạm xâm phạm ANQG, liên quan đến ANQG.
2. Những ngày đầu, toàn đơn vị chỉ có 30 cán bộ và 1 trung đội Cảnh sát bảo vệ quản lý 700 phạm nhân. Đối tượng giam giữ phần lớn là các phần tử chống đối cách mạng, cường hào ác bá, số ít địa chủ thực dân, địa chủ phong kiến thực dân. Đây cũng là thời điểm gian khổ nhất của đất nước, vừa kháng chiến, vừa kiến quốc, không có chế độ trợ cấp hoặc nuôi dưỡng, mọi hoạt động về kinh tế đều phải tự túc. Đơn vị lại đóng quân trên vùng rừng núi hiểm trở, xa trung tâm, giao thông đi lại khó khăn, thiếu thốn về mọi mặt.
Thời kỳ này, khó khăn là vậy, cơm không đủ ăn, quần áo không đủ ấm nhưng CBCS đều vui vẻ hoàn thành nhiệm vụ, không có đồng chí nào bỏ nghề mà luôn xác định rõ quan điểm lập trường cách mạng, khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và cấp trên giao phó: Tập trung làm tốt công tác quản lý, giáo dục và tổ chức cho phạm nhân lao động sản xuất. Hiện nay, đơn vị có hơn 660 CBCS đang quản lý, giam giữ gần 4.000 phạm nhân. Số phạm nhân này được bố trí giam giữ tại 4 phân trại với diện tích đất Trại quản lý hơn 600 ha, thuộc địa bàn các huyện Thanh Chương, Nam Đàn của tỉnh Nghệ An.
 |
| Ngày 16/3/2018, đồng chí Bộ trưởng Bộ Công an và các đồng chí lãnh đạo Tổng cục III, Tổng cục VIII, Công an Nghệ An, Cảnh sát PC&CC Nghệ An, các Cục nghiệp vụ đã đến thăm và làm việc tại đơn vị Trại giam số 6 |
Mặc dù còn nhiều khó khăn, song được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo Tổng cục VIII và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các Cục nghiệp vụ thuộc Bộ Công an và các đơn vị nghiệp vụ của Công an tỉnh Nghệ An nên trong những năm qua, đơn vị đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, đảm bảo tuyệt đối an toàn cơ sở giam giữ, không để xảy ra các vụ việc đột xuất, phức tạp; các mặt công tác nghiệp vụ cơ bản được tập trung chỉ đạo quyết liệt; các loại đối tượng trọng điểm được tổ chức quản lý, giám sát nghiêm ngặt, chặt chẽ; đã chủ động phát hiện, ngăn chặn và xử lý, kịp thời các hành vi vi phạm nội quy, không để xảy ra các vụ việc gây rối trật tự, đòi yêu sách. Bên cạnh đó, đơn vị luôn quan tâm và thực hiện đúng chế độ, chính sách đối với phạm nhân. Do vậy, đa số phạm nhân yên tâm cải tạo tiến bộ, chấp hành nghiêm nội quy trại giam.
Đơn vị Trại giam số 6 là một trong những Trại giam có bề dày truyền thống, có quy mô giam giữ phạm nhân với số lượng lớn, đa dạng, phức tạp. Có nhiều cống hiến trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trải qua quá trình phấn đấu, xây dựng và trưởng thành, lớp lớp các thế hệ CBCS đơn vị Trại giam số 6 đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, quản lý, giáo dục, cải tạo hàng vạn con người lầm lỗi trở thành những công dân lương thiện, có ích cho gia đình và xã hội.
3. Trải qua quá trình hơn 70 năm xây dựng và trưởng thành, đơn vị đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ “Trong sạch - vững mạnh, tâm bền - trí vững”, luôn đoàn kết, trên dưới một lòng giúp đỡ lẫn nhau, quyết tâm khắc phục khó khăn, vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và ngành giao phó. Với những thành tích xuất sắc trên các mặt công tác đã đạt được trong các năm qua, Đảng và Nhà nước đã trao tặng tập thể đơn vị Trại giam số 6 nhiều Huân chương, Huy chương các loại; các ban, ngành của Trung ương và địa phương tặng Cờ thi đua, Bằng khen, Giấy khen cho nhiều tập thể, cá nhân trong đơn vị.
Trong đó, Đảng bộ liên tục đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh tiêu biểu; 3 năm được tặng Cờ thi đua của Bộ Công an (2008, 2009, 2016) và được tặng Cờ thi đua của Tổng cục VIII các năm 2015 và năm 2017; được Chủ tịch nước tặng thưởng 5 Huân chương, gồm 1 Huân chương Chiến công hạng Ba; 2 Huân chương Chiến công hạng Nhì; 1 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất và 1 Huân chương Chiến công hạng Nhất; 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, 7 Bằng khen của Bộ Công an và 7 Bằng khen UBND tỉnh Nghệ An.
Đặc biệt, ngày 26/1/2018, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 134/QĐ-CTN, về việc phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đơn vị Trại giam số 6 vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; ngày 31/01/2018, đại diện lãnh đạo, chỉ huy và CBCS của đơn vị cũng đã vinh dự được đồng chí Thượng tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an trao tặng Quyết định danh hiệu vinh dự Nhà nước này tại Hội trường của Bộ Công an ở Thủ đô Hà Nội.