Cách đây vừa tròn 55 năm, ngày 23/8/1957, Lãnh đạo Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã tổ chức Hội nghị kỹ thuật hình sự lần thứ nhất. Trong Hội nghị này đã thông qua Nghị quyết về công tác kỹ thuật hình sự, đây là lần đầu tiên trong lịch sử Công an nhân dân, công tác kỹ thuật hình sự chính thức được ghi nhận là một biện pháp khoa học nghiệp vụ có vai trò rất quan trọng trong công tác Công an.
Ngày 2/4/2002, Bộ trưởng Bộ Công an ký quyết định lấy ngày 23/8/1957 là ngày truyền thống của lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân Việt Nam. Đây là một mốc son lịch sử quan trọng đánh dấu quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và là niềm vinh dự lớn lao của lực lượng Kỹ thuật hình sự. Từ đó đến nay, ngày 23/8 hàng năm trở thành ngày truyền thống của lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân.
 |
| Đại tá Đậu Xuân Đông |
Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, từ khi lực lượng Kỹ thuật hình sự chỉ có một số ít cán bộ thuộc ban, phòng căn cước của các Sở Liêm phóng, Sở Trinh sát Bắc Bộ, Trung Bộ và Quốc gia tự vệ cuộc ở Nam Bộ và chủ yếu làm công tác tàng thư căn cước và khám nghiệm hiện trường.
Đến nay, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân đã có sự trưởng thành vượt bậc về mọi mặt. Với hàng ngàn cán bộ làm công tác kỹ thuật hình sự từ Bộ Công an đến các địa phương, trong đó có 70% có trình độ đại học, 5 đồng chí được Nhà nước phong học hàm Giáo sư, Phó Giáo sư, 31 đồng chí có học vị Tiến sỹ; hàng trăm đồng chí được bổ nhiệm làm giám định viên tư pháp.
Lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân đã được trang bị nhiều loại phương tiện, thiết bị hiện đại, phục vụ có hiệu quả công tác khám nghiệm hiện trường, giám định pháp y và giám định kỹ thuật hình sự, đồng thời triển khai tất cả các lĩnh vực giám định kỹ thuật hình sự mà thế giới hiện có.
Vượt qua mọi khó khăn, thử thách, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân đã nhanh chóng đổi mới toàn diện các hoạt động, áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong công tác chuyên môn, đáp ứng kịp thời, có hiệu quả yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm. Với những thành tích đã đạt được, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân đã được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho 2 tập thể; 10 Huân chương Quân công các hạng; 68 Huân chương Chiến công các hạng và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Cùng với lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an nhân dân, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Nghệ An từ khi mới ra đời đã phát huy truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân, của quê hương Xô viết anh hùng, quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, quê hương của Đội “Tự vệ đỏ” thời kỳ 1930 - 1931, tiền thân của lực lượng vũ trang.
Giám định pháp y thương tích
Từ khi mới thành lập, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an Nghệ An chỉ có từ 2 đến 3 đồng chí với chức năng, nhiệm vụ là tổ chức khám nghiệm hiện trường, giám định tự dạng và lập căn cước can phạm. Trong giai đoạn chiến tranh phá hoại, đơn vị đã phải sơ tán nhiều địa phương khác nhau như: Hưng Nguyên, Nam Đàn, Đô Lương và đến năm 1974 lại chuyển về thành phố Vinh.
Sau khi sáp nhập 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh (1976), tổ Kỹ thuật hình sự trực thuộc phòng PK67 (Phòng Trinh sát kỹ thuật). Ngày 10/7/1981, Bộ Nội vụ có Quyết định số 41 thành lập phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Nghệ Tĩnh và sau đó chia tách 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh (1991). Đến nay, phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Nghệ An đã không ngừng từng bước trưởng thành và phát triển toàn diện.
Hiện nay, phòng Kỹ thuật hình sự đã có 5 đội công tác với trên 30 cán bộ, chiến sỹ. Riêng Công an các huyện, thành phố, thị xã trong toàn tỉnh đã thành lập Tổ, Đội kỹ thuật hình sự. Đội ngũ cán bộ làm công tác kỹ thuật hình sự từ Công an tỉnh đến các huyện, thành phố, thị xã có trình độ đại học và trên đại học chiếm khoảng 80% (trong đó có 1 đồng chí có học vị tiến sỹ).
Nhìn chung, đại bộ phận cán bộ, chiến sỹ đã trải qua nhiều năm công tác trong lĩnh vực kỹ thuật hình sự, được tích lũy nhiều kinh nghiệm trong thực tiễn chiến đấu công tác, là đội ngũ trí thức khoa học trong lực lượng Công an tỉnh nhà đã và đang vận dụng những kiến thức khoa học tự nhiên, khoa học xã hội vào lĩnh vực công tác khám nghiệm hiện trường và giám định tư pháp, để ngày càng phục vụ có hiệu quả hơn cho công tác điều tra, xử lý các vụ việc về an ninh trật tự nói chung, công tác đấu tranh phòng chống tội phạm nói riêng.
Nghệ An là một địa bàn có diện tích rộng, dân số đông, có nhiều huyện miền núi rẻo cao, địa hình phức tạp, giao thông đi lại khó khăn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa giáp biên giới Việt - Lào. Bên cạnh đó, các điều kiện đảm bảo, chế độ chính sách cho cán bộ làm công tác kỹ thuật hình sự còn bất cập. Đó là những khó khăn rất lớn đối với lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an Nghệ An.
Tuy vậy, với lòng say mê nghề nghiệp, nắm chắc quy trình công tác, nhạy cảm, sáng tạo trong công tác chuyên môn và quán triệt phương châm “Thận trọng, tỷ mỷ, chính xác, khách quan, toàn diện”. Nên các vụ việc xảy ra, lực lượng Kỹ thuật hình sự đã kịp thời chiếm lĩnh hiện trường, phát hiện, thu thập, xử lý các dấu vết vật chứng, kết luận và cung cấp những thông tin rất quan trọng giúp cho lực lượng điều tra để điều tra, làm rõ, xử lý có hiệu quả các vụ việc về an ninh trật tự.
Để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an Nghệ An đã được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang bị các loại phương tiện kỹ thuật hiện đại như: Máy sắc ký khí, máy giám định gen (ADN), máy giám định vi thể, máy giám định tài liệu Doculab và thế hệ mới VSC 6000, thiết bị phát hiện chất nổ và chất hóa học...
Ngoài công tác khám nghiệm hiện trường và công tác kỹ thuật phòng chống tội phạm, thì công tác giám định tư pháp được mở rộng trên nhiều lĩnh vực giám định, đến nay đã có 12 lĩnh vực giám định được triển khai. Một số lĩnh vực giám định được triển khai sớm so với toàn quốc và đạt hiệu quả cao, như: Giám định sinh học (1995), giám định ma túy (1997), giám định ký tự đóng chìm trên vật liệu cứng (1998), giám định ma túy sinh học (1999), giám định pháp y thương tích và cháy nổ (2004), giám định ADN (2008) và giám định vi thể (2011).
Hàng năm, lực lượng Kỹ thuật hình sự đã tổ chức khám nghiệm hiện trường, giám định pháp y và giám định kỹ thuật hình sự hàng ngàn vụ việc. Chỉ tính từ năm 2005 đến nay hàng năm đã giám định và khám nghiệm hàng ngàn vụ, trong đó một số lĩnh vực giám định chiếm tỷ lệ cao như: Giám định ma túy (6.326 vụ), giám định pháp y tử thi (1.336 vụ), giám định pháp y thương tích (1.620 nạn nhân)...
Trải qua 55 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an Nghệ An đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng cùng các lực lượng trong Công an Nghệ An giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội và được Viện Khoa học Hình sự - Bộ Công an đánh giá là một trong những đơn vị dẫn đầu của lực lượng Kỹ thuật hình sự cả nước; nhiều tập thể, cá nhân cán bộ, chiến sỹ lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an Nghệ An đã lập công xuất sắc.
Ghi nhận những công lao, thành tích đó, Đảng, Nhà nước đã tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba cho tập thể đơn vị; tập thể đơn vị, các đội công tác và hàng chục lượt cá nhân đã được Chính phủ, Bộ Công an, UBND tỉnh, Giám đốc Công an tỉnh... tặng nhiều bằng khen, giấy khen.
Hàng chục cán bộ, chiến sỹ đã trưởng thành và được bổ nhiệm vào các chức vụ lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong lực lượng Công an nhân dân. Hàng năm, chi bộ đạt danh hiệu “Chi bộ trong sạch vững mạnh”, đơn vị đạt danh hiệu “Đơn vị quyết thắng” và “Đơn vị tiên tiến”.
Phát huy truyền thống lịch sử vẻ vang đã đạt được, cán bộ, chiến sỹ lực lượng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Nghệ An nguyện ra sức tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi phẩm chất đạo đức cách mạng, sức chiến đấu và năng lực công tác, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là Chiến sỹ Công an trên quê hương Xô viết anh hùng, quê hương Bác Hồ kính yêu.
Đậu Xuân Đông
.