Công ty Cổ phần Minh Thái Sơn được thành lập năm 2004 theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 2703000327 của Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Nghệ An với ngành nghề kinh doanh có 32 hạng mục do ông Hồ Cảnh Tuấn làm Giám đốc.
Công ty đi vào hoạt động vào năm 2004. Riêng Nhà máy chế biến bột cá của Công ty được mua lại năm 2009 tại Khu công nghiệp Nam Cấm huyện Nghi Lộc và đi vào hoạt động năm 2010 cho đến nay.
Ngày 16/6/2011, Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Nghệ An đã có Kết luận kiểm tra về công tác bảo vệ môi trường số 1544 nêu rõ: Theo kết quả phân tích chất lượng khí thải của cơ sở so sánh với QCVN 05 - 2009 BTNMT, TCVN 3985 - 1999 cho thấy các thông số phân tích đều nằm trong quy chuẩn, tiêu chuẩn cho phép.
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động của Công ty tại địa bàn đã phát sinh mùi hôi thối khiến người dân bức xúc. Ngày 21/4/2012, ông Hồ Cảnh Tuấn - Giám đốc Công ty đã có cam kết với công dân xóm 5, Nghi Xá, Nghi Lộc sẽ khắc phục mùi hôi thối thì mới sản xuất.
Để làm rõ vấn đề này, ngày 15/5/2012, Đoàn thanh tra của Bộ Tài nguyên Môi trường trực tiếp thanh tra tại Công ty bột cá Minh Thái Sơn, có biên bản kiểm tra bảo vệ môi trường nhưng chưa có thông báo kết luận. Trong thời gian đó, mặc dù đã ký cam kết với nhân dân xóm 5 nhưng Công ty Minh Thái Sơn vẫn cho Nhà máy hoạt động. Điều này đã khiến một bộ phận người dân không đồng tình.
Trong hai ngày 21, 24/5/2012, tại Công ty Cổ phần Minh Thái Sơn đóng tại địa bàn xã Nghi Quang, Nghi Lộc đã liên tiếp xảy ra hai vụ cố ý làm hư hỏng tài sản và chống người thi hành công vụ.
Vào khoảng 21 giờ 10 phút ngày 21/5/2012, có một số nam thanh niên xóm 5, Nghi Xá đến Công ty Cổ phần Minh Thái Sơn dùng gạch, đá, gậy gộc đập phá một số tài sản như: cửa kính của phòng bảo vệ, phòng làm việc của cán bộ công nhân viên, phòng Giám đốc Công ty và đập phá kính đèn hậu chiếc xe ôtô BKS 37A - 043.01 với lý do: Nhà máy chế biến cá hoạt động làm ô nhiễm môi trường.
Nhận được tin báo, Công an huyện Nghi Lộc đã có mặt tiến hành khám nghiệm hiện trường, lập biên bản thiệt hại tài sản và tiến hành ghi lời khai một số nhân chứng. Sáng 22/5/2012, Công an huyện Nghi Lộc đã thành lập hội đồng định giá tài sản thiệt hại là 3.271.900 đồng và tiến hành một số công tác điều tra.
Tiếp đó, vào khoảng 21 giờ ngày 24/5/2012, có khoảng 15 người thuộc xóm 5, Nghi Xá, Nghi Lộc kéo đến Nhà máy chế biến bột cá Minh Thái Sơn yêu cầu Nhà máy ngừng sản xuất với lý do làm ô nhiễm môi trường. Khi đến Nhà máy, số người này đã dùng gạch, đá ném vào các ô cửa sổ, cửa phòng làm việc của Nhà máy làm vỡ kính. Cùng lúc đó, xe ôtô mang BKS 37S - 9266, loại xe tải ben nhãn hiệu THACO, sơn màu xanh do anh Phan Bá Hữu (SN 1986) quê quán xóm 6, Quỳnh Minh, Quỳnh Lưu (anh Hữu là cán bộ của Công ty) chở cá từ TX Cửa Lò về Công ty. Khi xe rẽ từ tỉnh lộ 536 (đường Nam Cấm) vào Công ty thì số thanh niên nói trên chặn lại dùng gạch, đá đập vỡ toàn bộ kính xe ôtô, đèn xe và phá gãy vô lăng.
Sự việc xảy ra, Công ty đã báo cáo về tổ công tác số 3, Công an huyện Nghi Lộc. Tổ công tác số 3 đã cử hai đồng chí Thái Quốc Tuấn và Hồ Văn Vịnh có mặt tại Công ty, số thanh niên này đã đập phá hai chiếc xe máy mang BKS 37N8 - 6218 và 37N5 - 3543 của đồng chí Tuấn, đồng chí Vịnh và ném đá trúng đồng chí Tuấn bị thương nhẹ.
Một góc Công ty Minh Thái Sơn
Ngay lập tức, Công an huyện Nghi Lộc đã huy động cán bộ chiến sỹ đến Nhà máy để giải quyết sự việc. Khi xe ôtô của Công an huyện Nghi Lộc chở cán bộ chiến sỹ đến Nhà máy để giải tỏa ách tắc trên tuyến đường 536 thì bị số thanh niên trên dùng gạch, đá ném và tấn công, cản trở. Lực lượng Công an huyện đã bắt quả tang đối tượng Nguyễn Văn Linh (SN 1976) trú tại xóm 5, Nghi Xá, Nghi Lộc đang dùng gạch, đá ném vào lực lượng công an và xe của Công an huyện.
Tiếp đó, khoảng trên 100 người là công dân xóm 5, Nghi Xá và một số xóm phụ cận của xã Nghi Xá xông vào Nhà máy đập phá làm hư hỏng tiếp 2 xe ôtô mang BKS 37V - 1137 loại xe tải ben nhãn hiệu THACO, sơn màu xanh và 37N - 1076 nhãn hiệu Huyndai 3,5 tấn, loại xe đông lạnh, sơn màu trắng và một số tài sản khác của Công ty.
Ngay sau khi sự việc xảy ra, chỉ huy Công an huyện Nghi Lộc đã báo cáo Lãnh đạo Công an tỉnh điều động lực lượng Cảnh sát 113, Cảnh sát cơ động để hỗ trợ.
Đến khoảng 2 giờ 30 phút ngày 25/5/2012, đã giải tán được một số người trên để ổn định tình hình. Không dừng lại ở đó, vào 16 giờ ngày 25/5/2012, khoảng 30 người thuộc xóm 5, Nghi Xá, Nghi Lộc đã kéo đến Công ty Minh Thái Sơn để yêu cầu thả Nguyễn Văn Linh nhưng do trời mưa nên họ giải tán.
Tiếp đó, khoảng 22 giờ ngày 25/5/2012, số người này tiếp tục kéo đến Công ty Minh Thái Sơn cũng với yêu cầu thả Linh. Đến khoảng 23 giờ 30 phút số người trên mới giải tán.
Trong quá trình SX, công ty phát sinh ô nhiễm môi trường khiến người dân bức xúc
Sáng 26/5/2012, Công an huyện Nghi Lộc đã phối hợp với Phòng PC54, Công an tỉnh tổ chức khám nghiệm hiện trường và đã thành lập hội đồng định giá tài sản thiệt hại. Theo đó, tổng thiệt hại là 46.660.000 đồng.
Ngày 27/5/2012, với sự tham mưu của Công an huyện Nghi Lộc, UBND huyện đã thành lập đoàn công tác do đồng chí Nguyễn Tiến Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc làm Trưởng đoàn cùng với Công an huyện và các ban, ngành có liên quan trực tiếp họp với toàn thể công dân xóm 5, Nghi Xá (118/130 hộ có mặt). Theo đó, nhân dân xóm 5 yêu cầu: Đình chỉ hoạt động của Công ty Minh Thái Sơn vì ô nhiễm môi trường, Công an bắt Linh là sai, oan, yêu cầu cơ quan công an trả tự do cho Nguyễn Văn Linh…
Trả lời yêu cầu của công dân, Đại tá Trần Sỹ Phàng, Trưởng Công an huyện giải thích: Hành vi sai phạm của Nguyễn Văn Linh là vi phạm pháp luật, đã bị bắt và tạm giữ. Yêu cầu các đối tượng liên quan trong vụ Cố ý làm hư hỏng tài sản của Công ty Minh Thái Sơn phải đầu thú thì được hưởng sự khoan hồng của pháp luật. Nếu không, sẽ bị khởi tố điều tra và bắt tạm giam, nếu bỏ trốn sẽ bị truy nã.
Trước sự thuyết phục thấu tình đạt lý của đồng chí Trưởng Công an huyện, người dân đã chấp thuận. Đồng thời qua vận động, 14 đối tượng cùng tham gia trong vụ việc đã nhanh chóng đến Công an huyện Nghi Lộc đầu thú, thành khẩn khai báo hành vi phạm tội của mình. Ngày 2/6/2012, do khai báo thành khẩn, sau khi hết thời gian tạm giữ, Cơ quan CSĐT Công an huyện Nghi Lộc đã ra quyết định trả tự do cho Nguyễn Văn Linh.
Ngày 11/6/2012, Cơ quan CSĐT Công an huyện Nghi Lộc đã ra quyết định khởi tố vụ án Gây rối trật tự công cộng và Chống người thi hành công vụ, ra quyết định khởi tố bị can đối với Nguyễn Trường Giang (SN 1982), Trương Anh Tuấn (SN 1985), Nguyễn Văn Lực (SN 1988), Nguyễn Văn Linh (SN 1976) đều trú tại xóm 5, Nghi Xá, Nghi Lộc về tội “Chống người thi hành công vụ” và “ Gây rối trật tự công cộng”.
Vẫn biết rằng, việc Công ty Minh Thái Sơn hoạt động gây ô nhiễm môi trường cần phải xử lý. Phía lãnh đạo Công ty cũng sai khi đã hứa là sẽ cho Nhà máy ngừng sản xuất để xử lý ô nhiễm nhưng lại vẫn âm thầm hoạt động.
Tuy nhiên, để giải quyết vấn đề này, không phải ngày một ngày hai, mà cần một quá trình, có sử dụng thiết bị khoa học để quan trắc, kiểm tra, đánh giá mức độ tác động môi trường và tìm hướng xử lý thích hợp. Nhiệm vụ này cần sự vào cuộc, tham gia của các ban, ngành liên quan. Người dân có thể tìm nhiều cách để cùng giải quyết vấn đề này, như hội ý, họp dân, gửi kiến nghị lên các cấp…
Đồng thời, cần bình tĩnh, kiềm chế để không xảy ra những điều đáng tiếc. Hành động đập phá, cố ý hủy hoại tài sản là xem thường kỷ cương, phép nước, vi phạm pháp luật và phải xử lý nghiêm minh.
Còn phía Công ty Minh Thái Sơn cũng cần có thái độ và biện pháp tích cực hơn nữa, chủ động phối hợp với chính quyền, các ban, ngành và người dân để giải quyết dứt điểm việc ô nhiễm môi trường tại đây. Đây cũng là bài học cho các doanh nghiệp nếu xem nhẹ vấn đề môi trường trong sản xuất, kinh doanh.
Mai Hậu - Ngọc Anh
.