Tri Lễ, một xã vùng biên của huyện Quế Phong, quay mặt bốn phương tám hướng đều là núi rừng hoang vu thăm thẳm, là nơi tập trung chủ yếu của bà con dân tộc Thái và Mông. Nơi đây lại rất gần với “tam giác vàng” ma tuý Lào - Thái Lan - Myanma. Với “địa lợi” đó, dễ hiểu vì sao những tên trùm ma tuý lại chọn Tri Lễ làm nơi “giao dịch”. Điển hình như tên trùm Lý Bá Trò.
Nỗi ám ảnh về ma tuý
Lý Bá Trò, cái tên đó đã quá nổi tiếng ở Quế Phong. Trò là người Mông, người con ưu tú của núi rừng bản Nậm Tụt, xã Tri Lễ. Trò từng là tấm gương sáng để thế hệ trẻ nơi miền biên viễn này soi vào để học tập. Nhà nghèo nhưng Trò học rất giỏi và sau đó vào quân ngũ. Cuộc đời trước mắt tưởng như chỉ toàn màu hồng thì một ngày chẳng hiểu ma đưa lối hay quỷ dẫn đường mà Trò rơi vào vòng xoáy của ma tuý.
Trong ký ức của những người làm công tác đấu tranh với tội phạm ma tuý ở Quế Phong, cái tên Lý Bá Trò không chỉ quá nổi bật mà còn là tên cực kỳ nguy hiểm. Từng có nhiều năm công tác trong quân ngũ, hắn hiểu rõ những hoạt động của bộ đội ta. Hắn lại là người Mông bản địa, núi rừng đối với hắn là nhà.
Sinh ra trên núi, lớn lên bên rừng, Trò như con thú rừng nơi miền biên giới này và được hắn lợi dụng dựng “đại bản doanh” để hoạt động buôn bán, trao đổi trái phép chất ma tuý. Trò dính vào ma tuý và đã gây rất nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng nhất là bộ đội biên phòng. Lý Bá Trò bị Đồn biên phòng 517 tiêu diệt ngày 15/6/2006 khi tên này cố tình chống trả.
Tang vật thu giữ được của tên Trò
Nói như đại uý Phan Văn Hưng, Phó Đồn trưởng Đồn biên phòng Hạnh Dịch, khi đó là người trực tiếp làm tổ trưởng vây bắt và tiêu diệt tên Lý Bá Trò: Đã 6 năm trôi qua nhưng mỗi lần nhắc đến tên Trò những người “đánh” án năm nào cũng phải lắc đầu bởi sự quỷ quyệt và ma mãnh của hắn. Với những người sống tại xã Tri Lễ, họ vẫn chưa hết tiếc nuối, một con người có tài nhưng lại rơi vào con đường tội lỗi.
Nói về Lý Bá Trò, ông Lô Xuân Thu, Chủ tịch UBND xã Tri Lễ tỏ ra vô cùng tiếc rẻ. Dù sau này Trò biến chất và trở thành tội phạm nguy hiểm nhưng phải thừa nhận trước đó hắn ta là người rất tài giỏi.
Sinh ra trong gia đình có đến 8 anh em. Nhà nghèo quanh năm lam lũ nhưng từ tấm bé Trò đã tỏ ra thông minh hơn các anh chị em trong nhà và ham học đến lạ thường. Sự ham học đó đã đưa bước chân Trò vào con đường quân ngũ. Đây được xem là sự kiện “xưa nay hiếm” ở nơi vùng đất xa xôi này.
Vào bộ đội, Trò được biên chế vào đội quy tập hài cốt liệt sỹ của Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh tìm kiếm bộ đội Việt Nam hy sinh trên đất Lào về. Với công việc này, Trò từng được khen thưởng bởi thành tích xuất sắc và được tặng cả chiếc xe máy. Mọi ánh mắt ngưỡng mộ, những câu chuyện tốt đẹp nhất luôn có cái tên Lý Bá Trò. Đã một thời, các bậc phụ huynh trong xã Tri Lễ luôn dạy con cái mình “nhìn anh Trò mà học tập”.
Sau này Trò lấy vợ và có một đứa con ngoan ngoãn. Không còn công tác trong đội quy tập hài cốt liệt sỹ, Trò chuyển về Ban chỉ huy quân sự tỉnh. Một công việc ổn định, một gia đình hạnh phúc, Trò là hiện thân của tất cả những gì tốt đẹp nhất.
Đang ở Huyện đội Quế Phong bỗng một ngày mọi người thấy Trò trở về nhà tại Tri Lễ với thái độ khác hẳn. Ai hỏi Trò cũng chẳng giải thích, hắn cứ sống lầm lũi và ngày càng khó hiểu. Cho đến một ngày, mọi người cũng nhận ra rằng Trò đã rời khỏi quân ngũ, lý do vì sao chẳng ai biết.
Ở nhà một thời gian ngắn, Trò đưa cả gia đình sang Lào sinh sống và nói rằng sang đó buôn bán. Không ai ngờ được rằng cái hắn buôn bán lại là ma tuý. Từ một con người của núi rừng, thế nhưng trong chốc lát, Trò đã phủ định tất cả. Ruộng nương và những con người hiền lành chất phác nơi bản làng đã không còn hiện hữu trong suy nghĩ của Trò khi bước chân hắn lầm lạc.
Những cuộc vượt núi sang Lào với những âm mưu buôn bán ma tuý biến hắn thành con thiêu thân liều lĩnh. Nhiều người thấy hắn thay đổi đã biết được rằng “chiến sỹ” Lý Bá Trò năm nào giờ đã là người bỏ đi, không còn cách nào cứu vãn.
Sự am hiểu núi rừng, sự hiểu biết mọi hoạt động của lực lượng bộ đội biên phòng trong việc đấu tranh với tội phạm ma tuý càng làm cho Trò điên cuồng hoạt động. Cũng nhờ sự tường tận này nên Trò đã khẳng định được vị trí “ông trùm” của mình với đám đệ tử lâu la.
Dù đã xác định được Lý Bá Trò là kẻ biến chất cầm đầu đường dây ma tuý lớn ở Quế Phong nhưng nắm được hành tung hoạt động của tên này là rất khó bởi sự tinh quái của hắn. Những điểm nóng ma tuý như Châu Kim, Mường Nọc, Nhọt Hẹ… đều có sự chi phối của Lý Bá Trò. Tiêu diệt tên trùm này trở thành nhiệm vụ cấp bách. Nếu không Trò sẽ thiêu đốt các bản làng vốn trước đó đã sinh ra hắn bằng những vòng khói thuốc phiện u mê.
Lý Bá Trò quá am hiểu địa bàn Quế Phong, là ông “trùm” được trang bị vũ khí rất hiện đại. Sự bành trướng của Trò và tay chân hắn khiến các cơ quan chức năng không thể ngồi yên. Có người nói hắn chỉ là tay chân của ông trùm nào đó có thể từ Lào hoặc từ tam giác vàng? Tuy nhiên, tại địa bàn Quế Phong hắn là trung tâm, là ông trùm của mọi ông trùm.
Hoạt động của Trò và đồng bọn ngày càng mở rộng và bành trướng trên địa bàn huyện Quế Phong. Để tiêu diệt được Trò không còn cách nào khác buộc chúng ta phải sử dụng đến biện pháp mạnh. Sau nhiều tháng theo dõi liên tục, ngày 15/6/2006, Đội mật phục bộ đội biên phòng Đồn 517 nhận được tin báo: Tên Lý Bá Trò xuất hiện tại khu vực dốc Kéo Chóng, nơi tiếp giáp giữa hai xã Hạnh Dịch và Châu Thôn (Đồn biên phòng 517 đóng tại xã Hạnh Dịch).
Vào thời điểm này, các tụ điểm ma tuý tại Nhọt Hẹ, Nhọt Tám, bản Mồng do tên Trò chỉ huy đã biến thành những chợ ma tuý. Tỉnh Nghệ An phải ra kế hoạch đấu tranh quyết liệt với bọn tội phạm ma tuý tại tuyến biên giới Quế Phong. Nhiệm vụ chính là xoá bằng được các lán trại chúng dựng lên để bán ma tuý.
Đồn biên phòng 517 được tăng cường rất nhiều quân, tất cả đều tập trung để đấu tranh với tên Lý Bá Trò. Sau khi lên kế hoạch, bộ đội biên phòng đã phải lội suối băng rừng bám theo từng hoạt động của chúng suốt mấy tháng trời. Với một tên nhiều kinh nghiệm núi rừng lại có thừa sự liều lĩnh như Trò thì chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể phải trả giá đắt. Điều đó buộc các chiến sỹ bộ đội hết sức cảnh giác.
Và ngày 15/06/2006 trở thành ngày cuối cùng của tên Trò khi hắn bị hạ gục tại tụ điểm ma tuý bản Mồng. Tang vật trên người của hắn gồm một khẩu AK, 18 viên đạn, 3 sim điện thoại, 20 hộp đựng chất bột trắng nghi là hêrôin và nhiều vật dụng khác. Bao nhiêu năm gieo rắc cái chết trắng, cả Quế Phong thật sự hoang mang với cái tên Lý Bá Trò, cuối cùng hắn cũng phải đền tội. Quế Phong như vừa thoát ra được một kiếp nạn.
Tên Lý Bá Trò cuối cùng cũng phải đền tội
Bao giờ mới bình yên?
Sau cái chết của Lý Bá Trò, các tụ điểm ma tuý do tên này điều khiển như Nhọt Hẹ, Nhọt Tám, bản Mồng đã dần dần tan rã. Thế nhưng, các đàn em của Lý Bá Trò cũng như các băng đảng khác vẫn âm thầm hoạt động bí mật trong rừng. Không còn dám công khai như trước nhưng với bản chất tham lam, các đối tượng buôn bán ma tuý vẫn tìm mọi cách để hoạt động. Còn bọn chúng là còn phải nổ súng. Sau khi tiêu diệt được tên Lý Bá Trò gây nên tiếng vang lớn, Đồn biên phòng 517 tiếp tục ra quân và mang lại những thành công vang dội.
Ngày 08/6/2007, tại khu vực Pù Què, vùng tiếp giáp giữa ba xã Nậm Giải, Tri Lễ, Châu Thôn, thực hiện kế hoạch 027L, Đồn biên phòng 517 đã tổ chức bắt hai đối tượng thu 2 bánh hêrôin, súng đạn.
Ngày 22/08/2008, tại khu vực hang Pà Nỏn thuộc rừng Na Ảng, xã Châu Thôn, thực hiện chuyên án 579Q (chuyên án mà trước đó đã tiêu diệt tên Trò) đồn biên phòng 517 đã tiêu diệt tên Lầu Bá Súa 35 tuổi, người Lào. Đây là đối tượng nguy hiểm được các chiến sỹ bộ đội biên phòng theo dõi từ trước đó rất lâu. Tên này lúc vào Việt Nam có tên là Cảnh. Nhóm của tên Cảnh có khoảng 10 người trong đó có 6 người Việt Nam. Trong chuyên án này, ngoài tên Súa (tức Cảnh) bị tiêu diệt, bộ đội biên phòng phối hợp với lực lượng Công an còn bắt 6 người Việt Nam liên quan, thu 2 bánh hêrôin, một khẩu AK, 3 viên đạn.
Tên Súa, tên Trò và một số tên trùm khác bị tiêu diệt tưởng như cơn lốc ma tuý tại Quế Phong được dẹp yên, thế nhưng mặt trận chống ma tuý ở xã vùng biên này vẫn còn không ít những cam go.
Ngọc Thái
.