Tình hình kinh tế - xã hội 3 năm 2016 - 2018: Nhiều chỉ tiêu dự kiến đạt hoặc vượt kế hoạch

Ngày 15/10, thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định, nhiều chỉ tiêu về tình hình kinh tế - xã hội 3 năm 2016 - 2018 có khả năng đạt hoặc vượt kế hoạch.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế báo cáo tại phiên họp

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, báo cáo đánh giá giữa kỳ của Chính phủ đã cho thấy những kết quả tích cực và là tiền đề quan trọng để thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020; sơ bộ việc thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu về phát triển kinh tế, xã hội và môi trường đến nay, nhiều chỉ tiêu có khả năng đạt hoặc vượt kế hoạch.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, sau ba năm thực hiện, nền kinh tế vẫn giữ được nhịp tăng trưởng tốt, chất lượng tăng trưởng có nhiều chuyển biến, thể hiện qua những kết quả đáng ghi nhận sau: Tăng trưởng GDP đạt mức khá, quy mô GDP ngày càng mở rộng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, kinh tế vĩ mô ổn định và lạm phát trong tầm kiểm soát theo mục tiêu Quốc hội đề ra. Nổi bật là cán cân thương mại đã chuyển từ thâm hụt sang thặng dư trong 3 năm liên tiếp, thu hút và giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài không ngừng gia tăng, đặc biệt tỷ trọng đầu tư trực tiếp nước ngoài trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo ngày càng tăng, hiệu quả đầu tư từng bước được cải thiện. Số lượng doanh nghiệp đăng ký có sự gia tăng đáng kể; quy mô nguồn nhân lực tăng lên ở tất cả các ngành; Công tác y tế, giáo dục, chăm sóc sức khoẻ Nhân dân ngày càng được nâng cao; các hoạt động văn hoá, thể dục thể thao đạt được nhiều thành tích nổi bật; Công tác phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được đẩy mạnh và có kết quả rõ nét; Cải cách thủ tục hành chính và tinh gọn bộ máy được chú trọng và triển khai tích cực hơn; Quốc phòng an ninh được giữ vững, thu nhập của người dân ngày càng được cải thiện. Mạng lưới các mối quan hệ đối tác chiến lược, đối tác chiến lược toàn diện được củng cố và mở rộng; quan hệ với các nước từng bước đi vào chiều sâu; tăng cường vai trò của Việt Nam trong ASEAN.

Chủ nhiệm Ủy ban Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, Ủy ban Kinh tế đánh giá Báo cáo của Chính phủ đã nêu khá đầy đủ, toàn diện những kết quả đạt được cũng như một số hạn chế, vướng mắc của nền kinh tế - xã hội trong 03 năm vừa qua. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh một số vấn đề như sau: Chất lượng tăng trưởng kinh tế đã được cải thiện nhưng vẫn ở mức thấp so với yêu cầu; Năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) và năng suất lao động có đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP năm 2018, tuy nhiên đều có xu hướng giảm so với năm 2017, cần đánh giá, phân tích rõ nguyên nhân; Tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đang dần chững lại; công nghiệp khai khoáng tiếp tục gặp khó khăn, ít dư địa phát triển; Mức tăng trưởng xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước đã có cải thiện, nhưng nhập siêu của khu vực này còn lớn, xuất khẩu còn phụ thuộc lớn vào khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI); Công tác quản lý thu có chuyển biến tích cực, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước dự kiến vượt dự toán nhưng chưa thật bền vững, chưa đáp ứng được yêu cầu ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo, thu ngân sách chỉ mới đủ cho chi thường xuyên và trả nợ; năm 2018, các khoản thu thể hiện nội lực của nền kinh tế ở 3 khu vực kinh tế quan trọng đều không đạt dự toán, cần phải được phân tích, làm rõ nguyên nhân. Tình trạng thất thu thuế, nhất là ở khu vực ngoài quốc doanh chậm được cải thiện trong khi nợ đọng thuế còn lớn.

Toàn cảnh phiên họp

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ quan tâm đến tình hình đời sống, kinh tế, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi trên cả nước. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số vẫn còn rất cao. Việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển các hình thức liên kết, tiêu thụ sản phẩm, giải quyết việc làm ở nông thôn còn hạn chế. Trong khi đó, các chính sách, chương trình, dự án đầu tư cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi còn những nội dung chồng chéo, phân tán nguồn lực, khó khăn trong quản lý, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Việc giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số vẫn chưa có chuyển biến tích cực. Cơ sở hạ tầng vùng đồng bào dân tộc và miền núi còn yếu kém, mới đáp ứng được yêu cầu tối thiểu cuộc sống, chưa theo kịp yêu cầu phát triển của nền kinh tế.

Ủy ban Kinh tế nhận định, công tác điều tra, xử lý tội phạm tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực, hạn chế được nhiều vi phạm trong hoạt động điều tra so với cùng kỳ, tuy nhiên công tác trấn áp tội phạm ở một số đô thị lớn chưa đáp ứng mong đợi của người dân. Khiếu kiện về đất đai tuy có giảm dần theo từng năm, nhưng vẫn còn phức tạp ở nhiều địa phương, tập trung vào vấn đề thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tranh chấp đất đai. Ở một số nơi, các cấp chính quyền chưa quan tâm nhiều đến công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, dự các phiên tòa hành chính đã đẩy một số vụ việc càng phức tạp hơn, dẫn đến khiếu kiện kéo dài, vượt cấp. Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ chú trọng đến nội dung này.

Trên cơ sở thẩm tra Báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đánh giá, những kết quả đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 là chủ yếu, toàn diện trên nhiều lĩnh vực khác nhau, được cộng đồng quốc ghi nhận; thể hiện sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của các thành phần kinh tế, tạo không khí tích cực trong toàn xã hội trên cơ sở phát huy các kết quả đạt được trong giai đoạn 2016 - 2018, giải quyết những khó khăn, vướng mắc, từ đó biến thành các cơ hội phát triển để tiếp tục hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế-xã hội đặt ra trong hai năm 2019 - 2020./.