“Tàu thuyền là nhà, biển cả là quê hương” - câu nói bao đời nay luôn khắc sâu trong tâm trí của ngư dân vùng biển. Kể cả lúc phải gồng mình nơi đầu sóng ngọn gió, họ vẫn một mực thủy chung với biển cả, trở thành “cột mốc sống” khẳng định chủ quyền vùng biển, đảo quê hương.
 |
| Ngư dân TX Hoàng Mai chuẩn bị ngư cụ cho một chuyến ra khơi, bám biển |
Mỗi khi về với vùng biển, điều làm chúng tôi ấn tượng nhất là những lá cờ Tổ quốc luôn được ngư dân ở đây xem như một bảo vật của gia đình. Chẳng biết từ bao giờ, trước khi chuẩn bị ra khơi, họ không bao giờ quên kiểm tra xem cờ Tổ quốc đã được kéo lên trên tàu hay chưa. Nhiều chủ thuyền còn chuẩn bị sẵn cờ Tổ quốc mới để thay thế những lá cờ bị rách trong quá trình đánh bắt cá trên biển. Bởi vậy, những con tàu mỗi khi vươn khơi mang theo cả dáng hình Tổ quốc với cờ đỏ sao vàng phấp phới, như một sự khẳng định về chủ quyền biển, đảo của quê hương.
Từ những lão ngư nơi sóng dữ...
Không biết tự bao giờ, biển như người cha, người mẹ ôm ấp, nuôi dưỡng biết bao thế hệ ngư dân. Ở đó, có những đứa trẻ biết khâu vá lưới chài đến lớp lớp cha ông từng “cưỡi sóng, đạp gió” trên biển rộng. Cứ như thế, bao đời nay, họ đều xem tàu thuyền như chính là ngôi nhà của mình, chở che họ vượt qua từng cơn sóng dữ. Từ những thời khắc yên bình, cho đến lúc cả nước phải gồng mình chiến đấu với quân xâm lược, cùng với quân dân cả nước, ngư dân vùng biển đã góp phần không nhỏ trong việc bảo vệ, giữ vững sự toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc. Theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, những thanh niên trai tráng tạm gác mái chèo, rời xa bến thuyền để gia nhập đoàn quân cứu quốc. Đến khi đất nước bình yên, họ lại trở về với biển, với mái nhà mà mình đã từng gắn bó.
Ở xã Quỳnh Lập, TX Hoàng Mai, nhắc đến “lão ngư” Nguyễn Trọng Phúc, ai ai cũng biết. Năm nay đã ngoài 70 tuổi, màu da rám nắng gió, dáng dấp của một người đã có thâm niên bám biển vươn khơi hiện rõ ở người đàn ông này. Cũng như bao lớp thanh niên trong làng ngày ấy, sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ ngày 5/8/1964, chàng trai Nguyễn Trọng Phúc tham gia vào lực lượng hải quân và luôn có mặt trên chiếc tàu tuần tiểu của Hải quân Việt Nam, tham gia bảo vệ vùng biển của Tổ quốc trước sự gây hấn của hải quân, không quân Mỹ.
Khi chiến tranh kết thúc, hòa bình lập lại, trở về quê hương, ông Phúc cùng với những người đàn ông trong làng tiếp tục gắn bó với “nghiệp” chài lưới, đánh bắt cá tại vùng biển lãnh hải của nước ta ở khu vực Hoàng Sa, Trường Sa. Đến bây giờ, khi nhắc lại những kỷ niệm trong quãng đời “binh nghiệp” cho đến lúc vượt sóng xa khơi, ông Phúc cũng như bao thế hệ ngư dân ở xã Quỳnh Lập chẳng thể nào quên được những lần tham gia bảo vệ chủ quyền của đất nước.
Không chỉ ông Phúc mà hàng nghìn người dân sinh sống dọc vùng biển trên địa bàn Nghệ An cũng từng gác mái chèo, tạm xa tàu thuyền để lên đường nhập ngũ. Có người may mắn được biên chế vào Quân chủng Hải quân Việt Nam, cũng không ít người trực tiếp cầm súng chiến đấu trên đất liền, vùng biên cương của Tổ quốc… Thế nhưng, họ luôn đau đáu hình ảnh biển cả quê hương một thời gắn bó sâu nặng. Để đến khi trở về, những người con của biển vẫn một mực thủy chung với tàu thuyền, tiếp tục vươn khơi bám biển.
Không chỉ vậy, họ còn dìu dắt, truyền dạy cho thế hệ con cháu những kinh nghiệm xương máu trong mỗi chuyến ra khơi và cả ý thức sâu sắc về chủ quyền thiêng liêng của đất nước. Nơi đó, ông cha ta bao đời nay đã kiên cường, vững vàng bám biển, thậm chí phải đổ cả xương máu để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và những mùa tôm cá đầy khoang. Cho đến khi trút hơi thở cuối cùng, họ vẫn không quên căn dặn con cháu ý thức bảo vệ biển, đảo quê hương.
... Đến những ngư dân trẻ bám biển
Đến Tết Bính Thân năm nay, anh Nguyễn Quốc Hà mới bước sang tuổi 30 nhưng người đàn ông này đã là chủ của một chiếc tàu có công suất “khủng” ở xã Quỳnh Lập, TX Hoàng Mai. Qua nhiều nguồn thông tin, chúng tôi được biết, để có chiếc tàu công suất 1.200CV mới hạ thủy được 2 năm nay, anh Hà và gia đình đã phải vay mượn khắp nơi, đóng mới con tàu với trị giá 5,5 tỉ đồng. Trong lần tham gia đánh bắt thủy sản ở vùng biển Trường Sa vào hồi tháng 5/2014, trước sự gây hấn của tàu Trung Quốc, chiếc tàu mang số hiệu NA.96667 vẫn kiên cường bám trụ trên biển bởi sự “vững chãi” của cả tàu và chủ tàu là anh Hà - người từng có thâm niên hơn 10 năm bám biển. Những lần ra khơi sau đó, chiếc tàu của anh Hà vẫn luôn vững vàng trước mọi phong ba, bão táp, liên tục đánh bắt ở những ngư trường lớn và cả vùng biển đánh bắt chung của quốc tế.
 |
| Công an phường Quỳnh Phương, TX Hoàng Mai chia sẻ niềm vui với ngư dân sau đợt đánh bắt thủy sản |
Không chỉ là ngư dân trẻ tiêu biểu của TX Hoàng Mai, Nguyễn Quốc Hà còn là một đảng viên, bí thư chi đoàn gương mẫu, một thuyền trưởng nhiệt huyết trong việc “truyền lửa” cho các thanh niên trên địa bàn tích cực bám biển. “Vì sinh ra và lớn lên ở vùng biển nên mỗi người dân quê tôi đều thông thạo lạch, luồng như trong lòng bàn tay. Khi giàn khoan HD-981 của Trung Quốc xâm phạm vùng lãnh hải của Việt Nam, chúng tôi vẫn bình tĩnh, kiên quyết bám trụ và tiếp tục tham gia đánh bắt hải sản. Bây giờ có tàu to, công suất lớn thì thời gian bám biển dài hơn”, anh Nguyễn Quốc Hà - chủ tàu NA96667 cho biết. Cũng như anh Hà, ở khối Quyết Tiến, phường Quỳnh Phương, TX Hoàng Mai, anh Nguyễn Phúc Sơn (SN 1981) đã bắt đầu ra khơi từ năm 13 tuổi. Hiện nay, anh là thuyền trưởng của tàu NA90079, ra khơi với tần suất trên dưới 10 ngày/chuyến và thường xuyên có 10 - 14 người bám biển.
Với quan niệm “tàu thuyền là nhà, biển cả là quê hương” và “mỗi tàu thuyền là một cột mốc sống chủ quyền trên biển”, những ngư dân trẻ nơi đây đã góp phần không nhỏ vào việc khẳng định chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Thời gian qua, nối nghiệp những thế hệ đi trước, trên địa bàn các huyện, thị như Hoàng Mai, Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc, Cửa Lò đã xuất hiện không ít gương mặt ngư dân trẻ tiêu biểu với ý nghĩ, việc làm táo bạo, đầu tư tàu to, thuyền lớn để bám biển dài ngày. Ngoài ra, họ còn là những người đi đầu trong xây dựng phong trào đánh bắt hải sản, tăng sản lượng khai thác, tạo lập các mô hình đảm bảo ANTT. Cứ mỗi dịp Tết đến, xuân về, sau mỗi chuyến ra khơi, họ lại quây quần bên nhau để tổng kết một năm đã qua và không quên cầu chúc cho năm mới thuận buồm, xuôi gió, sóng yên biển lặng và những mùa tôm cá đầy khoang.