(Congannghean.vn)-Ở xứ Nghệ, dù đi đâu, về đâu, gợi nhắc đến một không gian tĩnh lặng, tích tâm, thiện đức, người ta thường nhớ tới chùa Cần Linh. Đây là di tích lịch sử văn hoá Quốc gia có niên đại trên 1 nghìn năm tuổi, tọa lạc ở phía Tây Nam TP Vinh. Tuy nhiên, để tiếp tục gìn giữ, phát huy giá trị tâm linh, cổ kính, linh thiêng, trước thực trạng một số hạng mục đã bị xuống cấp, ngôi chùa cần sớm được trùng tu, nâng cấp để xứng tầm với giá trị một công trình có bề dày về văn hóa lâu đời.
Lần theo dấu tích cổ xưa
Theo sử sách ghi lại, trải qua nhiều tên gọi như: Linh Vân Tự, chùa Cần Linh, chùa Sư Nữ đều giữ nguyên giá trị linh thiêng, là nơi hướng con người đến Chân - Thiện - Mỹ, tu nhân đắc đạo, cuộc sống an lành. Theo đó, chùa cổ Linh Vân Tự ở xã An Trường, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, nay thuộc phường Cửa Nam, TP Vinh. Hơn 1 nghìn năm trước, vào khoảng năm 842 - 873, các nhà địa lý khi đi qua vùng đất này đều nhận thấy long mạch ẩn vào dãy núi Đại Huệ kéo dài về phía Đông, tạo thành phần đầu của con rồng, biểu hiện tụ khí địa linh nhân kiệt. Đến năm 886, chùa Linh Vân Tự, nghĩa là chùa mây thiêng được xây dựng. Vốn tích cổ xưa cho đến ngày nay, chùa hướng ra bến sông, cạnh chùa có giếng đá, cảnh trí đẹp mắt, được coi là danh thắng.
 |
| Chùa Cần Linh hiện tại |
Với diện tích trên 6.000 m2 tọa theo hướng Đông - Tây, nằm cạnh QL46, các công trình của chùa gồm tổng thể kiến trúc tam quan, bái đường, thượng điện, nhà tổ, tả hữu vu, nhà phụ, tháp mộ, sân chùa, vườn hoa, cây cảnh, phía ngoài có ao sen tạo nên cảnh thanh tịnh, thắng cảnh trang nghiêm và tráng lệ. Với vị trí tọa lạc đặc biệt như vậy, ngôi chùa đã trở thành điểm đến tâm linh, nơi tu hành đắc đạo của các ni sư qua các đời. Đến thời vua Tự Đức nhà Nguyễn, khi đi qua đây đã ghé thăm, vãn cảnh chùa rồi ban sắc phong với tên gọi là Cần Linh, mang ý nghĩa cầu gì được nấy.
Với sự tồn tại cùng thời gian, chùa Cần Linh cũng là nơi chứng kiến những thăng trầm của lịch sử. Trải qua các thời kỳ chiến tranh nhưng ngôi chùa vẫn giữ được vẻ uy nghi, tịnh mặc, đúng với tinh thần của một Già Lam phật cảnh mà chúng sinh hướng tới mỗi khi vãn cảnh chùa.
Hiện nay, trong chùa vẫn giữ nguyên được nhiều hiện vật quý như: Tượng Đức Phật Thích Ca sơ sinh cao 2 m; nhóm tượng Cửu Long gắn liền với văn hóa sông nước, pho Tam Thế Bảo… Đến năm 2006, chùa Cần Linh có thêm pho tượng Phật bà thiên thiên thủ thiên nhãn bằng đồng đỏ, cao 3 m, nặng 8 tấn, tọa ngay trước chính diện chùa, thể hiện diện tướng từ tâm đại từ bi, cứu nhân độ thế. Ngoài ra, có dịp vãn cảnh chùa, người dân có thể dễ dàng bắt gặp một hệ thống nghệ thuật chạm rồng điêu khắc rồng nghê chầu, hoành phi câu đối cổ… Với nhiều biểu tượng mang giá trị tâm linh tồn tại lâu đời, được xem là trung tâm Phật giáo của tỉnh, vào năm 1992, chùa Cần Linh đã được Nhà nước xếp hạng, công nhận di tích lịch sử văn hóa Quốc gia. Đây cũng là vinh dự cho chùa Cần Linh cũng như người dân xứ Nghệ.
Cần chung tay góp sức trùng tu chùa Cần Linh
Trải qua các niên đại lịch sử, chùa Cần Linh vẫn luôn song hành, tồn tại cùng với sự phát triển của đất nước nói chung và xứ Nghệ nói riêng. Tuy nhiên, đến nay, nhiều hạng mục nhà chùa như vì, kèo, cột, ngói lợp, hoành phi… đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Hơn nữa, để phát huy những giá trị văn hóa, lịch sử, tâm linh, trở thành trung tâm Phật giáo lớn nhất khu vực Bắc miền Trung, năm 2011, UBND tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo các ban, ngành chức năng giúp đỡ, hướng dẫn nhà chùa trong việc trùng tu, mở rộng. Đến năm 2012, UBND tỉnh đã ra quyết định đồng ý cho lập dự án quy hoạch tổng thể, chi tiết chùa Cần Linh. Theo đó, Công ty Tư vấn thiết kế và Xây dựng công trình văn hóa Tâm Việt thiết kế và trình bày trao đổi phương án trước các sở, ban, ngành cùng đại diện nhà chùa để thống nhất phương án xây dựng.
Được Bộ VHTT&DL đồng thuận về mặt chủ trương cũng như chính sách, ngày 13/3/2013, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 835/QĐUB phê duyệt Dự án tu bổ, tôn tạo, mở rộng chùa Cần Linh. Theo như Dự án được phê duyệt, chùa Cần Linh sẽ được mở rộng lên đến khoảng 2,6 ha, với tổng số vốn đầu tư giai đoạn I là 67 tỉ đồng. Với các văn bản chỉ đạo, phương án thiết kế chi tiết là vậy, nhưng đến nay Dự án mới chỉ được triển khai trên giấy.
Ni sư trụ trì chùa Cần Linh Thích Nữ Diệu Nhẫn cho biết: Công trình mở rộng, tôn tạo chùa Cần Linh là Dự án quan trọng trong việc xây dựng nơi đây trở thành điểm đến tâm linh, vãn cảnh không chỉ của người dân xứ Nghệ mà còn cả du khách thập phương. Quyết định của UBND tỉnh đã phê duyệt xây dựng, nhưng vì không có kinh phí nên không biết đến bao giờ tâm niệm của nhà chùa mới được thực hiện. Các hạng mục như san lấp mặt bằng ngang với QL46, xây tòa tam bảo, nhà thờ tổ, nhà tả, hữu vu, cổng tam quan, lầu các quan âm, lầu chuông, nhà thờ hương linh anh hùng liệt sĩ… vẫn chưa được triển khai. Ni sư trụ trì cũng đau đáu tâm nguyện muốn cải tạo, mở rộng khuôn viên nhà chùa hơn nữa để có không gian phục vụ chức sắc và tín đồ Phật tử muôn nơi khi về đây.
Vì vậy, để Dự án được triển khai như kế hoạch, nhà chùa rất cần sự hằng tâm, hằng sản của nhân dân, góp công, góp sức để các hạng mục công trình sẽ diễn ra đúng như mong đợi bấy lâu.
.