Hiện nay, rất nhiều gia đình có điều kiện kinh tế khá giả nên con cái họ được bao bọc, nuông chiều thái quá. Khi con bảo cần tiền là cha mẹ sẵn sàng cho mà không cần biết khoản tiền đó dùng để làm gì. Từ đó dẫn đến việc giới trẻ “xài” tiền phung phí vào những mục đích không lành mạnh. Không ít cô cậu đang độ tuổi đi học, nhưng đã sớm đua đòi, chạy theo mốt này mốt nọ, xài quần áo, dày dép "hàng hiệu", mỹ phẩm đắt tiền.
Nhiều học sinh, sinh viên hằng ngày đến trường bằng những chiếc xe máy trị giá hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Nhiều em còn được bố mẹ cưng chiều, mua cho cả những chiếc điện thoại di động đắt tiền hoặc xe ô tô để đi học.
Giới trẻ hiện nay còn đua nhau tổ chức sinh nhật, vui chơi hội hè tại các nhà hàng, khách sạn sang trọng, tính ra chi phí mỗi cuộc vui như thế có thể mất từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Cũng có nhiều bạn trẻ do đua đòi, sẵn sàng cầm cắm xe đạp, trộm cướp tài sản, lấy tiền tiêu xài với xu hướng ngày càng gia tăng.
Do nhận thức hạn chế, thiếu bản lĩnh, lập trường không vững vàng nên cũng có một bộ phận giới trẻ là HS, SV dễ bị bạn bè và các đối tượng xấu ngoài xã hội lôi kéo cũng dẫn đến hư hỏng. Thực tế cho thấy, số HS, SV vi phạm pháp luật, gây gổ đánh nhau, ham chơi, đua đòi ngày càng nhiều.
Có thể lấy dẫn chứng trường hợp Hồ Viết Khánh (SN 1993) trú tại xóm 6, xã Nam Xuân, huyện Nam Đàn, là học sinh trường THPT Dân lập Sào Nam, cũng vì được gia đình nuông chiều, dẫn đến hư hỏng. Do sa sút về đạo đức và nhân cách, chỉ vì một mâu thuẫn nhỏ, cậu học trò này đã dùng dao sát hại Nguyễn Hữu Hoàng (SN 1993), trú tại xóm 1, xã Nam Xuân.
Khánh là con nuôi của ông Hồ Văn Hai. Vợ chồng ông Hai nâng niu, chăm sóc Khánh từ những điều nhỏ nhặt nhất, tạo mọi điều kiện để Khánh học hành nên người. Tuy nhiên, Khánh sớm tỏ ra ham chơi bời, lêu lổng, không chịu khó học tập. Bởi vậy, cậu học sinh này có học lực yếu và từng nhiều lần phải viết kiểm điểm do bỏ học không lý do.
Không những thế, chỉ vì mâu thuẫn với một học sinh khác tên Toàn, Khánh đã rút con dao nhọn giấu trong cặp sách đâm liên tiếp vào người khiến Toàn gục ngay tại chỗ. Khi em Nguyễn Hữu Hoàng thấy Toàn gục xuống liền chạy đến can ngăn và cúi xuống đỡ thì bất ngờ bị Khánh dùng dao đâm từ phía sau lưng. Nhát dao đã làm đứt một quả thận, gây mất máu cấp khiến Hoàng tử vong tại bệnh viện, còn Toàn tuy may mắn thoát chết nhưng cũng bị thương khá nặng.
Nhiều thanh niên tuổi đời còn rất trẻ đã phải ra tòa vì vi phạm pháp luật
Sự xuống cấp về đạo đức, lối sống trong một bộ phận học sinh còn biểu hiện ở việc thiếu lễ độ với người lớn, chửi thề, nói tục, thiếu trung thực với thầy cô, gia đình.
Có nhiều trường hợp, bố mẹ cho tiền đóng trên lớp thì cố tình không thực hiện mà dành tiền đó để hút thuốc, chơi game và nhiều nhu cầu không chính đáng khác. Đặc biệt, do sự buông lỏng quản lý, giáo dục hoặc vì quá nuông chiều, nhiều bố mẹ không dành thời gian quan tâm theo dõi con cái, dẫn đến sự thờ ơ vô cảm, xem nhẹ luân thường đạo lý của một bộ phận không nhỏ trong giới trẻ hiện nay, thậm chí các em còn có những hành vi thô bạo, tàn ác, mất nhân tính.
Vụ án xảy ra hồi đầu tháng 11/2011 tại xóm 2, xã Nghi Phú, TP Vinh là bài học đắt giá về sự nuông chiều, buông lỏng quản lý dẫn đến sự tha hóa đạo đức, lối sống ở giới trẻ. Bà cụ H. T. L, 84 tuổi, bị đứa cháu nội là Hồ Văn Dũng dùng chày gỗ đánh cho đến chết chỉ vì cậu ta bỏ học sớm nghiện ma tuý.
Do được nuông chiều từ nhỏ nên mới học đến lớp 7, Dũng đã bỏ học, theo đám bạn chơi bời hư hỏng rồi nghiện ma túy lúc nào không biết. Mỗi lần lên cơn nghiện, cậu ta lại về nhà đe dọa bố, mẹ, bà nội đòi tiền. Thậm chí, Dũng còn nhiều lần cầm dao, gậy chửi bới, đòi đánh đập những người trong gia đình. Ngay cả bà nội của Dũng là người hết lòng thương yêu và cưng chiều cháu, nhưng nhiều hôm lên cơn nghiện, hắn lại rượt đuổi bà chạy khắp. Và đau lòng hơn, Dũng còn dùng chày gỗ đánh chết bà nội của mình chỉ vì không đáp ứng tiền cho cậu sử dụng ma túy.
Hiện nay, cũng có không ít sinh viên được gia đình chiều chuộng, bao cấp toàn phần nên khi bước vào giảng đường ĐH các em bị mất khả năng tự lập, dễ dẫn đến ăn chơi, hoang phí, có nhiều SV còn vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, nhân cách. Sau nhiều năm bỏ công sức, thời gian học tập ở giảng đường đại học, nhưng nhiều em vẫn còn yếu về các kỹ năng như giao tiếp, tự giải quyết vấn đề vì các em cho rằng đó là trách nhiệm của người lớn.
Có SV đã học xong ĐH nhưng không biết viết một lá đơn, không biết thuyết trình trước đám đông, không có khả năng tổ chức một hoạt động tập thể… Bởi vậy, khi ra trường, các em không thể đáp ứng tốt được yêu cầu khi nộp đơn xin việc vào các cơ quan.
Tình trạng này cũng xuất phát từ nguyên nhân do cha mẹ quá bao bọc con, sợ con vất vả, thiếu thốn. Nếu cha mẹ chỉ biết chiều chuộng mà không để con em mình tự lập thì sự hình thành và phát triển nhân cách của các em sẽ không thuận lợi, thậm chí dẫn đến lệch lạc.
Chăm lo cho con cái đầy đủ là trách nhiệm của các bậc làm cha làm mẹ, tuy nhiên, phải thận trọng vì tuổi trẻ không chỉ phát triển về thể chất mà song song với đó là cả một quá trình hình thành nhân cách. Việc quá nuông chiều hoặc cung phụng đầy đủ vật chất có thể khiến lớp trẻ có lối sống buông thả, không biết quý trọng đồng tiền. Vì vậy, mỗi gia đình cần coi trọng hơn việc giáo dục, rèn luyện cho con em mình ý thức tiết kiệm. Các bậc cha mẹ cần làm gương và hướng dẫn các em không học thói quen tiêu xài phung phí.
Đặc biệt, không nên bao bọc hoặc chiều chuộng quá mức, hãy để cho các em tự khẳng định bằng năng lực bản thân, cha mẹ chỉ nên hỗ trợ về tinh thần và vật chất vừa đủ. Các bậc phụ huynh hãy để con em tự trải nghiệm, để rút bài học cho bản thân. Có như vậy các em mới có thể hòa nhập một cách nhanh chóng để có lối sống trong sáng, lành mạnh.
Lê Hoa
.