Thời gian gần đây, qua công tác nắm tình hình, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, CATP Hà Nội, phát hiện thủ đoạn mới của bọn tội phạm. Các đối tượng có hành vi gửi hàng loạt các thư điện tử (email) rác tới các hòm thư điện tử của cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam với nội dung đe dọa là đã chiếm quyền điều khiển máy tính của nạn nhân và đòi tiền chuộc bằng tiền điện tử (Bitcoin), nếu không sẽ phát tán toàn bộ thông tin trong máy lên mạng internet.
 |
| Giao diện trang web chuyển tiền Bitcoin |
Qua điều tra, sơ bộ xác định thủ đoạn, hành vi phạm tội của các đối tượng như sau:
Bằng kỹ thuật giả mạo email, các đối tượng đã gửi email đến nạn nhân (phần thông tin địa chỉ gửi email trùng với địa chỉ nhận email của nạn nhân) với nội dung cảnh báo: máy tính của nạn nhân đã bị hacker chiếm quyền điều khiển và bị hacker thu thập được các thông tin hình ảnh nhạy cảm có trong máy tính và bị quay lén trong camera của máy tính. Đối tượng yêu cầu nạn nhân chuyển một số tiền bằng Bitcoin tương đương 25.000.000đ đến địa chỉ ví 1PVnpPpGfnx46cz8w34rNjoH6CPEM4K9yh, 114Ht6fQ25w4y5Mtc2QT8tLgGCa6rcvQnE mà đối tượng yêu cầu, nếu không sẽ chia sẻ thông tin trên lên mạng Internet.
Do lo sợ ảnh hưởng đến công việc, danh dự, uy tín, sợ lộ bí mật riêng tư, nhiều nạn nhân đã chuyển tiền đến các địa chỉ ví trên.
Sau khi tiếp nhận thông tin, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã nhanh chóng xác minh. Kết quả bước đầu xác định: Lịch sử và nội dung chi tiết của các email trên có nguồn gốc được gửi từ các máy chủ có địa chỉ IP tại nước ngoài. Lợi dụng sơ hở trong giao thức gửi và nhận email, các đối tượng đã sử dụng kỹ thuật giả tạo email với địa chỉ email gửi chính là địa chỉ email của nạn nhân. Do địa chỉ IP không được xác thực nên thông thường email sẽ được nhận trong mục “Spam - Thư rác”. Kiểm tra thông tin địa chỉ ví điện tử, mà đối tượng dùng để yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào, tại trang website https://www.bitcoinabuse.com/ xác định các địa chỉ ví Bitcoin của đối tượng đều bị cảnh báo và có nhiều nạn nhân cảnh báo hành vi lừa đảo này.
 |
| Nội dung mail đối tượng gửi cho một nạn nhân |
Tiến hành kiểm tra lịch sử giao dịch ví điện tử trên của đối tượng thông qua trang website https://www.blockchain.com/ xác định có giao dịch nhận tiền với số tiền tương ứng mà đối tượng yêu cầu nên có khả năng nhiều nạn nhân đã chấp nhận trả tiền cho đối tượng.
Trên thực tế, các địa chỉ email của doanh nghiệp, tổ chức được công khai hoặc chia sẻ từ nhiều nguồn trên mạng Internet. Đối tượng dễ dàng thu thập địa chỉ email trên mạng rồi gửi email hàng loạt cho những địa chỉ đó để phục vụ mưu đồ của mình.
Việc gửi email hàng loạt trên đã gây ảnh hưởng tâm lý và trực tiếp gây thiệt hại cho các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam, đồng thời vi phạm Bộ Luật Hình sự 2015, Nghị định số 91/2020/NĐ-CP ngày 14/8/2020 về chống tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác.
Công an Thành phố khuyến cáo các cá nhân, cơ quan, tổ chức:
1. Không sử dụng các phần mềm crack, không rõ nguồn gốc vì có thể bị cài cắm các phần mềm chiếm quyển điều khiển máy tính.
2. Không cắm các USB, thiết bị là vào máy tính mà chưa được kiểm tra an toàn, diệt virus.
3. Các dữ liệu nhạy cảm nên sử dụng các phần mềm mã hoá dữ liệu và đặt mật khẩu có độ phức tạp. Nên lưu trữ ở nơi an toàn để tránh bị mất; nếu lưu trữ trên dịch vụ đám mây mà nhà cung cấp dịch vụ bị tấn công thì bản thân mình sẽ trở thành nạn nhân.
4. Sử dụng các phần mềm diệt virus uy tín như BKAV, Kasperky.
5. Sử dụng hệ điều hành, phần mềm phiên bản mới nhất để cập nhật các lỗ hổng khiến cho hacker không thể tấn công máy tính của mình.
6. Trong trường hợp bị đối tượng dùng cách này để tống tiền, đề nghị cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp liên hệ, phối hợp với cơ quan chức năng để điều tra làm rõ, tuyệt đối không nên tự ý chuyển tiền cho đối tượng theo yêu cầu của chúng.