Lâu nay, dư luận bức xúc trước tình trạng "con ông, cháu cha" trong tuyển dụng, rồi chuyện "cả họ làm quan" hay nâng đỡ bất thường. Nhiều trường hợp nhờ vào sự phát hiện của quần chúng, báo chí, cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ và đã xử lý nghiêm minh.
Người học hành tử tế, có năng lực thật sự thì chẳng cần cầu lụy vào ai, nếu thấy phù hợp thì yên tâm cống hiến, trưởng thành, không phải sợ ai cả; nếu thấy không phù hợp thì sẵn sàng ra khỏi cơ quan nhà nước mà vẫn chẳng lo gì chuyện không tìm được việc làm.
Nhưng lâu nay tình trạng "con ông, cháu cha", "cả họ làm quan" hay nâng đỡ bất thường thực sự đã "tác oai tác quái". Đây là nguyên nhân làm yếu bộ máy nhà nước, cản trở cơ hội cống hiến của người giỏi, người tài, làm nản lòng những người tử tế. Bộ máy nhà nước mà yếu thì biên chế cứ phải phình ra mãi mới gánh vác nổi công việc. Gánh nặng ngân sách cũng vì thế mà ngày càng nặng thêm do phải gồng gánh cho bộ máy đông người làm nhưng hiệu quả không bao nhiêu.
Tình trạng này rất cần được mổ xẻ và xử lý. Và điều này thì đã được đề cập trên nhiều diễn đàn nhưng chuyển biến rất chậm.
Mới đây, căn cứ Kết luận số 71-KL/TW ngày 24-3-2020 của Ban Bí thư và ý kiến của Ban Cán sự đảng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1530/VPCP-TCCV ngày 5-6-2020; sau khi trao đổi thống nhất với Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ đã ban hành Hướng dẫn số 2965/HD-BNV về việc xử lý đối với những trường hợp có sai phạm trong công tác tuyển dụng cán bộ, công chức, viên chức (CB-CC-VC).
Theo đó, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị (cả khối Đảng, đoàn thể và khối nhà nước) rà soát về tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục tuyển dụng đối với CB-CC-VC thuộc phạm vi thẩm quyền quản lý.
Thông qua việc rà soát này để có những hướng xử lý cụ thể, chẳng hạn như những trường hợp được tuyển dụng CB-CC-VC không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục trước ngày 28-12-2017 thì chậm nhất đến ngày 31-12-2020 phải hoàn thiện, quá thời hạn này mà chưa hoàn thiện thì thu hồi quyết định tuyển dụng; trường hợp bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện tuyển dụng thuộc diện phải thi tuyển nhưng chưa thi tuyển thì phải thực hiện lại quy trình tuyển dụng, nếu không trúng tuyển thì thu hồi quyết định tuyển dụng; trường hợp tuyển dụng CB-CC-VC sau ngày 28-12-2017 nếu không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục thì người đứng đầu phải có văn bản đề nghị cơ quan thẩm quyền thu hồi quyết định tuyển dụng và các quyết định liên quan.
Văn bản hướng dẫn này cũng nêu rõ là cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, tập thể lãnh đạo và cá nhân để xảy ra sai phạm trong công tác tuyển dụng phải kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý theo quy định của Đảng và pháp luật về xử lý kỷ luật đảng viên, CB-CC-VC vi phạm. Việc xử lý sai phạm phải hoàn thành trước ngày 31-12-2020 và báo cáo về Bộ Nội vụ và Ban Tổ chức Trung ương trước ngày 31-1-2021.
Như vậy, nếu hướng dẫn này thực sự đi vào thực tiễn, được làm đúng, làm nghiêm thì chắc chắn đây sẽ là một cuộc tổng rà soát toàn quốc về công tác tuyển dụng. Những trường hợp bất chấp qui định, tiêu chuẩn trong tuyển dụng thì lần này sẽ có nguy cơ lộ tẩy. Người cố tình tuyển dụng sai hay được tuyển dụng sai cũng sẽ bị xử lý nghiêm minh.
Dĩ nhiên, vẫn phải trông chờ vào việc các cấp cơ sở, cơ quan, đơn vị sẽ triển khai thế nào. Và quan trọng hơn đó nữa chính là ở việc giám sát thực hiện.
.