Nạn tín dụng đen dưới hình thức cho vay mượn tiền lãi suất cao đã và đang "cắm rễ" sâu vào nhiều hộ gia đình ở vùng ven biển Quảng Nam, làm cho cuộc sống người dân nơi đây vốn yên bình nay bị đảo lộn, gây nguy cơ mất an ninh trật tự địa phương.
Chúng tôi tìm về xã ven biển Duy Hải, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam trong cái nắng trưa hầm hập. Dù thời tiết rất oi ả, song dường như vẫn không "nóng" bằng việc nhiều gia đình ở vùng quê biển này sống trong nơm nớp lo sợ vì nạn tín dụng đen.
Gần 2 tháng nay, người thân trong gia đình không biết anh Lê Tr. (30 tuổi, trú xã Duy Hải, huyện Duy Xuyên) đang ở đâu, làm gì vì số máy điện thoại của anh Tr. lúc nào cũng trong tình trạng "thuê bao không liên lạc được". Trong căn nhà nhỏ tuềnh toàng nằm hun hút con hẻm nhỏ ở thôn Tây Sơn Đông, xã Duy Hải, bà Nguyễn Thị Đến, mẹ anh Tr., chia sẻ anh Tr. bỏ nhà đi trốn vì có vay nợ khoảng 600 triệu đồng của một số đối tượng ngoài xã hội với lãi suất cao mà không có tiền trả nợ.
"Trước khi thằng Tr. bỏ trốn vì nợ nần, nó ôm tui khóc và nói với tui là có mắc nợ một số người khoản tiền lớn, rồi nhờ tui chăm lo giùm vợ và 2 đứa con của nó chứ không biết lấy tiền đâu ra để trả nợ cả", bà Đến vừa ôm đứa cháu nội, con gái anh Tr. mới 17 tháng tuổi, vừa nước mắt ngắn dài bộc bạch với chúng tôi.
 |
| Ông Nguyễn Tấn Cường trao đổi với phóng viên về việc con trai mình dính vào nạn cho vay nặng lãi. |
Bà Đến cho biết nhiều năm nay anh Tr. theo các thuyền đi biển đánh bắt thủy hải sản. Sau mỗi chuyến biển như thế cũng có đủ tiền để trang trải cuộc sống gia đình. Một lần nghỉ ngơi ở nhà sau chuyến biển dài, anh Tr. được vài người bạn chở đi chơi, rồi dường như có tham gia đánh bạc dưới hình thức xóc dĩa nên nợ nần cũng từ đó xuất hiện.
Thấy anh Tr. lâu ngày chưa trả nợ, cách đây vài hôm, một nhóm 5-6 thanh niên mặt mày bặm trợn, xăm trổ đầy mình đã kéo đến nhà bà Đến để hỏi "thằng Tr. đâu rồi, mau trả nợ cho tau, không tau xử cả nhà". Khi nhóm người này đến nhà, bà Đến chạy ra bảo không có anh Tr. ở nhà thì nhóm thanh niên chạy đến chỗ đứa con trai học lớp 1 của anh Tr. đang viết bài ở hiên nhà, nhấc chiếc bàn đứa nhỏ kê vở viết bài lên ném thẳng vào chiếc tivi trong phòng khách khiến đứa trẻ khóc thét lên vì sợ hãi.
Chưa dừng lại, nhóm đối tượng này còn hung hăng vào nhà đập gãy cây quạt máy của gia đình bà Đến, mặc cho người phụ nữ bước qua tuổi "lục tuần" van xin khẩn thiết. Riêng người vợ của anh Tr. khi chứng kiến cảnh đó cũng do quá sợ hãi nên nhanh chóng lẩn tránh qua nhà hàng xóm.
Bà Đến tâm sự đầy chua xót, chồng mất sớm, bà không đi bước nữa mà chăm chỉ làm lụng để nuôi 2 người con trai trưởng thành. Khi anh Tr. lớn khôn, bà Đến thành gia lập thất cho con và những tưởng anh Tr. sẽ "quyền huynh thế phụ", làm trụ cột đỡ đần gia đình khi bà đã tuổi cao sức yếu, người em trai thì công việc làm không ổn định, thu nhập bấp bênh.
Khi biết con lâm cảnh nợ nần vì vay mượn tín dụng đen, vì thương con, bà Đến đã hỏi bán căn nhà nhỏ mà gia đình đang ở những mong trả hết nợ cho con. Ngặt nỗi căn nhà này dù được làm đã lâu, song không có "sổ đỏ" nên không ai chịu mua dù bán giá rẻ. Vậy là không có tiền trả nợ, anh Tr. đành bỏ nhà đi trốn, để lại 2 đứa con nhỏ và vợ nhờ bà Đến cưu mang.
Cách nhà bà Đến không xa, ông Nguyễn Tấn Cường (trú Khu tái định cư xã Duy Hải, huyện Duy Xuyên) đang loay hoay với việc xây dựng căn nhà mới cùng nỗi lo về người con trai là anh Nguyễn Tấn T. dính vào nhóm người cho vay nặng lãi. Theo ông Cường thì con trai ông vay mượn tiền có thể để chơi cá độ bóng đá hay chơi bài bạc đỏ đen gì đó.
Khi biết con trai mắc nợ người ta số tiền hàng tỷ đồng, tháng 4-2017, vợ chồng ông Cường đã trả 770 triệu đồng. Đến tháng 6-2018 tiếp tục trả 700 triệu đồng nhờ tiền bán lô đất tái định cư vì gia đình ông Cường thuộc diện giải tỏa phục vụ dự án xây dựng Nam Hội An.
 |
| Cuộc sống của nhiều hộ gia đình ở vùng ven biển Duy Hải, huyện Duy Xuyên đang bị đảo lộn vì nạn tín dụng đen. |
Nhưng các đối tượng đến đòi nợ cho biết con trai ông vẫn còn mắc nợ khoảng 600 triệu đồng nữa. Biết gia đình không còn tiền trả nợ cho mình, anh T. đã bỏ nhà đi biệt tích cả tháng nay, để lại người vợ và đứa con trai mới lên ba cho ông bà nội nuôi dưỡng.
Đến giờ này gia đình chẳng ai biết anh T. đang làm gì, ở đâu và hoàn cảnh hiện nay thế nào. Bẽn lẽn trò chuyện với chúng tôi, vợ anh T. (xin giấu tên) chia sẻ lúc đầu khi biết anh T. có vay mượn tiền lãi suất cao, chị đã ra sức can ngăn chồng. Nào ngờ bỏ ngoài tai những lời khuyên can của vợ, anh T. ngày càng lún sâu vào tín dụng đen.
Trong khi vợ chồng ông Cường chưa biết xoay xở đâu ra tiền để tiếp tục trả nợ cho con thì vào cuối tháng 8 vừa qua, có một nhóm đối tượng người địa phương và người từ nơi khác đến, nghi đối tượng từ Đà Nẵng vào, đi trên 3 xe máy và 1 xe taxi tìm đến nhà ông Cường, hỏi anh Nguyễn Tấn T. để đòi nợ.
Khi ông Cường bảo không có anh T. ở nhà thì nhóm đối tượng trên đe dọa phải trả nợ cho chúng, nếu không sẽ "cắt cổ cả nhà" và không ai được sống yên ổn. "Lúc đó tui nói với mấy thanh niên đó rằng thằng T. vay tiền gì của các anh thì cứ tìm nó đòi. Vợ chồng tui là cha mẹ nó nhưng già rồi, không làm chi ra tiền để trả nợ hết, mà cũng không biết nợ chi mà trả đâu.
Khi nghe tui nói thế, một đối tượng trong nhóm bảo "ông bà phải có trách nhiệm trả nợ cho con trai đó". Nghe vậy, bực quá tui mới quát rằng ai làm người nấy chịu, chứ mắc mớ gì mấy anh đi đòi tui. Nếu được, hôm sau mấy anh tới đây, mang theo tờ giấy bảo trả nợ này nọ để tui ký cho.
Khi nghe tui nói thế, nhóm đối tượng kia mới chịu bỏ đi", ông Cường bức xúc kể lại. Sau đó, ông Cường đã mang sự việc này đến trình báo Công an xã Duy Hải và Công an huyện Duy Xuyên để được hướng dẫn giải quyết.
Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Thanh Tiến, Trưởng Công an xã Duy Hải, cho biết, sau khi biết được một số trường hợp người dân địa phương dính đến nạn cho vay nặng lãi và đòi nợ có dấu hiệu xã hội đen, một mặt Công an xã đã tham mưu cho lãnh đạo xã chỉ đạo lực lượng Công an phối hợp với Quân sự xã, Biên phòng phụ trách địa bàn tổ chức tuần tra để kịp thời nắm được di biến động của một số đối tượng lạ mặt đến địa phương, không để xảy ra phức tạp về tình hình an ninh trật tự do việc đòi nợ gây ra. Mặt khác, Công an xã đã hỗ trợ, hướng dẫn một số người dân làm các thủ tục cần thiết để trình báo Công an huyện Duy Xuyên xem xét xử lý theo thẩm quyền.
Đồng thời, Công an xã Duy Hải còn thường xuyên phối hợp với lực lượng Công an huyện Duy Xuyên, Công an tỉnh Quảng Nam phát hiện, xử lý nghiêm các tụ điểm đánh bạc, đặc biệt là đánh bạc dưới hình thức xóc đĩa, diễn ra trên địa bàn.
Trong quá trình thực tế tác nghiệp tại các địa phương ven biển huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam về nạn tín dụng đen, thông tin chúng tôi có được thì ngoài gần 20 hộ dân ở xã Duy Hải đang lâm vào nạn cho vay nặng lãi còn có hàng chục hộ dân khác ở các xã Duy Nghĩa, Duy Vinh cũng trong hoàn cảnh tương tự.
Điều này cho thấy cuộc sống của người dân ven biển Quảng Nam đang bị đảo lộn vì nạn cho vay nặng lãi và đòi nợ có dấu hiệu theo kiểu xã hội đen. Thiết nghĩ chính quyền và các cơ quan chức năng huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam cần khẩn trương vào cuộc xác minh, làm rõ, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm nếu có nhằm sớm lập lại tình hình an ninh trật tự ở địa phương.
.