Nhưng, “đời không như là mơ”, nhiều học viên của những lớp học làm giàu đã lâm vào cảnh tiền mất tật mang, thậm chí nợ đầm nợ đìa vì bị cuốn theo những diễn giả dạng làm giàu, không có kiểm chứng...
Đua nhau đi học làm giàu
Tối cuối tuần, chúng tôi có mặt tại một khách sạn lớn trên địa bàn quận Tây Hồ (Hà Nội) để tham gia khóa học làm giàu kéo dài trong 2 ngày của một diễn giả X. Trước đó, chúng tôi đã đăng ký qua email và liên tục nhận được lời thúc giục đóng tiền vì khóa học đang được “sale” (giảm 50%) giá, chỉ còn hơn 2 triệu đồng để “biến ước mơ thành sự thật”.
Đúng 20 giờ, chúng tôi có mặt tại hội trường khách sạn. Đã có hàng trăm người, đa phần là những thanh niên, sinh viên ngoài 20 tuổi, cá biệt cũng có một vài mái đầu muối tiêu. Một MC nữ ăn mặc khá sexy lên chào hỏi và giới thiệu bằng những lời khoa trương về vị diễn giả chuẩn bị có mặt. Nào là anh vốn là người có hoài bão giúp đỡ người nghèo. Song, tự nhiên phát hiện ra sứ mệnh của mình là giúp cho mọi người đều sung sướng, hạnh phúc. Hiện, tài sản của anh lên tới hàng trăm tỷ đồng...
Sau lời giới thiệu, những chiếc loa phát ra bài nhạc rầm rộ, sân khấu phụt lên những chùm pháo bông. Diễn giả từ dưới chạy lên sân khấu trong sự chào đón hân hoan. Tất cả học viên đều đứng lên vỗ tay rào rào.
 |
| Diễn giả đang dạy làm giàu |
Ngay giây phút đầu tiên diễn giả tuyên bố, chưa bao giờ cơ hội kiếm tiền trở nên rộng mở cho chúng ta như lúc này. Và, nói mọi người hãy nhắn số tiền mọi người muốn có từ nay đến cuối năm vào điện thoại của ông ta. “Có người đã nhắn cho tôi 50 triệu, 100 triệu, 1 tỷ đồng... Nghe thì có vẻ nhiều nhưng hãy nghĩ đến những khoản tiền lớn hơn. Như Công ty Uber được định giá 68 tỷ đô la, Xiaomi 46 tỷ đô... Bởi vậy, các bạn muốn làm giàu thì phải cài đặt cho mình cái tư duy làm giàu, làm lớn” - diễn giả nhấn mạnh. Hội trường lại vỗ tay rào rào.
Tiếp theo, diễn giả tiếp tục đả phá tư duy “nghèo” của các học viên: “Nhiều bạn ở đây nói với tôi rằng các bạn ấy rất nghèo, bố mẹ các bạn cũng nghèo. Nhưng nếu ông bà của các bạn cũng nghèo nốt, thì tôi xin... chúc mừng các bạn. Các cụ ta có câu, không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời. Nếu mà ông bà các bạn nghèo, bố mẹ các bạn nghèo thì... chắc chắn đời các bạn sẽ giàu!” - tiếp tục những tràng vỗ tay như sấm nổi lên hưởng ứng câu nói của diễn giả.
Chưa dứt tiếng pháo tay, diễn giả tiếp tục: “Tại sao tôi lại nói như vậy, bởi vì chính do các bạn xuất thân từ gia đình nghèo nên các bạn sẽ đam mê làm giàu hơn ai hết, cái khát khao làm giàu của các bạn lớn hơn, mạnh mẽ, quyết liệt hơn người giàu rất nhiều”.
Tiếp đó, ví dụ về những người tay trắng khởi nghiệp được đưa ra, những người bỏ học, chán việc, không xin việc được ở những công ty lớn quay ra tự khởi nghiệp rồi thành công... được diễn giả tiếp tục nhồi sọ đám đông.
Trong suốt 4 giờ đồng hồ, bằng những lời hoa mỹ, bằng các ngôn từ đao to búa lớn, diễn giả đã “thổi” vào đám đông trong lớp học một quyết tâm (hay ảo vọng) làm giàu bằng mọi giá. Tuy nhiên, đó đều chỉ là những chỉ dẫn chung chung mà không có gì cụ thể. Điều cụ thể duy nhất mà diễn giả đề cập trong buổi tối hôm ấy, trả lời cho việc làm thế nào để giàu có chính là phải học cách bán hàng.
“Học bán hàng, xử lý sự từ chối, vượt qua sự từ chối. Các bạn càng bị từ chối nhiều bao nhiêu thì càng dễ thành công bấy nhiêu (!?). Khi đã học giỏi, bán được nhiều hàng thì anh chị cần phải dạy lại cho nhân viên công ty các bạn cũng bán được nhiều hàng” - diễn giả khẳng định.
Thi thoảng, diễn giả điểm vào vài câu hỏi. Mỗi lần nhận được câu trả lời, hay phản hồi của học viên thì diễn giả lại: “Chúc mừng, vậy là anh chị sắp giàu rồi!”. Kết thúc buổi học, diễn giả nhắc khéo buổi sau sẽ bật mí những kiến thức mà mọi người có thể áp dụng ngay để trở thành tỷ phú chỉ sau một đêm!
Theo tìm hiểu của chúng tôi, thời gian vừa qua ở Hà Nội và nhiều tỉnh thành liên tục xuất hiện những khóa học làm giàu cấp tốc. Những khóa học này đều có những cái tên rất kêu như: “Khởi nghiệp khi còn đi học”, “Kiếm tiền ngay cả khi ngủ”, “Kiếm tiền bằng chất xám và công nghệ”; thậm chí thúc giục: “Nếu bạn không thể nắm bắt cơ hội kịp thời, hãy để người khác thành công thay bạn”... được giới thiệu do những giảng viên, những tỷ phú đến chia sẻ kinh nghiệm. Những khóa học này có thể dài từ 1-3 ngày, cũng có thể dài hơn. Học phí trung bình khoảng 1,5 triệu đồng/buổi.
 |
| Theo nội dung đơn tố cáo chị H. gửi cơ quan chức năng thì có hàng loạt trường hợp học viên khác cũng gặp tình cảnh tương tự như mình. |
Dù giá không hề rẻ, song những khóa học này lại nhận được sự quan tâm, tham gia khá đông của người dân. Những bạn sinh viên vừa tốt nghiệp, hay đang ngồi trên ghế nhà trường, những công chức nhà nước, thậm chí anh xe ôm, chị bán phở... cũng nườm nượp tham gia.
Song có thể nói kiến thức và thành quả thu về sau các khóa học đó dường như chỉ là con số “0” tròn trĩnh. Bởi, những kiến thức mà học viên thu nạp được từ những “diễn giả” đều là những lời khoa trương, rỗng tuếch. Diễn giả thường nêu ra các nguyên tắc, công cụ, cách thức kinh doanh, xen kẽ vào đó các câu chuyện kể về những triệu phú nổi tiếng của thế giới đi lên từ hai bàn tay trắng, cách kiểm soát bản thân ở mỗi cá nhân và khả năng khơi dậy niềm hứng khởi, sự say mê trong công việc... Tất cả những điều này đều có thể đọc ở một số cuốn sách “self help” hoặc trên mạng Internet.
Hoàng Anh T. (cựu sinh viên Đại học Kinh tế quốc dân) từng tham gia đến... 3 khóa học làm giàu, cho chúng tôi biết. Khi ngồi trong hội trường nghe những lời lẽ hùng biện đầy hấp dẫn, thuyết phục của diễn giả, hầu hết những người tham gia khóa học đều rất hứng thú và sôi sục ý chí muốn làm giàu ngay và luôn. Tuy vậy, khi rời hội trường thì nhiệt huyết đó gần như rơi rụng hết.
Có những người học cùng khóa với T. sau khi nghe những bí quyết làm giàu đã vay mượn tiền bạc của người thân, bạn bè để mở công ty; mở quán cà phê, quán ăn hoặc mở shop bán hàng online... Tuy nhiên, do nóng vội, không am hiểu thị trường, thiếu kiến thức thực tế... dẫn đến việc sản phẩm không ai mua, hoặc có mua thì cũng nhỏ giọt mà chi phí bỏ ra thì quá lớn. Sau một thời gian ngắn, nhiều bạn lâm vào cảnh... phá sản, ôm một khối nợ lớn.
Bị dẫn dụ và trở thành con nợ
Ngoài những lớp học “làm giàu cấp tốc” được mở dưới dạng các diễn giả chia sẻ kinh nghiệm để thu tiền học phí từ học viên thì thời gian vừa qua xuất hiện những khóa học mà diễn giả là “cò” môi giới chứng khoán, bất động sản, thậm chí là... tiền ảo.
Khi tham gia những lớp học này, học viên sẽ được kêu gọi tham gia đầu tư kinh doanh bất động sản, đầu tư cổ phiếu hoặc các sàn tiền ảo. Và để thu hút học viên, những miếng bánh béo ngậy luôn được đưa ra. Như trong lĩnh vực đầu tư bất động sản nghỉ dưỡng, họ khẳng định: “Chỉ cần đầu tư một khoản tiền, sẽ có ngay một căn hộ ven biển giá hời. Nếu không có nhu cầu sử dụng thì có thể cho thuê, chỉ vài năm là lấy lại vốn”. Đã có rất nhiều người tham gia các khóa học này, song đều phải trả giá đắt.
Chị Bùi Thị T.H. (trú tại Hạ Long, Quảng Ninh) một người từng tham gia hàng loạt lớp học trên kể lại kinh nghiệm thương đau. Cuối năm 2017, chị có xem một video về “Kinh doanh bất động sản” của diễn giả Hoàng K.D. trên mạng Internet. Mê tít, chị đã đăng ký lên Hà Nội tham gia khóa học 2 ngày mang nội dung “Nhà đầu tư thông minh” do D. tổ chức trong 2 ngày 14 và 15-10-2017.
Trong buổi học, bà D. “thao thao bất tuyệt” về việc mình vốn sinh ra trong cảnh nhà rất nghèo, chính vì thế bà đã “mạnh dạn” xin đi làm con nuôi của một gia đình giàu có. Và bà đã may mắn được một người bố nuôi vốn là một người thuộc giới “xã hội đen” nổi danh “khét tiếng” bậc nhất ở Hải Phòng (!?).
Tiếp đó, bà ta chào bán cuốn sách do mình là tác giả tới các học viên với lời quảng cáo về việc nếu học viên mua sách thì sẽ được sở hữu một khóa học miễn phí về bất động sản. Nghỉ ngơi đến khoảng 14 giờ, buổi học lại được tiếp tục bằng màn nhảy nhót, diễn giả tiếp tục “nổ” về bản thân mình. Sau đó Hoàng K.D. hướng dẫn mọi người đọc sách do bà viết và bắt đầu vào phần bà này “chốt” để bán hàng kèm theo lời hứa hẹn “chắc nịch”: “Cứ xuống đặt cọc đi, học phí tính sau”.
Học đến 18 giờ thì diễn giả lại cho học viên nhảy nhót, rồi sau đó đưa ra nhiều lý lẽ “chém gió” nghe rất thuyết phục. Buổi học “làm giàu” đầu tiên kết thúc vào lúc 12 giờ đêm.
 |
| Một số hóa đơn xác nhận chị H. đã nộp tiền cho phía Công ty Hoàng K.D. |
Ngày 15-10, buổi học này cũng giống y hệt buổi học đầu nhưng có thêm sự tham gia của người chuyên dẫn chương trình cho các đơn vị kinh doanh theo mô hình đa cấp. Cũng ngay trong buổi tối hôm đó, bà D. đã công bố giá tiền các khóa học “làm giàu” do bà này giảng dạy với mức giá từ chục triệu đến cả trăm triệu đồng. Buổi học thứ hai này chỉ kết thúc khi đồng hồ chỉ 2 giờ sáng.
Tham gia 2 ngày học “mệt nghỉ” này, chị H. dường như đã “dính bả” của Hoàng K. D. nên mạnh dạn đi vay người thân 100 triệu đồng để học 4 khóa “Thuê và cho thuê”; “Bất động sản 0 đồng”; “Chứng khoán cơ bản”; “Bitcoin và tiền tệ”. Tiếp đó chị H. phải đi vay tiếp 100 triệu để đóng gần 200 triệu đồng cho khóa “Super trainer”.
Nhiều ngày sau đó, chị H. còn theo Hoàng K.D. đi học (mà chơi là chủ yếu) ở Nha Trang, Phú Quốc... Tổng số tiền mà chị H. đã đóng cho tất cả các khóa học và kinh doanh là gần 300 triệu đồng. Khi thấy học mấy tháng mà không hiệu quả, chả kiếm được đồng nào mà tiêu hết cả trăm triệu rồi, chị H. đề nghị xin lại số học phí chưa học. Nhưng Hoàng K.D. và công ty của bà ta kiên quyết không trả.
Cùng lớp với chị H. cũng có nhiều người muốn xin lại tiền học đã đóng, song đều không được. Mọi người đều đã tỉnh ra và nhận thấy mình đã bị lừa rất tinh vi và chuyên nghiệp. Người thì trốn chồng, con để đi học, vay nặng lãi để đóng học, bán xe, cầm cố để đi học... cũng chỉ để mong có cuộc sống hạnh phúc, giàu có hơn. Giờ chị H. và nhiều người trở thành con nợ và ngày ngày phải trả nợ, trả lãi vì sự dại dột của mình. Chị H. đã làm đơn trình báo lên các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, hành trình đòi lại tiền không phải là đơn giản.
Làm giàu không chỉ cần kiến thức...
Bà Nguyễn Thu Trinh, một chuyên gia kinh tế từng có nhiều năm làm nhân sự cấp cao tại ngân hàng S. phân tích, sở dĩ các lớp học làm giàu thời gian vừa qua làm mưa làm gió, thu hút được nhiều người trẻ vì đánh đúng tâm lý khao khát muốn giàu nhanh của nhóm đối tượng này.
Bằng những lời quảng cáo có cánh, cách tổ chức hoành tráng, những người làm sự kiện đã thu được món lợi không nhỏ từ sự cả tin của không ít bạn trẻ. Dĩ nhiên việc học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước không bao giờ là thừa. Song nếu ai đó ngây thơ tin rằng chỉ bỏ ra vài triệu đồng với vài buổi học mà đã có thể làm giàu là hoàn toàn không có cơ sở và thiếu tính khả thi.
Bên cạnh đó, có không ít người còn đang thất nghiệp, thậm chí có những bạn trẻ nhiều năm không thi đỗ đại học nhưng vẫn cố gắng xoay xở, vay mượn... để có tiền đầu tư học làm giàu, rồi khởi nghiệp khi mà chưa tìm hiểu thị trường, quản lý vốn và đặc biệt là có một kế hoạch kinh doanh đủ tốt. Và cuối cùng, phải trả giá bằng những món nợ khủng!
“Làm giàu là một quá trình lâu dài và vất vả, phải trải qua rất nhiều chông gai, thử thách và không có một công thức chung nào. Do đó, nếu nghe theo quảng cáo “giàu chỉ sau một đêm”, “giàu ngay cả khi đang ngủ”... thì cái giàu đó mãi mãi chỉ có trong tưởng tượng. Thay vì bỏ tiền học làm giàu, điều quan trọng trước mắt là mỗi người cần trang bị cho mình một nền tảng kiến thức nhất định cũng như một công việc phù hợp và ổn định” - Bà Trinh khuyến cáo.