Đã gần một tháng trôi qua, Thạc sĩ Phan Thị Trang Nhung ở Tp Đà Nẵng, người được Trưởng ban nội chính Trung ương Nguyễn Bá Thanh bút phê xin việc vẫn chờ đợi niềm hi vọng thực sự lóe lên, sau hơn 2 năm trời mỏi mệt trên con đường tìm kiếm một công việc thỏa mãn lòng mong muốn.
Liệu Trang Nhung có xin được việc hay không theo chính sách "trọng dụng nhân tài"? Nhưng có điều làm thế nào để phát huy được giá trị thực của học vị thạc sĩ, không đơn thuần chỉ là chữ "giỏi" được in hoa lạnh lùng trên chiếc bằng chứng nhận mới là vấn đề dư luận còn hoang mang!
Thạc sĩ đông như "lợn con"
Thạc sĩ "gác bằng" chạy xe ôm, bán trà đá, phụ hồ xây dựng dường như trở thành chuyện không hề xa lạ. Theo thống kê chính thức từ Bộ GD & ĐT, năm học 2011-2012, các cơ sở giáo dục đại học đào tạo được 89.923 học viên cao học, số lượng đào tạo trình độ thạc sĩ đang gia tăng mạnh trong những năm trở lại đây. Như vậy, chỉ trong một năm trên toàn quốc có khoảng gần 90.000 thạc sĩ ra trường.
Ông Đặng Thanh, Trưởng phòng Tổ chức Sở GD&ĐT Đà Nẵng cho biết số hồ sơ xét tuyển, thi tuyển cán bộ công chức có rất nhiều ứng viên có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ xu hướng ngày càng tăng.
Trường hợp Ths. Phan Thị Trang Nhung 3 lần dự thi tuyển Sở GD&ĐT Đà Nẵng nhưng trượt do không đạt được kết quả trong số rất ít chỉ tiêu lấy điểm từ cao xuống thấp. Năm 2010-2011, Nhung đứng thứ 9, năm học 2011-2012 đứng thứ 41 và năm 2013 đứng thứ 13, theo kết quả được đăng tải công khai trên website của Sở GD-ĐT.
Trong khi bình quân các năm giáo viên ngành Văn chỉ 1-3 chỉ tiêu. Cụ thể năm 2013, chỉ có 1 chỉ tiêu Văn, ngoài ứng viên thạc sỹ có 4 người tốt nghiệp ĐH xuất sắc và gần 20 ứng viên tốt nghiệp ĐH loại giỏi. So sánh nguồn "cung" thạc sĩ và nhu cầu thực tế rõ ràng có sự chênh lệch cực kì lớn nên rất nhiều thạc sĩ hay cử nhân làm việc trái ngành nghề hay thất nghiệp là điều dễ hiểu.
Thạc sĩ Phan Thị Trang Nhung với tấm bằng cử nhân loại giỏi
Nói về quy định đào tạo thạc sĩ mới ban hành, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận đã kiên quyết từ chối việc liên kết đào tạo thạc sĩ ngoài nhà trường với lý do: "Hiện nay, đào tạo thạc sĩ quá tràn lan, đến tiến sĩ cũng có xu hướng phổ cập, cần phải chấm dứt và chấn chỉnh."
"Giỏi" học, nhưng phải "giỏi"... làm
Xung quanh câu chuyện về bằng cấp, chàng trai La Văn Ngọ - nhân viên Viện Khoa học công nghệ giao thông vận tải, người vừa được Bộ trưởng Đinh La Thăng tuyển dụng với thành tích Thủ khoa tốt nghiệp loại xuất sắc, cho rằng đạt được bằng "giỏi" chưa thể nào đánh giá được trọn vẹn năng lực của cử nhân hay thạc sĩ.
Trước đó, Ngọ xin vào làm thiết kế tại một công ty thiết bị an toàn giao thông nhưng công việc hàng ngày là vẽ sơn đường, lắp gờ giảm tốc. Tuy là một việc rất nhỏ nhưng theo Ngọ, muốn làm thiết kế được phải nắm rõ các công việc ở hiện trường. Có được một cơ hội để làm việc ở môi trường mong muốn là may mắn của mỗi người, nhưng có giữ và phát huy được bản thân trong môi trường đó hay không mới là điều em quan tâm lúc này. Được Bộ trưởng tuyển dụng vừa là may mắn vừa là áp lực đối với bản thân em.
Ths Phan Thị Trang Nhung cũng đã từng xin thử việc giảng dạy ở một trường tư thục, nhưng không lâu sau thì xin nghỉ do thời gian quá gò bó. Mẹ Ths Trang Nhung tâm sự, trước khi làm công nhân thời vụ chị Nhung cũng có làm cộng tác viên cho một số tờ báo, viết bài cũng có nhiều bài được đăng, nhưng khi đến xin việc tại đó người ta xem xong hồ sơ liền trả về với lý do: "Bằng đẹp thế này mà làm báo thì phí quá"!!!.
Hiện tại, gia đình chị đang chờ đợi kết quả từ Sở GD - ĐT Đà Nẵng, Ths Trang Nhung cũng chỉ muốn có một công việc ổn định và gần nhà để có thể chăm sóc cho mẹ, cũng không có khả năng đặc biệt gì nên chị vẫn kiên quyết tìm được công việc đúng ngành, đúng nghề.
Theo Ths Nguyễn Ngọc Hưng, vấn đề "có bằng thạc sĩ vẫn đi phụ hồ" nguyên nhân lớn nhất là thiếu định hướng cho việc học thêm lên cấp cao hơn nhằm nâng cao kiến thức hay chỉ để giải quyết thời gian rỗi khi chưa xin được việc hoặc ảo tưởng về việc có bằng ngon sẽ dễ xin việc hơn. Không nhất thiết phải học lên cao hơn nữa mà tự mày mò tìm tòi trong cuộc sống thực tế hoặc trong sách vở, qua bạn bè, qua internet, chỉ cần kiến thức đó có ích cho bản thân là được.
"Hạt giống tốt, gieo đâu cũng dễ nảy mầm"
Cũng đã từng rơi vào trường hợp giống với Ths Phan Thị Trang Nhung, chị Bùi Thị Huệ, với tấm bằng Thạc sĩ chuyên ngành Ngôn ngữ học, hiện đang là Trưởng phòng Makerting của một công ty thời trang hàng đầu Việt Nam tại Hà Nội, kể về câu chuyện của chị khi theo đuổi ước mơ trở thành một giáo viên dạy Văn biên chế.
Chị Bùi Thị Huệ
Qua quá trình phấn đấu mặc dù nhận được lời khen của Ban Giám hiệu nhà trường nhưng chờ đợi một chỉ tiêu biên chế là rất mong manh. Chị Huệ quyết định bỏ dạy, trở lại Hà Nội lập nghiệp bắt đầu bằng việc thi tuyển nhân viên hợp đồng cho Phòng marketing của Công ty thời trang, từng bước thăng tiến trong công việc lên đến vị trí Trưởng phòng hiện tại.
Chị Huệ cho biết nếu thi tuyển vào biên chế nhà nước dựa vào chỉ tiêu của từng địa phương thì kể cả bằng thạc sĩ loại giỏi hay loại cao cấp gì đi chăng nữa khi không có chỉ tiêu thì cũng không thể vào biên chế được, kể cả chân giáo viên dạy hợp đồng ăn lương theo tiết học. Nếu tìm việc ở các tập đoàn hay doanh nghiệp ngoài thì kiến thức trên giảng đường và thực tế khác nhau rất nhiều.
Quan trọng phải biết vận dụng từ lý thuyết vào thực tế. Học giỏi không đồng nghĩa với làm giỏi. Vòng phỏng vấn hoặc làm bài test là doanh nghiệp đã hiểu được bạn có những gì. Bằng cấp chỉ được coi là "giấy thông hành" điều kiện cần để bước qua ngưỡng cửa nộp hồ sơ.
Với tấm bằng Thạc sĩ Văn học như của Ths Trang Nhung cũng có thể theo nghiệp báo chí nói chung như: Phóng viên, biên tập viên tại các đài Truyền hình. Nếu ở các doanh nghiệp ngoài nhà nước thì có thể phụ trách mảng Hình ảnh thương hiệu (viết bài cho websie, viết bài cho doanh nghiệp để đăng lên báo chí), phụ trách nội dung trong các Event… Hạt giống tốt thì ở đâu cũng có thể nảy mầm.
Với chính sách “chiêu hiền đãi sĩ” của nước ta, chàng trai La Văn Ngọ cho rằng quan trọng nhất là tạo điều kiện được làm việc tốt cho người tài, bên cạnh đó việc trả lương xứng đáng để giúp họ có thể chuyên tâm cho công việc chuyên môn, còn đối với những người mới ra trường, chưa bao giờ đi làm thì kinh nghiệm mới là quan trọng nhất, không đòi hỏi vấn đề lương hay môi trường làm đáp ứng một yêu cầu nào đó. Môi trường càng khắc nghiệt, càng tôi luyện được con người.
|
- Ông Trần Anh Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM
Dại gì nhận bằng Thạc sĩ…
Thực tế, nhiều cơ quan nhà nước hiện nay ít có nhu cầu nhận lao động từ trình độ thạc sĩ trở lên, trừ các đơn vị là trường học, viện nghiên cứu…Thậm chí một số cơ quan nhà nước chỉ tuyển dụng lao động có trình độ theo đúng nhu cầu thực tiễn của đơn vị mình, nên tình trạng từ chối thạc sĩ để nhận cử nhân đại học hay cao đẳng là phổ biến tại các cơ quan, doanh nghiệp hiện nay.
Nhiều người cứ nghĩ có bằng thạc sĩ, tiến sĩ thì xin việc ở đâu ai cũng nhận. Đó là tư tưởng hoàn toàn sai lầm. Một cử nhân đại học có thể đáp ứng được công việc hiệu quả với mức lương tối thiểu tính theo hệ số là 2,34%, không cơ quan, doanh nghiệp nào "dại dột" nhận một thạc sĩ không có trình độ mà lại phải trả lương ở mức tối thiểu là 2,67% trong tình hình khủng hoảng tài chính.
- Thạc sĩ chuyên ngành Phương pháp dạy học môn Toán, ĐH Sư phạm Tp Hồ Chí Minh - Nguyễn Hoàng Vũ
Không sợ thất nghiệp
Vũ là Thạc sĩ Toán học với đam mê làm giáo viên từ hồi tròn 1 tuổi, bên cạnh đó lại nổi tiếng trong giới trẻ với truyện ngắn "Ông nội tôi chết rồi" và tác phẩm "Ở trọ Sài gòn" được chọn là một trong 5 bản thảo xuất sắc nhất cuộc thi "Văn học tuổi 20" do NXB Trẻ tổ chức.
Vũ cho biết: anh học bằng Thạc sĩ không phải để xin việc cho dễ mà để lấy kiến thức. Bằng cấp không để hù dọa ai, cũng không để khẳng định thạc sĩ giỏi hơn cử nhân vì anh cũng có thể gọi là thạc sĩ đang "thất nghiệp" (Vũ đang trong quá trình chờ đợi Sở GD - ĐT tỉnh Khánh Hòa trả lời hồ sơ xin việc). Nhưng, anh không cảm thấy mình "thất nghiệp" vì luôn sống có mục tiêu, ý chí, đam mê và công việc kiếm sống với thu nhập tốt. Vấn đề của anh chỉ là chưa được làm đúng công việc mình yêu thích.
Ban ngày Vũ đọc sách, viết lách đến tối thì đi dạy kèm vài ba buổi. Đối với anh môn Toán phát triển tư duy logic để chuẩn bị kĩ lưỡng cho ước mơ trở thành thầy giáo từ nhỏ, và cũng mang vào những trang viết hóm hỉnh.
Nếu không xin được dạy ở Khánh Hòa thì anh sẽ "Ở trọ Sài Gòn" xin vào dạy ở một trường tư thục lấy kinh nghiệm, không xin được trường tư, trong trường hợp bất khả kháng mới "đánh lái" chấp nhận làm trái ngành chờ cơ hội tốt, chứ không bao giờ bỏ nghề giáo. Bây giờ không thể tính xa được, trước mắt chờ đợi kết quả từ Sở GD - ĐT.
|
CSTC
.