Tạo điều kiện cho người bị kết án phạt tù tái hòa nhập cộng đồng

(Congannghean.vn)-Thực hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng và Nhà nước, trong 3 năm (2016 - 2019), được sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công an, UBND tỉnh Nghệ An đã tập trung chỉ đạo các sở, ngành, tổ chức đoàn thể và UBND các huyện, thành phố, thị xã triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Đề án tha tù trước thời hạn có điều kiện. Qua đó, đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần tạo điều kiện cho người bị kết án phạt tù có điều kiện tái hòa nhập cộng đồng.

Thực hiện công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện là một trong những chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước ta, góp phần động viên phạm nhân nỗ lực cải tạo tốt (Trong ảnh: Cán bộ Trại giam số 3 hướng dẫn phạm nhân lao động sản xuất)

Trong những năm gần đây, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật trên địa bàn Nghệ An còn tiềm ẩn nguy cơ cao. Giai đoạn 2016 - 2019, toàn tỉnh phát hiện 18.499 vụ việc vi phạm và phạm tội; trong đó, tội phạm về trật tự xã hội 4.047 vụ, tội phạm về ma túy 4.332 vụ, tội phạm và vi phạm về kinh tế, chức vụ, môi trường 10.070 vụ. Trung bình mỗi năm khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử từ 1.800 - 2.000 vụ, với hơn 3.000 đối tượng; chuyển từ 1.800 - 2.300 phạm nhân đến các trại giam của Bộ Công an, Trại Tạm giam Công an tỉnh và nhà tạm giữ Công an cấp huyện để chấp hành án và hàng trăm người có quyết định thi hành bản án ở ngoài xã hội.

Sau khi có Quyết định số 1461 ngày 22/7/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án triển khai thực hiện tha tù trước thời hạn có điều kiện, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành văn bản chỉ đạo các ngành, đoàn thể chức năng triển khai thực hiện quyết liệt, làm chuyển biến về nhận thức, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, ngành trong triển khai công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Nổi bật là đã ban hành Quyết định số 2235 ngày 14/6/2019 về việc thực hiện Đề án “Nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về tha tù trước thời hạn có điều kiện trên địa bàn tỉnh Nghệ An” nhằm huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở trong công tác tổ chức quản lý, giám sát chặt chẽ và tạo điều kiện giúp đỡ người được tha tù trước thời hạn có điều kiện tái hòa nhập cộng đồng.

Bên cạnh đó, công tác xét, đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện đảm bảo công khai, dân chủ, đúng đối tượng, đúng tiêu chuẩn, đảm bảo chặt chẽ, đúng quy trình công tác và đúng chính sách pháp luật. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tha tù trước thời hạn có điều kiện được triển khai thường xuyên và mang lại hiệu quả cao.

Đặc biệt, đẩy mạnh tuyên truyền trên các cơ quan thông tấn, báo chí, trên loa phát thanh ở các khu dân cư, tuyên truyền lưu động; tổ chức các lớp tập huấn về công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện, các cuộc thi tìm hiểu pháp luật và chuyên đề về phòng, chống tội phạm, phòng, chống ma túy, thi hành án dân sự. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức về pháp luật nói chung và các quy định liên quan đến công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện nói riêng cho quần chúng nhân dân.

Bên cạnh đó, công tác tiếp nhận, quản lý, giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện đã dần đi vào nề nếp. Việc quản lý đối tượng này ở nhiều địa phương được chú trọng và quan tâm. Người chấp hành án đã chấp hành tương đối đầy đủ quyết định của Tòa án, các quy định về quyền và nghĩa vụ của người chấp hành án, chủ động trong việc rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội. Từ đó, hạn chế việc phạm tội mới và tái phạm của các bị án, góp phần đảm bảo ANTT trên địa bàn.

Giai đoạn 2016 - 2019, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện đã tổ chức tiếp nhận 182 người được tha tù trước thời hạn có điều kiện trở về địa phương. Trong đó, đợt 1 năm 2018: 106 người; đợt 2 năm 2018: 40 người; đợt 1 năm 2019: 26 người và đợt 2 năm 2019: 10 người. UBND tỉnh đã chỉ đạo Công an tỉnh triển khai nhanh chóng, kịp thời việc tiếp nhận, lập hồ sơ, tổ chức quản lý người tha tù trước thời hạn có điều kiện ngay sau khi có quyết định tha tù có điều kiện của Tòa án. Cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện đã lập danh sách, theo dõi, phân công cán bộ phối hợp chỉ đạo lực lượng Công an cấp xã để tổ chức quản lý chặt chẽ.

Bên cạnh đó, chỉ đạo các sở, ngành cấp tỉnh, UBND các cấp phối hợp với cơ quan, tổ chức đoàn thể xây dựng, nhân rộng và biểu dương các mô hình, cá nhân điển hình trong công tác quản lý, giúp đỡ người tha tù trước thời hạn có điệu kiện ở các địa phương như: Các mô hình về làm kinh tế giỏi, quản lý đảm bảo ANTT, giúp đỡ người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư, phòng, chống, tố giác tội phạm và tệ nạn xã hội… Qua đó, giáo dục, cảm hóa và khuyến khích, động viên, tạo điều kiện cho người tha tù trước thời hạn có điều kiện, giúp họ nâng cao nhận thức, trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng xã hội, tích cực lao động, sản xuất, tham gia các hoạt động xã hội, từ bỏ lỗi lầm, phấn đấu trở thành người công dân tốt.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả nổi bật nói trên, việc triển khai thực hiện Đề án tha tù trước thời hạn có điều kiện vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc. Trong đó, công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật về các quy định liên quan đến công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện tuy đã được quan tâm chỉ đạo thực hiện, song tại một số xã, khu vực miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa kết quả còn hạn chế. Công tác quản lý, giám sát người được tha tù trước thời hạn có điều kiện tại một số địa phương chưa sâu sát, chặt chẽ; vẫn còn xảy ra một số trường hợp người chấp hành án vi phạm nghĩa vụ của người chấp hành án. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, phương tiện, kinh phí chưa được trang cấp; chưa có chế độ, chính sách đặc thù cho cán bộ làm công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện. Đặc biệt, Trung ương chưa cấp kinh phí cho các địa phương nên gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai.

Trước thực trạng đó, để tiếp tục nâng cao hiệu quả thực hiện Đề án tha tù trước thời hạn có điều kiện trên địa bàn tỉnh, trong thời gian tới, yêu cầu đặt ra đó là cần tăng cường chỉ đạo kiện toàn tổ chức bộ máy, đơn vị chuyên trách Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh và Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện và bố trí Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã, đáp ứng yêu cầu là lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ quản lý, giám sát, giáo dục người tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Bên cạnh đó, cần có nguồn kinh phí hỗ trợ các địa phương trong công tác đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc; đồng thời có chính sách phù hợp cho cán bộ làm công tác tha tù trước thời hạn có điều kiện, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực công tác nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới và công cuộc cải cách tư pháp hiện nay.

Ngoài ra, các cơ quan như Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao cần tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan tòa án, viện kiểm sát các cấp phối hợp với Công an các cấp trong việc trao đổi thông tin, chuyển giao hồ sơ, tài liệu về thi hành án và trong công tác theo dõi, quản lý, xét đề nghị giảm thời gian thử thách cho người chấp hành án và triển khai các biện pháp xử lý có hiệu quả đối với các trường hợp vi phạm nghĩa vụ chấp hành án.