Ai tiếp tay cho 'biệt phủ' mọc trên đất đang tranh chấp?

(Congannghean.vn)-Thửa đất đang xảy ra tranh chấp về tài sản trên đất, tòa án đã áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm thay đổi hiện trạng, giao cho địa phương có trách nhiệm giám sát, quản lý. Bất chấp sự chỉ đạo từ các cấp, ngoài việc ngang nhiên phá dỡ tài sản là ngôi nhà, vị trí tranh chấp còn mọc lên công trình hoành tráng như “biệt phủ” giữa làng quê nghèo.

Toàn cảnh “biệt phủ” xây trên phần đất đang được tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời

Liên quan đến việc tranh chấp về thừa kế tài sản đối với quyền sử dụng thửa đất số 197, tờ bản đồ số 2, diện tích 1.050 m² và tài sản trên đất là một ngôi nhà ngói 3 gian được xây dựng từ năm 1996, xảy ra tại thôn Quỳnh Sơn, xã Thanh Hưng, huyện Thanh Chương giữa 5 chị em  bà Lê Thị Bảy (SN 1959) trú tại xã Thanh Hưng với ông Lê Văn Quang trú tại Hà Nội, đến nay sau nhiều lần dự kiến mở phiên tòa xét xử nhưng vẫn chưa thực hiện được. Trước đó, bà Bảy có đơn gửi các cấp, nội dung cho biết mảnh đất nói trên là do bố đẻ của mình là ông Lê Văn Lý (tên thường gọi là Lê Văn Niệm, mất năm 1997) tạo dựng nên. Trên thửa đất này, năm 1996 ông Lý đã xây dựng ngôi nhà ngói ba gian, đây cũng là nơi làm nhà thờ cho bố mẹ và anh trai liệt sỹ chống Mỹ cứu nước Lê Văn Sáu. Năm 1995, mảnh đất nói trên đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Từ khi cha mẹ qua đời đến nay, bà Bảy là người trực tiếp quản lý, sử dụng và thường xuyên qua lại hương khói, thờ cúng cha mẹ và người anh liệt sỹ.

Thời gian gần đây, ông Lê Văn Minh (cháu gọi ông Lê Văn Lý bằng ông), đồng thời là tộc trưởng chi họ, đã cho em trai Lê Văn Quang làm đơn gửi các cấp chính quyền, tranh giành quyền sở hữu mảnh đất nói trên. Trong khi vụ việc đang được cơ quan chức năng vào cuộc, thụ lý thì bất ngờ ngày 22/3/2019, bà Ngô Thị Hương trú tại xã Nghĩa Phú, huyện Nghĩa Đàn và  ông Lê Văn Dần trú tại xã Hạnh Lâm, huyện Thanh Chương đã cho người đưa máy móc đến tháo dỡ, san phẳng ngôi nhà cấp 4 do ông Lý tạo dựng được trên phần đất tranh chấp để xây dựng một ngôi nhà khác và thi công các công trình phụ trợ.

Theo ông Hồ Đình Trung, Chánh án TAND tỉnh Nghệ An, ngôi nhà là tài sản trên đất đang tranh chấp đã bị một số người ngang nhiên đập phá, có dấu hiệu của việc hủy hoại tài sản. Bởi trước đó, theo biên bản định giá tài sản lập ngày 12/1/2018 của TAND huyện Thanh Chương, căn nhà ba gian nói trên được định giá có giá trị là 10 triệu đồng.

Liên quan đến sự việc này, ngày 5/4/2019, TAND tỉnh Nghệ An có Văn bản số 01/2019/QĐ-BPKC-TT về việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, trong đó nêu rõ: “Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp quy định tại Khoản 8, Điều 114 và Điều 122, của Bộ luật Tố tụng dân sự. Ông Lê Văn Quang phải giữ nguyên hiện trạng thửa đất tại thôn Quỳnh Sơn, xã Thanh Hưng, huyện Thanh Chương không được xây dựng thêm công trình gì trên đất”. Tiếp đó, ngày 12/4/2019, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Nghệ An cũng đã có Văn bản số 117/QĐ-CTHADS, cho thi hành án đối với ông Lê Văn Quang, với các điều khoản phải thi hành là: “Phải giữ nguyên hiện trạng thửa đất tại thôn Quỳnh Sơn, xã Thanh Hưng, huyện Thanh Chương không được xây dựng thêm công trình gì trên đất”.

Trước đó, sau khi có văn bản chỉ đạo từ UBND tỉnh Nghệ An, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cũng đã vào cuộc và ngày 12/6/2017, Sở này có Công văn 3086 gửi Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương, xác định việc tranh chấp đất đai trên thửa đất có ngôi nhà của bố mẹ bà Bảy để lại là tranh chấp về thừa kế tài sản. Cụ thể, trong vụ việc này là tranh chấp quyền sử dụng thửa đất số 197, tờ bản đồ số 2, diện tích 1.050 m² và tài sản trên đất là ngôi nhà 3 gian. Căn cứ vào Khoản 5, Điều 26, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì thẩm quyền giải quyết thuộc cơ quan tòa án. Sở TN&MT đề nghị huyện chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Lê Văn Quang (vì thời điểm này ông Quang đã có đề nghị và các cấp chính quyền đang trong quá trình làm hồ sơ, thủ tục để cấp đất). Đồng thời, yêu cầu UBND xã Thanh Hưng có trách nhiệm kiểm tra, giám sát, yêu cầu các bên giữ nguyên hiện trạng, không được xây dựng, tác động làm thay đổi ranh giới, hiện trạng thửa đất như hiện tại.

Chỉ đạo là vậy, song chính quyền địa phương, từ UBND xã Thanh Hưng đến Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương đều phớt lờ, để mặc cho ông Lê Văn Minh tổ chức người đến tập kết vật liệu, rầm rộ xây dựng các công trình trên phần đất đang tranh chấp, bất luận vị trí xây dựng này chỉ cách trụ sở UBND xã Thanh Hưng khoảng 300 m. Ngày 25/8, có mặt tại công trình này, phóng viên chứng kiến việc xây dựng các hạng mục đã cơ bản hoàn thành, tại công trường công nhân vẫn miệt mài làm việc công khai, đang hoàn thiện nốt những hạng mục cuối cùng là sơn sửa, kẻ vẽ các tiểu tiết hoa văn tại khu vực cổng. Theo quan sát, ngoài khu vực nhà thờ họ, trên chính mảnh đất đang tranh chấp và ở vị trí ngôi nhà cấp 4 cũ bị phá dỡ trái phép, một ngôi nhà mới khang trang đã mọc lên, cùng với đó là hệ thống hòn non bộ, cây cảnh, sân vườn, tường bao và cổng chính được xây dựng rất đồ sộ.

Theo phản ánh của người dân địa phương, việc xây dựng công trình này diễn ra công khai, rầm rộ từ nhiều tháng nay, không có bất cứ sự can thiệp nào từ chính quyền địa phương các cấp, cũng không có bất cứ dấu hiệu, động thái nào từ các cấp chính quyền cho thấy việc xây dựng này là trái phép, trên phần đất đang tranh chấp.

Nghệ nhân đang hoàn thiện những khâu cuối cùng là trang trí cổng ra vào

Biện minh cho sự thờ ơ, vô trách nhiệm trước các văn bản chỉ đạo của tòa án, Cục Thi hành án dân sự cũng như Sở TN&MT tỉnh Nghệ An, ông Lê Văn Nghị, Chủ tịch UBND xã Thanh Hưng cho rằng, do lực lượng cán bộ chuyên trách của xã mỏng, tại cơ sở có nhiều việc phát sinh trong khi việc thi công lại diễn ra lén lút nên xã không giám sát thường xuyên được. Trong khi đó, Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương Nguyễn Văn Quế thì cho rằng, đã tiếp nhận ý kiến chỉ đạo từ các cấp và giao cho UBND xã Thanh Hưng giám sát, thực hiện. Để xảy ra việc thi công các công trình trên phần đất đang tranh chấp, trách nhiệm thuộc về xã Thanh Hưng.

Câu hỏi đặt ra là, đến nay các công trình xây dựng trên đất đang tranh chấp, được TAND tỉnh Nghệ An ban hành biện pháp áp dụng khẩn cấp tạm thời, đã hoàn thiện thì trách nhiệm thuộc về ai? Câu trả lời xin gửi về UBND huyện Thanh Chương và các cấp có thẩm quyền.