Nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử án

(Congannghean.vn)-Năm 2017, tình hình tội phạm, các tranh chấp dân sự và khiếu kiện hành chính tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, cùng với yêu cầu cải cách tư pháp đã đặt ra nhiều nhiệm vụ nặng nề đối với ngành Tòa án. Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn đó, ngành đã đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần đảm bảo ANTT trên địa bàn.

Phiên tòa xét xử bị cáo Thò Nỏ Tủa (người Lào) về các hành vi giết người, mua bán trái phép chất ma túy và tàng trữ vũ khí quân dụng

Qua thực tế công tác xét xử năm 2017 cho thấy, tình hình tội phạm tuy được kiềm chế nhưng vẫn diễn biến phức tạp, các tội giết người có giảm nhưng không đáng kể. Đáng lưu ý, các tội cố ý gây thương tích, mua bán người tiếp tục gia tăng; số tội phạm về ma túy vẫn còn lớn. Các vụ án liên quan đến đánh bạc, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, đòi nợ thuê chiếm tỉ lệ lớn, với tính chất ngày càng phức tạp, gây lo lắng, bất an trong nhân dân.

Mặc dù lượng án lớn với tính chất phức tạp song trong năm qua, tỉ lệ giải quyết án của TAND 2 cấp tỉnh Nghệ An đạt cao. Cụ thể, đã thụ lý hơn 10.600 vụ, việc các loại; 10.184 vụ việc được giải quyết, đạt tỉ lệ 95,7%. Đã áp dụng biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án đối với 1.651/1.651 trường hợp thụ lý, đạt tỉ lệ 100%. Các vụ án dân sự được giải quyết, xét xử đúng quy định pháp luật, nhìn chung đảm bảo thấu tình đạt lý, đa số nhận được sự đồng tình cao của dư luận.

Năm qua, TAND 2 cấp đã giải quyết 7.368 vụ sơ thẩm, 131 vụ phúc thẩm án dân sự. Trong đó, đã giải quyết 110 vụ sơ thẩm án hành chính, đặc biệt chú trọng tới việc tổ chức gặp gỡ, đối thoại giữa người khởi kiện và người bị khởi kiện. Nhờ đó, nhiều vụ sau khi được đối thoại, người khởi kiện đã rút đơn.

Cùng với đó, ngành Tòa án đã thụ lý, giải quyết 1.651 trường hợp có hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; ra quyết định thi hành án hình sự 3.480 bị án; xét miễn giảm thu nộp ngân sách Nhà nước cho 342 trường hợp với tổng số tiền hơn 1,8 tỉ đồng.

Về án hình sự, TAND 2 cấp đã xét xử sơ thẩm 2.292 vụ/3.913 bị cáo; xét xử phúc thẩm 267 vụ/360 bị cáo, đạt tỉ lệ 95%. Các vụ án hình sự được TAND 2 cấp xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra trường hợp oan sai, bỏ lọt tội phạm. Hình phạt đối với các bị cáo đảm bảo nghiêm minh, đúng pháp luật, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. Đặc biệt, việc tổ chức nhiều phiên tòa lưu động đã mang lại hiệu quả thiết thực, rộng rãi trong việc răn đe, trấn áp, phòng ngừa tội phạm trong tình hình hiện nay.

Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận trên, vẫn còn một số tồn tại, thiếu sót trong công tác giải quyết, xét xử các vụ án, như: Vẫn còn một số trường hợp bản án, quyết định được tuyên không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác thi hành án; việc ban hành lệnh tạm giam, gửi các bản án, quyết định cho VKSND có thời điểm vẫn còn chậm... Bên cạnh đó, do số lượng án gia tăng nên tỉ lệ giải quyết án dân sự, hành chính còn đạt thấp, một số vụ án dân sự, hành chính giải quyết chưa đảm bảo tiến độ.

Trước thực tế trên, bước sang năm 2018, yêu cầu đặt ra đối với ngành Tòa án là giảm tỉ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán; đặc biệt là không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm, hạn chế thấp nhất việc để án dân sự quá hạn theo quy định, tuyên không rõ ràng, gây khó khăn trong việc thi hành…

Trước diễn biến phức tạp của các loại tội phạm, TAND 2 cấp Nghệ An cũng cần tập trung xét xử các vụ án hình sự, nhất là các vụ kinh tế, tham nhũng đảm bảo nghiêm minh; hình phạt mà Tòa án áp dụng đối với các bị cáo phải tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội và đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Được biết, từ năm 2018, TAND các cấp sẽ không tổ chức xét xử lưu động tại những địa điểm không trang trọng. Các phiên tòa sẽ được tổ chức theo hướng cải cách tư pháp, nâng cao quyền tranh tụng tại tòa. Cùng với đó, các bản án sẽ được công khai trên cổng thông tin điện tử tòa án nhân dân nhằm tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát việc thi hành bản án. Công tác hòa giải cũng sẽ được chú trọng thực hiện hiệu quả, với mục tiêu làm giảm số lượng án phải giải quyết.

Ngoài nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng khoa học công nghệ để xây dựng Tòa án điện tử thông minh, yêu cầu đặt ra đối với ngành Tòa án nói chung, theo Chủ tịch nước Trần Đại Quang là cần xây dựng hình ảnh Tòa án thân thiện, “gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”. Qua đó, để ngành Tòa án thực sự là chỗ dựa của nhân dân và là nơi bảo vệ công lý, quyền con người, lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và cao hơn cả là bảo vệ chế độ XHCN, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.