Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Nghệ An cần tạo cho được 'kỳ tích sông Lam'

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mong muốn Nghệ An thực hiện bằng được "kỳ tích sông Lam". Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh điều này trong phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Đại bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX nhiệm kỳ 2020-2025 vào sáng 17/10.

Thông tin một số nét tổng quát về kinh tế - xã hội của cả nước, Thủ tướng nhắc lại đánh giá của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Trung ương 13 vừa qua rằng “chúng ta đã có 4 năm liên tiếp 2016-2019 luôn hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra, năm sau cao hơn năm trước”. Tăng trưởng kinh tế năm nay đạt 2-3%, là nước duy nhất tăng trưởng dương trong ASEAN. Việt Nam được đánh giá là 1 trong số 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất trong bối cảnh đại dịch gây ra suy thoái toàn cầu. 

Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), quy mô kinh tế của Việt Nam năm 2020 ước tính đạt 340,6 tỷ USD, vượt Singapore, trở thành quốc gia có nền kinh tế lớn thứ 4 khu vực Đông Nam Á. Nhiều tạp chí kinh tế uy tín của thế giới có bài viết nhìn nhận Việt Nam là nơi đáng sống. 

Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương những thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Nghệ An đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua, tạo nền tảng vững chắc và điều kiện thuận lợi để bước vào thời kỳ phát triển mới. 

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh một số mặt mà ông thấy tâm đắc trong nhiệm kỳ 2015-2020 của Nghệ An, tỉnh rộng nhất cả nước, có quy mô kinh tế thuộc tốp 11 tỉnh lớn nhất nước.

Trước hết, điều quan trọng nhất là “các đồng chí đã khắc phục được một bước quan trọng tư tưởng trông chờ, ỷ lại của một địa phương lớn”, Thủ tướng lấy ví dụ về xây dựng nông thôn mới, Nghệ An đã quyết tâm rất cao, liên tục nên có rất nhiều xã và 6 huyện được công nhận nông thôn mới.

Thành công rất lớn nữa là biểu hiện mất đoàn kết đã được khắc phục một cách căn bản, “anh em chuyển giao nhiều lớp, biết bảo ban nhau làm việc, đó là sức mạnh của một tỉnh lớn, diện tích lớn, một tỉnh giàu truyền thống”. Các lãnh đạo trẻ thế hệ 7X đều là những cán bộ nêu gương, thể hiện tinh thần xả thân, đoàn kết, không còn hiện tượng mất đoàn kết nội bộ là một điều rất đáng mừng đối với Ban Chấp hành Đảng bộ, với Thường vụ tỉnh Nghệ An. 

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, trong nhiệm kỳ qua, Nghệ An đã không chỉ lo kinh tế mà lo cả chính sách xã hội, chính sách dân tộc, gia đình có công. Tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 3% ở tỉnh có 1,2 triệu dân miền núi là một cố gắng rất lớn. Đặc biệt, tuyệt đại bộ phận người dân xứ Nghệ một lòng tin Đảng, tin Bác Hồ.

Tuy nhiên, Thủ tướng đã chỉ ra một số tồn tại, bất cập của Nghệ An, “trước hết là cán bộ nhiệt huyết thì có nhưng chưa quyết đoán, do nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan” nên môi trường đầu tư kinh doanh, cơ hội cho nhà đầu tư nhiều khi bị bỏ lỡ. Vì “xã thì hiền, huyện không có quyền, tỉnh thì mở nhưng sở thì thắt lại”, Thủ tướng nhắc lại câu nói của một người bạn ở Nghệ An về vấn đề này. 

Vui mừng vì chỉ số PCI của Nghệ An đã tăng từ 46 lên 19 nhưng theo Thủ tướng, điều mà nhiều đồng chí nguyên lãnh đạo của tỉnh mong muốn là Nghệ An phải vào TOP 10 về môi trường đầu tư kinh doanh.

Tổng quát lại Nghệ An vẫn còn là một tỉnh nghèo, vẫn là tỉnh nhận trợ cấp ngân sách lớn. Mặc dù có cố gắng nhưng chưa có dự án động lực nên còn phát triển theo chiều rộng, giá trị gia tăng thấp, thu chưa đủ chi và “chúng ta phải có sức phấn đấu mạnh mẽ hơn thì mới vượt qua nút thắt này”, Thủ tướng lưu ý.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An nhiệm kỳ 2020-2025. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Thực hiện cho được điều mong mỏi của Bác trong thời gian ngắn nhất

Đề nghị Nghệ An cần phấn đấu mạnh mẽ hơn nữa, Thủ tướng cho rằng, tỉnh phải ghi nhớ, thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ, sinh thời Người luôn dành tình cảm máu thịt thiêng liêng cho quê nhà: “Quê hương nghĩa nặng tình sâu/ Năm mươi năm ấy biết bao nhiêu tình”. Những căn dặn của Bác đối với sự lãnh đạo của Đảng bộ Nghệ An khi đó là tài sản tinh thần có ý nghĩa quan trọng mà vẫn vẹn nguyên giá trị đến ngày hôm nay. 

Chỉ 15 ngày sau khi đọc Tuyên ngôn Độc lập, ngày 17/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có “Thư gửi các đồng chí tỉnh nhà”, mở đầu bằng lời tâm sự chứa chan tình cảm: “Tôi không dùng danh nghĩa Chủ tịch của Chính phủ, nhưng chỉ lấy danh nghĩa của một người đồng chí già mà viết để san sẻ ít nhiều kinh nghiệm với các đồng chí”.

Năm 1961, Đảng bộ, nhân dân Nghệ An vinh dự được đón Bác Hồ về thăm quê lần thứ hai. Làm việc với Tỉnh ủy Nghệ An, Bác đã căn dặn cán bộ, đảng viên cần khuyến khích nhân dân đóng góp xây dựng Đảng, góp ý kiến về việc chọn người vào Đảng, tuyển chọn cán bộ lãnh đạo để mối quan hệ máu thịt giữa Đảng và nhân dân ngày càng thêm mật thiết. Nghệ An cần tăng cường khôi phục và phát triển kinh tế, hết sức chăm lo đời sống nhân dân. 

Ngày 21/7/1969,  43 ngày trước lúc đi xa, gửi thư cho Đảng bộ Nghệ An, Bác Hồ tiếp tục khen ngợi những thành tích mà Đảng bộ và nhân dân tỉnh Nghệ An đã đạt được và chỉ rõ 4 điều sắp tới phải làm gì. Trong đó tại điều thứ tư, Người đã chỉ rõ Nghệ An là một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng và nhắn nhủ: “Rất mong đồng bào, đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất miền Bắc”. 

Có thể nói đây được xem như là bản di chúc thiêng liêng của Bác đối với quê hương Nghệ An, Thủ tướng nêu rõ và nhấn mạnh hôm nay khắc sâu lời dạy của Bác, Đại hội cần thẳng thắn chỉ ra rằng tuy đạt được những kết quả rất đáng khích lệ nhưng vẫn chưa thực hiện được mong mỏi và tin cậy của Bác đã gửi gắm cho Đảng bộ và nhân dân Nghệ An. Đã hơn nửa thế kỷ, từ khi Người đi xa, Nghệ An vẫn chưa trở thành một trong những tỉnh khá nhất miền Bắc. Vì vậy, “tôi đề nghị Đại hội của chúng ta lần này phải đặt tinh thần quyết tâm cao nhất, thực hiện cho được điều mong mỏi thiết tha của Bác trong thời gian ngắn nhất” và Thủ tướng nêu gợi mở một số định hướng đối với Nghệ An, địa phương hội đủ yếu tố như một Việt Nam thu nhỏ, có vị trí quan trọng trong hành lang kinh tế Đông - Tây.

Có khát vọng phát triển là có tất cả, có khát vọng ắt thành công 

Nghệ An đã xác định khát vọng vươn lên phát triển nhanh và bền vững, xác định đến năm 2025, Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía bắc. Năm 2030, trở thành tỉnh khá của cả nước. Nghệ An phải làm cho được, biến khát vọng trở thành hiện thực sớm hơn kế hoạch để tiếp tục chinh phục những tầm cao mới, khát vọng mới”, Thủ tướng nói. Nghệ An cần tạo cho được một “kỳ tích sông Lam” mà cả nước đang mong đợi. Đây là trách nhiệm và sứ mệnh cao cả của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Nghệ An trong nhiệm kỳ tới. 

Nghệ An cần đoàn kết, phát huy ý chí khát vọng vươn lên, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn để tạo bứt phá trong phát triển. Để thực hiện được điều đó, phải đổi mới mạnh mẽ tư duy, cách làm trong quy hoạch, kế hoạch phát triển, trong xây dựng cơ chế chính sách, trong các chương trình hành động. Tổ chức hành động quyết liệt, quyết tâm ở tất cả các cấp, các ngành có sự tham gia của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp và mọi người dân xứ Nghệ. Phát huy thế mạnh vùng đất hiếu học để tiến nhanh, tiến mạnh phục vụ cách mạng công nghiệp lần thứ 4. 

Nghệ An nổi tiếng là vùng đất giàu truyền thống đấu tranh cách mạng, hiếu học, khổ  học, quyết học. Người Nghệ An cần cù, hào sảng trong cuộc sống, quyết liệt, quyết đoán, sáng tạo trong công việc, tín nghĩa, thủy chung với bạn bè, đối tác. Truyền thống này tạo nên một dòng chảy, bồi đắp nên giá trị văn hóa nổi trội, sức mạnh văn hóa tinh thần to lớn của đất và người nơi đây. Nghệ An cần chú trọng, phát huy truyền thống tốt đẹp này để tiếp tục khơi dậy ý chí, khát vọng vươn lên, tạo thành sức mạnh nội sinh  mạnh mẽ, đưa Nghệ An phát triển nhanh, bền vững. Chú trọng khai thác tốt nguồn chất xám trí tuệ, nguồn tài chính của trên 50.000 con em Nghệ An đang sinh sống làm việc ngoài tỉnh để phục vụ công cuộc phát triển của địa phương. 

Trong vòng 5 năm tới, Nghệ An cần hình thành được một tổ hợp nghiên cứu và chuyển giao khoa học đạt tầm cỡ quốc gia; mô hình tăng trưởng tối ưu với các đột phá về kinh tế, làm thật tốt công tác quy hoạch. Quy hoạch phải tôn trọng các quy luật kinh tế - xã hội khách quan, nắm bắt các xu hướng và thành tựu mới của nhân loại, tạo thuận lợi thúc đẩy phát triển nhanh, cân đối và hài hòa. Không làm méo mó các quy luật khách quan, nhất là quy luật kinh tế thị trường và các quy luật khách quan khác, làm mất đi tính cân đối của quá trình phát triển. Mô hình tăng trưởng phải phát huy tối đa các tiềm năng lợi thế phát triển của tỉnh, chuyển dịch phát triển từ chiều rộng sang chiều sâu và có tầm nhìn dài hạn. Phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế hướng tới mục tiêu phát triển Nghệ An thành trung tâm tài chính thương mại du lịch - giáo dục đào tạo - khoa học, công nghệ - y tế - văn hóa, thể thao - công nghiệp công nghệ cao của vùng Bắc Trung Bộ theo đúng tinh thần Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị. 

Tập trung phát triển 3 vùng kinh tế trọng điểm, phát triển thành phố Vinh, Cửa Lò gắn với vùng Nam Nghệ An, Bắc Hà Tĩnh. Nghệ An cùng Hà Tĩnh thảo luận tìm nguồn lực để phát triển 2 bờ sông Lam theo xu hướng đô thị hóa. Phải xây dựng vùng Hoàng Mai gắn với Nam Thanh Hóa, Bắc Nghệ An. Xây dựng thành phố Vinh thành đô thị thông minh, sáng tạo, khoa học công nghệ, thành phố trung tâm hội nhập hội tụ phát triển cả vùng Bắc Bộ.

Với vùng miền Tây rộng lớn, hệ sinh thái đa dạng, thời gian qua, Nghệ An có những bước đi rất đột phá về thành công trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, cần đầu tư nhân rộng diện tích áp dụng công nghệ cao trong toàn tỉnh. Nếu vùng miền Tây của Nghệ An được khai phá, phát triển thành trung tâm các cây, con đặc sản, trung tâm dược liệu, vùng chuyên canh nguyên liệu, trồng rừng gỗ lớn gắn với chế biến sâu thì không chỉ đưa miền Tây của Nghệ An thoát nghèo mà còn kéo cả tỉnh Nghệ An phát triển khá giả. Cần có các chính sách phát triển thỏa đáng trong nông lâm nghiệp, không để người dân giữa “kho vàng” mà vẫn nghèo. 

Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Thủ tướng tin tưởng với tinh thần trách nhiệm cao, Đại hội sẽ sáng suốt lựa chọn, đầu được Ban Chấp hành Đảng bộ khóa tới với những đồng chí tiêu biểu, đại diện xứng đáng cho trí tuệ, ý chí, nguyện vọng của Đảng bộ