Chuyên gia tính kịch bản lạm phát năm 2019

Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2018 tăng 3,54% so với mức bình quân năm 2017, thấp hơn mục tiêu Quốc hội đề ra là tăng khoảng 4%. Tuy nhiên, sang năm 2019, khi các yếu tố bên ngoài biến động, cần tính toán kỹ càng để đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát.

Đây là một trong các nội dung được trao đổi tại Hội thảo “Diễn biến của thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2018 và dự báo năm 2019" do Bộ Tài chính tổ chức ngày 3/1.

Toàn cảnh hội thảo.Ảnh:VGP/Huy Thắng.

Đánh giá về công tác kiểm soát lạm phát trong năm qua, ông Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng, lạm phát cơ bản (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống; năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục) năm 2018 so với năm 2017 tăng 1,48%. Như vậy, mục tiêu kiểm soát lạm phát, giữ CPI bình quân năm 2018 dưới 4% đã đạt được trong bối cảnh điều chỉnh được gần hết giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý đặt ra trong năm 2018.

Theo phân tích của ông Ngô Trí Long, năm 2018, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản, điều này phản ánh biến động giá chủ yếu từ việc tăng giá lương thực, thực phẩm, giá xăng dầu và yếu tố điều hành giá cả qua việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục.

Còn theo ông Nguyễn Đức Độ, Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính) phân tích, với việc giá dầu giảm mạnh, lạm phát tháng 12/2018 chỉ còn ở mức 2,98%, giảm mạnh so với mức 3,89% trong năm trước, giảm mạnh so với mức 3,98% trong tháng 10/2018.

Đây là điều kiện rất thuận lợi cho việc đảm bảo kiềm chế lạm phát dưới 4% trong năm 2019. Bởi mức khởi điểm của lạm phát trong tháng đầu năm tới nhiều khả năng cũng sẽ ở mức dưới 3% sau khi Liên bộ Công Thương-Tài chính quyết định điều chỉnh giảm giá xăng dầu khoảng 500 đồng/lít.

“Mức lạm phát thấp so với cùng kỳ của tháng đầu năm 2019 sẽ có tác động tích cực đến lạm phát cùng kỳ của tất cả các tháng trong năm, cũng như lạm phát trung bình cả năm 2019”, TS. Nguyễn Đức Độ nói.

Ngoài yếu tố giá dầu giảm còn nhiều yếu tố khác giúp kiềm chế lạm phát như: Giá thịt lợi năm 2019 nhiều khả năng sẽ không tăng; áp lực đối với tỉ giá trong năm 2019 được dự báo sẽ thấp hơn so với năm 2018, bởi kinh tế Mỹ được dự báo sẽ tăng trưởng chậm lại và lộ trình tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đang trong giai đoạn cuối, dẫn đến nhu cầu đối với đồng USD sẽ không tăng mạnh như trước. Một yếu tố tích cực nữa là những căng thẳng Hoa Kỳ-Trung Quốc đang có chiều hướng dịu bớt.

Phân tích thêm về những yếu tố bất lợi đối với việc kiềm chế lạm phát năm 2019, TS. Lê Quốc Phương, Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, giá hàng hóa thế giới năm 2019 được dự báo có thể tăng và việc Fed dự định sẽ tăng tiếp lãi suất ít nhất 2 lần trong năm 2019. Từ đó, đồng USD sẽ tăng giá tạo sức ép lên tỉ giá và lạm phát.  Đáng lưu ý, một sức ép đến từ chính nội tại, đó là mục tiêu tăng trưởng GDP tương đối cao, trong khi mô hình tăng trưởng theo chiều rộng chưa đổi mới căn bản.

Bên cạnh đó, việc một số địa phương tiếp tục tăng giá dịch vụ y tế và giáo dục theo lộ trình; giá điện được duy trì ở mức tương đối thấp khá lâu cũng có thể tăng, thuế đánh vào xăng dầu tăng kịch trần là những yếu tố gây tăng lạm phát.

“Việt Nam cũng có rất nhiều thuận lợi để kiềm chế lạm phát. Theo đó, CPI các năm gần đây đều thấp dưới 4%, lạm phát cơ bản các năm gần đây cũng đạt thấp dưới 2%; cung hàng hóa tương đối dồi dào; kinh tế vĩ mô ổn định. Với những yếu tố thuận lợi, nếu triển khai thực hiện tốt các giải pháp thì hoàn toàn có thể đạt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% năm 2019”, ông Lê Quốc Phương phân tích.

Nhìn chung, nhiều ý kiến cho rằng năm 2019 kinh tế thế giới được dự báo có thể sẽ gặp những khó khăn, và giá cả thị trường Việt Nam tiếp tục biến động và gắn kết ngày càng chặt chẽ hơn vào biến động của giá nguyên, nhiên vật liệu trên thị trường thế giới.