Một số doanh nghiệp cho rằng, việc cấm quảng cáo và tài trợ đồ uống có cồn sẽ không có tác dụng giảm thiểu hành vi lạm dụng đồ uống có cồn mà còn dẫn tới thiệt hại cho phát triển du lịch, kinh tế và xã hội, đồng thời kiến nghị bỏ phương án bán rượu bia theo giờ.
 |
| Hội thảo góp ý về dự thảo Luật phòng chống rượu bia. VGP/Thúy Hà |
Tại Hội thảo về dự Luật phòng chống tác hại của rượu, bia ngày 25/5 do Bộ Y tế tổ chức, có sự tham gia của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh rượu bia, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho rằng, việc cấm quảng cáo bia, rượu sẽ dẫn tới những thiệt hại cho phát triển du lịch, kinh tế, xã hội. Điều này không nhất quán với chủ trương của Bộ Chính trị về việc phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
“Sản xuất bia, rượu giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, đóng góp quan trọng vào ngân sách với khoảng 50 nghìn tỷ đồng”, ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia Rượu và Nước Giải Khát Việt Nam (VBA) cho biết.
Một số doanh nghiệp dẫn chứng, kinh nghiệm tại các quốc gia trên thế giới cho thấy việc cấm quảng cáo sẽ không có hiệu quả đối với một nhóm có hành vi lạm dụng đồ uống có cồn. Đặc biệt, số liệu thống kê và kinh nghiệm ở các nước khác cũng cho thấy, việc cấm quảng cáo đồ uống có cồn/bia thực tế không có tác động đến lượng tiêu thụ các sản phẩm này.
Các doanh nghiệp cũng cho rằng, chỉ cần thắt chặt quản lý kiểm soát rượu thủ công, vì ở nước ta, rượu không kiểm soát, trong đó đa số là rượu thủ công chiếm tới 75%. Rượu chất lượng kém là nguyên nhân gây ra ngộ độc.
Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát và áp dụng các hình phạt nghiêm khắc đối với những hành vi vi phạm pháp luật do lạm dụng rượu bia như lái xe khi say rượu, bạo lực gia đình, gây rối trật tự…
Tử vong do tai nạn giao thông giảm thấp ở nước cấm quảng cáo rượu
Bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, dự thảo Luật mới chỉ đề xuất hạn chế quảng cáo bia chứ không cấm quảng cáo, đồng thời đưa ra các bằng chứng quốc tế như kết quả nghiên cứu của 20 nước trên thế giới đều cho thấy, mỗi lệnh cấm quảng cáo cả rượu và bia trên truyền thông sẽ giảm 8% lượng tiêu thụ. Tỷ lệ tiêu thụ rượu bia ở những nước cấm quảng cáo cả bia và rượu thấp hơn 11% và tỷ lệ tử vong do tai nạn giao thông thấp hơn 23% so với nước chỉ cấm quảng cáo rượu.
“Hàng năm, các công ty bia rượu chi hàng nghìn tỷ đồng cho quảng cáo, tiếp thị, nếu việc này không kích thích tiêu dùng thì liệu họ có bỏ ra số tiền lớn như vậy? Nếu khách đến Việt Nam chỉ vì đất nước họ sử dụng rượu bia bị kiểm soát, còn ở Việt Nam lại không, thì càng cần xem lại các chính sách này vì đi ngược thông lệ quốc tế”, đại diện Bộ Y tế lập luận.
Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) khẳng định, WHO đã xác định không có ngưỡng an toàn của sử dụng rượu bia thì không thể có ngưỡng cho sự “lạm dụng”. Theo khuyến cáo của Hiệp hội Phòng chống Ung thư quốc tế, sử dụng rượu bia dù ít vẫn có mối liên quan với nhiều loại bệnh ung thư: vú, vòm họng, tế bào vảy thực quản, gan, dạ dày, đại tràng, trực tràng…
Đại diện Bộ Y tế cũng cho rằng, mức thuế mà ngành rượu bia đóng góp là rất nhỏ nếu so sánh với những tổn thất kinh tế liên quan đến sức khỏe (chi phí điều trị và khắc phục hậu quả do tử vong sớm hay mất khả năng lao động do tàn tật... ), tổn thất do bị xói mòn về văn hóa, lối sống, đạo đức và chất lượng giống nòi có nguyên nhân từ lạm dụng rượu bia. Thống kê của WHO cũng cho thấy phí tổn kinh tế do rượu, bia chiếm từ 1,3% - 12% GDP của mỗi quốc gia.
WHO cũng chỉ ra, trên thế giới hiện nay đã có 33 nước cấm hoàn toàn hoạt động khuyến mại, tài trợ bia gắn với các sự kiện thể thao và 16 quốc gia cấm một phần.
Đối với việc quản lý rượu thủ công, đại diện Bộ Y tế cho biết, việc này là cần thiết và việc kiểm soát rượu tự nấu không hề mâu thuẫn với sự cần thiết phải quản lý các sản phẩm công nghiệp. Vì rượu bia nhà máy hiện đang kiểm soát được thì giải quyết trước, ssau đó là rượu tự nấu.
Kiến nghị bỏ phương án bán rượu bia theo giờ
Cũng tại Hội thảo lần này, nhiều doanh nghiệp cho rằng, dự thảo Luật nên bỏ phương án bán rượu, bia theo giờ. Vì việc cấm sẽ khiến người tiêu dùng có xu hướng uống nhiều hơn hoặc thiếu trách nhiệm trước giờ cấm. Việc này còn thiếu tính khả thi trong hoạt động giám sát, kiểm tra, đặc biệt vào khung giờ cấm ban đêm.
Đại diện EuroCham cũng kiến nghị Bộ Y tế bỏ quy định về khoảng cách bán kính tối thiểu 500 m giữa các điểm kinh doanh rượu bia vì đây là đề xuất chưa khoa học, không phù hợp với xu hướng phát triển đô thị với việc thay thế các cửa hàng bán lẻ bằng các trung tâm thương mại, siêu thị và có thể tạo nên một cơ chế độc quyền khi mỗi trung tâm thương mại hay siêu thị chỉ được có một cửa hàng bán lẻ rượu, bia. Việc này cũng không hiệu quả trong việc hạn chế lạm dụng rượu bia vì người tiêu dùng sẵn sàng di chuyển thêm 50 m để mua rượu bia.
Doanh nghiệp cũng kiến nghị Bộ Y tế bỏ quy định cấm giới thiệu sản phẩm dưới mọi hình thức vì đây là vi phạm quyền của người tiêu dùng được cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm trước khi mua được quy định trong Luật Thương mại và bảo vệ người tiêu dùng.
Bộ Y tế cũng không nên có quy định phân biệt đồ uống có cồn có nồng độ trên 15 độ và dưới 15 độ vì mọi loại đồ uống có cồn không phân biệt nồng độ cao hay thấp nếu lạm dụng đều có tác hại như nhau.
Thúy Hà
.