Dân vô tư mua kháng sinh không cần đơn thuốc

90% thuốc kháng sinh bán ra không theo đơn

Phần lớn kháng sinh được bán mà không có đơn, tỷ lệ này ở thành thị là 88% và 91% ở nông thôn. Riêng lượng thuốc kháng sinh đã chiếm tới hơn 20% số thuốc được bán ra mỗi ngày.

Một thực trạng rất đáng báo động bởi khi người dân quá lạm dụng thuốc kháng sinh sẽ dẫn đến nguy cơ kháng thuốc kháng sinh. Tình trạng này đang là mối lo của ngành y tế khi số bệnh nhân nhiễm vi khuẩn kháng thuốc và đa kháng thuốc ngày một tăng, kéo theo đó là bao hệ lụy khác như tác hại về sức khỏe và gánh nặng về y tế do kháng thuốc gây ra. 
 
- Ở Việt Nam, 90% lượng thuốc kháng sinh bán ra không theo đơn chỉ định của bác sỹ.
- Lượng thuốc kháng sinh chiếm tới ¼ lượng thuốc bán ra.
- Khoảng 700 ngàn người trên thế giới chết mỗi năm do kháng thuốc kháng sinh. Tới năm 2050, còn số này có thể lên đến 10 triệu người, tức 3 giây lại có một trường hợp tử vong, nhiều hơn hẳn so với ung thư.
- Chi phí điều trị do kháng thuốc có thể tăng lên từ 10 -20 lần.

Hầu hết người dân khi cảm, sốt, ho, sổ mũi thường tự ra cửa hàng mua thuốc kháng sinh về uống. Mặc dù không có toa thuốc do bác sĩ kê nhưng khi người bệnh tới mua, các cửa hàng thuốc tây vẫn bán.

Người dân thường tự ý mua thuốc mặc dù không có toa thuốc của bác sĩ

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: "Kháng sinh nó là vốn chúng ta để dành đối với các mầm bệnh nhiễm trùng. Nếu trong tình huống không bị nhiễm trùng thì chúng ta không nên dùng kháng sinh. Tức là người bệnh không nên tự ý mua thuốc kháng sinh sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ ."

Tại Hội nghị Sơ kết giai đoạn I thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống kháng thuốc do Bộ Y tế tổ chức vào ngày 21.9 vừa qua, nhiều ý kiến cho rằng, tình trạng mua thuốc dễ như mua rau một phần do nhận thức của người dân chưa được nâng cao. Tuy nhiên, bên cạnh đó chính là thiếu sự giám sắt chặt chẽ của ngành y tế.

Bác sĩ Nguyễn Văn Thường, Trưởng khoa Nhi tổng hợp,  Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn cho biết: "Tôi nghĩ rằng chắc chắn vấn đề này chúng ta phải quản lý bởi nó liên quan đến vấn đề chiến  lược quốc gia dùng thuốc, chiến lược quốc gia dùng kháng sinh, chiến lược quốc gia phòng chống kháng thuốc và vi khuẩn. Có lẽ chúng ta phải có chế tài mạnh hơn nữa và có những biện pháp mạnh hơn nữa để chúng ta có thể quản lý một cách chặt chẽ hơn cái vấn đề sử dụng thuốc, mua bán thuốc một cách dễ dãi như hiện nay."

Cuối năm 2015, Bộ Y tế đã tổ chức Lễ ký cam kết sử dụng kháng sinh có trách nhiệm giữa lãnh đạo Bộ Y tế với đại diện Tổ chức Y tế thế giới. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng thừa nhận, tại Việt Nam, người dân mua thuốc rất dễ dàng tại bất kỳ hiệu thuốc nào mà không cần đơn của bác sĩ.

Lo lắng trước tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh cũng như tình trạng kháng thuốc ngày càng gia tăng, Bộ trưởng Y tế từng nhấn mạnh, thầy thuốc và cán bộ y tế bắt buộc phải chỉ định kê đơn dùng thuốc kháng sinh hợp lý. Bên cạnh đó, Luật Dược sửa đổi cũng quy định cấm mua bán thuốc không có toa của bác sĩ đối với các loại thuốc thuộc danh mục phải kê đơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, Bộ này vẫn chỉ đang loay hoay trong lo lắng.

Vậy tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh hiện nay đang gây ra những hệ lụy gì? Theo thống kê, mỗi năm có 700 ngàn người trên thế giới chết mỗi năm do kháng thuốc kháng sinh, và con số này sẽ tăng lên khoảng 10 triệu người vào năm 2050, tức 3 giây lại có một trường hợp tử vong, nhiều hơn hẳn so với ung thư. Còn tại Việt Nam, tình trạng kháng thuốc kháng sinh là mỗi lo lắng đáng báo động.