Sức ép cạnh tranh khi mở cửa thị trường cũng là không hề nhỏ, điều này đòi hỏi DN trong nước cần phải chủ động để tận dụng cơ hội và giảm tối đa thách thức.
Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ví là hiệp định của thế kỷ XXI. Một trong những cơ hội lớn nhất khi Việt Nam tham gia TPP là cải thiện cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu vốn đang tồn tại những bất xứng cả về chủng loại hàng hóa lẫn đối tác thương mại. Nói cách khác, những lợi ích mà TTP mang lại cho Việt Nam là vô cùng lớn. Tuy vậy, sức ép cạnh tranh khi mở cửa thị trường cũng sẽ không hề nhỏ. Điều này đòi hỏi DN trong nước cần phải chủ động để tận dụng cơ hội và giảm tối đa thách thức.
Tại buổi Tọa đàm “TPP - cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam” do Hiệp hội Phát triển hàng tiêu dùng (Vacod) vừa tổ chức tại Hà Nội, ông Trần Quốc Khánh - Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết: TPP là cơ hội lớn để Việt Nam cải thiện cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu và điều này càng trở nên có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay, khi Trung Quốc đang xâm phạm vào chủ quyền biển đảo của Việt Nam và kéo theo đó là những mối đe dọa về kinh tế, thương mại giữa hai nước.
Thống kê cho thấy, hiện nay trên 60% kim ngạch thương mại của Việt Nam xuất phát với khu vực Đông Á. Nếu tính riêng xuất khẩu, trên 50% đi vào khu vực Đông Á, còn nhập khẩu trên 70% từ khu vực Đông Á (Đài Loan, Hồng Kông, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc). Riêng sự gần gũi về vị trí địa lý đã khiến chúng ta có xu hướng nhập khẩu từ các nước Đông Á. “Kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn từ các quốc gia này là do Việt Nam đã ký các hiệp định tự do với các nước trong khu vực này. Tuy nhiên, trong thương mại việc phụ thuộc quá mức vào một khu vực hay thị trường nào đó thì luôn tiềm ẩn rủi ro rất lớn. Ví dụ như cuộc khủng hoảng tài chính Đông Á nổ ra vào năm 1997 thì năm 1998 là năm duy nhất xuất khẩu của Việt Nam chỉ tăng trưởng 0,2%, thấp nhất từ trước tới thời điểm đó” - ông Khánh cho biết.
 |
| Để tận dụng tối đa lợi thế do TTP mang lại, DN cần tập dần thói quen bỏ trợ cấp |
Cũng theo chia sẻ của ông Trần Quốc Khánh, một trong những mục tiêu chiến lược của chính sách xuất nhập khẩu của Việt Nam là cố gắng đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa bạn hàng tránh phụ thuộc quá mức vào một thị trường nào đó. Chính vì vậy, hiện nay, Việt Nam đang đàm phán các Hiệp định kinh tế như TPP, Hiệp định thương mại với EU, với Liên minh thuế quan gồm Nga, Belarus, Kazakhstan để tránh phụ thuộc quá mức vào một thị trường. Ngoài ra, TPP còn giúp Việt Nam hoàn thiện môi trường thể chế. Khi đó, những chính sách ra đời hướng tới đảm bảo môi trường kinh doanh an toàn, công khai, tăng tính hấp dẫn với đầu tư nước ngoài và đầu tư trong nước, tạo năng lực sản xuất mới và tạo việc làm cho người lao động.
Rõ ràng, TPP mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam nhưng thách thức đến từ TPP cũng không hề nhỏ. Theo Thứ trưởng Trần Quốc Khánh, một trong những sức ép lớn đối với Việt Nam là cạnh tranh khi mở cửa cho hàng hóa, dịch vụ và DN nước ngoài vào. Do đó, không loại trừ việc sẽ có một số ngành hết sức khó khăn, nhất là ngành nông nghiệp do hạn chế có tính cơ cấu khó thay đổi như thịt lợn, thịt bò hay một số chủng loại nông sản khác; bia, rượu, nước giải khát cũng sẽ nằm trong diện khó khăn. Tuy nhiên, với việc đàm phán hướng tới giảm thuế theo lộ trình, "phía chính phủ sẽ đảm bảo việc sức ép cạnh tranh đến từ từ, sự thay đổi đến theo lộ trình. Doanh nghiệp cần tập thói quen bỏ trợ cấp bởi quan điểm của các nước tham gia TPP là càng ít trợ cấp càng tốt” - ông Khánh cho biết.
Ở góc độ khác, TS. Võ Trí Thành - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cũng cho rằng: Các hiệp định thương mại thế hệ mới như TPP không chỉ liên quan đến thương mại, mà còn tác động tới thể chế. “Các FTA không còn chỉ là vấn đề về mức thuế suất, mà đã tiến đến những vấn đề đằng sau biên giới, tác động đến thương mại. 30 chương của TPP chủ yếu là các vấn đề này, đòi hỏi các quốc gia phải cải cách chính mình”- ông Thành khẳng định.
.