Từ sai phạm đến chống chỉ đạo

(Congannghean.vn)-Ngày 31/12/2013, UBND huyện Tân Kỳ có Kết luận thanh tra “Nội dung tố cáo của công dân đối với ông Nguyễn Văn Hạnh - Chủ nhiệm HTX làng nghề ngói Cừa, Nghĩa Hoàn” với 7 sai phạm nghiêm trọng và yêu cầu thực hiện 5 vấn đề. Nhưng đến nay, ông chủ nhiệm vẫn không chịu thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND huyện dù đã có quyết định đôn đốc.

Diễn biến

Tháng 5/2013, hơn 50 hộ dân đồng loạt làm đơn phản ánh: Chủ nhiệm HTX Nguyễn Văn Hạnh độc đoán, chuyên quyền, lăng mạ, dọa đánh đập cán bộ, tự bổ sung một phó chủ nhiệm, còn một chức danh phó chủ nhiệm và trưởng ban kiểm soát hiện bỏ trống. Ông Hạnh: Ký hợp đồng mua dây chuyền công nghệ với Công ty An Phú làm thất thoát của HTX 360.000.000 đồng. Ký hợp đồng mua máy múc công bố 2.040.000.000 nhưng thực tế hóa đơn chỉ có 1.700.000.000 đồng.

Đầu tư hàng trăm triệu đồng xây dựng nhà xưởng nhưng không duy trì hoạt động

Xây dựng lò sản xuất theo công nghệ mới gây thiệt hại kinh tế. Quản lý kinh tế trái nguyên tắc, sử dụng tiền không minh bạch. Kinh tế từ đầu nhiệm kỳ đến nay không công khai, vốn điều lệ không quyết toán. Đầu tư hàng trăm triệu đồng xây dựng nhà xưởng nhưng không duy trì hoạt động. Tự ý thuê đất xây văn phòng không thông qua tập thể. Chuyển đổi lắp đặt hệ thống dây chuyền công nghệ không thể sản xuất. Gần 50% xã viên đề nghị đại hội lại nhưng ông Hạnh không chấp nhận…”.

Nhận được đơn, UBND huyện Tân Kỳ đã lập đoàn thanh tra và ngày 30/12/2013 ra Kết luận số 19 nêu rõ: 1. Ông Nguyễn Văn Hạnh ký hợp đồng với Công ty An Phú mua dây chuyền công nghệ nhằm nâng cao chất lượng sản xuất, giá trị hợp đồng là 2.882.000.000 đồng. Nhưng do chủ quan, nóng vội, thực hiện chưa đúng quy trình, chưa đảm bảo mặt bằng xây dựng đã giao kết hợp đồng và chuyển 350.000.000 đồng cho Công ty An Phú. Hậu quả là không thực hiện được hợp đồng, số tiền trên chưa lấy lại được.

2. Ông Hạnh ký hợp đồng mua máy xúc cho HTX 2.040.000.000 đồng nhưng chỉ chuyển khoản 1.700.000.000 đồng. Còn lại 340.000.000 đồng thanh toán bằng tiền mặt nhằm trốn thuế GTGT 34.000.000 đồng. Nguyên nhân là do nhận thức pháp luật hạn chế, công tác quản lý, điều hành kinh tế của HTX buông lỏng dẫn đến vi phạm nguyên tắc tài chính, gây thất thoát ngân sách Nhà nước  34.000.000 đồng.

3. Ông Hạnh không xây dựng kế hoạch, làm không đúng quy trình nhưng đã đầu tư xây lò thử nghiệm sản xuất theo công nghệ mới 1.767.440.200 đồng. Việc xây dựng lò thử nghiệm để ứng dụng tiến bộ KH&CN nhằm nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của sản phẩm Ngói Cừa là hết sức cần thiết, đúng chủ trương của Nhà nước và phù hợp với nguyện vọng của các xã viên hợp tác xã. Nhưng do chủ quan, nóng vội, năng lực quản lý  hạn chế, không thực hiện đầy đủ quy trình trước khi triển khai xây dựng, dẫn đến việc đầu tư xây dựng thiếu đồng bộ, làm ảnh hưởng hiệu quả, chất lượng sản phẩm so với mục tiêu đề ra của dự án. 

Kết luận của UBND huyện Tân Kỳ

4. Chủ trương của Đảng và Nhà nước là xóa bỏ lò gạch ngói thủ công, chuyển đổi công nghệ sản xuất nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tận dụng nguyên liệu sản xuất. HTX là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu có tư cách pháp nhân. Hoạt động mang tính chất tương trợ lẫn nhau nhằm đáp ứng nhu cầu chung trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý. Vì vậy, để thực hiện được chủ trương, phải xây dựng được dự án thực hiện đầu tư, chuyển giao công nghệ, thiết kế kỹ thuật, hạch toán kinh tế đầu tư, phương án đầu tư, được cấp phép đầu tư của cấp có thẩm quyền và phải được công khai dân chủ, tạo sự nhất quán đồng thuận và hoàn thiện trước khi thực hiện dự án.

Nhưng hầu như các trình tự thủ tục nêu trên chưa được thực hiện. Ông Hạnh không xây dựng kế hoạch chi tiết, không xây dựng dự toán đầu tư cụm công nghiệp theo chủ trương của Đảng và Nhà nước mà nóng vội trong việc thực hiện. Nhận thức pháp luật về hoạt động và quản lý HTX hạn chế, triển khai thực hiện mang tính đơn thuần, tự quyết, không đồng bộ, để tạo sự đồng thuận cao trong nội bộ xã viên.

Đặc biệt, triển khai xây dựng khi chưa được cấp phép của cấp có thẩm quyền, dẫn đến nhiều xã viên HTX có ý kiến phản đối, thiếu quyết tâm tham gia đầu tư.

5. Việc làm từ thiện, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân là cần thiết, mang tính nhân văn cao. Tuy nhiên, sử dụng tiền tập thể phải dựa trên quy chế hoạt động, chi tiêu nội bộ, bàn bạc thống nhất. Nhưng qua xác minh, từ năm 2009 đến 6 tháng đầu năm 2013, Ban quản lý HTX chi 403.583.000 đồng hỗ trợ các tổ chức, cá nhân một số mục mang tính tự phát, thiếu dân chủ, thiếu sự thống nhất cao của tập thể. Ông Hạnh với vai trò chủ nhiệm,  người đại diện cho các xã viên trong hoạt động quản lý, điều hành các hoạt động kinh tế của HTX. Nhưng nhận thức trách nhiệm còn hạn chế, công tác quản lý  buông lỏng, mang tính nhỏ lẻ, thủ công dẫn đến một số hoạt động kinh tế của HTX thiếu dân chủ, làm mất quyền tự quyết của xã viên.

6. Ông Hạnh không có phương án phù hợp để tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của nhà xưởng. Đầu tư 205.084.000 đồng xây dựng nhà xưởng nhằm phục vụ sửa chữa máy móc cho xã viên HTX và làm dịch vụ sửa chữa nhưng nay làm kho nguyên liệu. Quá trình hoạt động đã không phát huy được hiệu quả do không tuyển dụng được thợ có tay nghề cao, đáp ứng nhu cầu của xã viên; không có phương án để duy trì khắc phục, dẫn đến ngừng hoạt động của nhà xưởng, phần nào làm ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của HTX. 

7. Ông Hạnh công khai chưa đầy đủ hoạt động kinh tế và chưa công khai quyết toán vốn điều lệ của HTX: Từ năm 2009 đến năm 2012, có thông qua trước hội nghị tổng kết năm về hoạt động kinh tế của HTX. Tuy nhiên, số liệu kinh tế công khai với báo cáo tài chính và tài liệu có liên quan không trùng khớp do một số mục thu, chi chưa đưa vào báo cáo. Vốn điều lệ của HTX đến nay chưa được công khai hằng năm theo quy định. Nhận thức về trách nhiệm quản lý chưa đầy đủ, phần nào có sự buông lỏng giám sát, quản lý nên một số nội dung hoạt động kinh tế và vốn điều lệ chưa được đưa vào báo cáo công khai trước xã viên.

Phần tổ chức thực hiện, kết luận nêu rõ: Giao ban quản lý: Tổ chức hội nghị HTX kiểm điểm ông Hạnh, Ban quản lý và các cá nhân liên quan, thực hiện trong 15 ngày. Triệu tập đại hội theo quy định của Luật HTX để: Thông báo kết quả từng năm hoạt động của HTX từ 2009 - 2013. Thông qua nội dung tăng, giảm vốn điều lệ. Bầu chủ nhiệm và các thành viên trong ban quản lý, ban kiểm soát. Xây dựng các phương án, kế hoạch đầu tư kinh doanh. Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ. Thực hiện một số nhiệm vụ khác theo quy định tại Điều 32, Luật HTX thời hạn 30 ngày. Thu hồi về quỹ HTX 350.000.000 đồng từ Công ty An Phú, thời hạn 60 ngày. Nộp ngân sách Nhà nước 34.000.000 đồng thất thoát thuế GTGT. Báo cáo kết quả thực hiện về UBND huyện theo quy định.

Mặc dù đã được Chủ tịch UBND huyện giao trách nhiệm cụ thể đến từng chi tiết nhưng đến nay, gần tháng đã trôi qua, ông Nguyễn Văn Hạnh vẫn chưa chịu thực hiện, bất chấp Chủ tịch UBND huyện đã phải tiếp tục ra “Quyết định đôn đốc” vào ngày 27/2 vừa qua.

Cần nhanh chóng ổn định

HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ làng nghề gạch, ngói Cừa Nghĩa Hoàn được thành lập năm 2007 với 122 xã viên. Khác với các HTX khác, đây là HTX của những ông chủ lò, các chủ lò lại thuê hàng trăm nhân công sản xuất ra gạch, ngói. Nếu sản lượng năm 2007 mới chỉ 29 triệu viên thì năm 2012 đã lên đến 50 triệu viên. HTX được nhận danh hiệu điển hình tiên tiến toàn quốc, 6 Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh, 1 Bằng khen của Bộ Công thương, 4 Bằng khen của liên minh HTX Việt Nam. Chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao với nguồn nguyên liệu dồi dào không vùng đất nào có được. Nó không những được khách hàng trong tỉnh ưa chuộng mà các tỉnh từ Thanh Hóa vào đến Quảng Bình và nước bạn Lào liên tiếp nhận hàng.

Tuy nhiên, để bắt kịp xu hướng phát triển của xã hội thì kiểu làm ăn thủ công phải được dỡ bỏ, công nghiệp hóa, hiện đại hóa phải được áp dụng, quy mô sản xuất phải được nâng cao, các công nghệ khoa học kỹ thuật tiên tiến phải được áp dụng. Vì vậy, BQL HTX cũng cần phải đổi mới, cần có những bộ óc có trình độ cao, thoát khỏi kiểu sản xuất nông dân mới đủ sức đưa gạch ngói Cừa vươn lên, không bị lạc hậu.

Với những khuyết điểm trên của ông Hạnh, việc Chủ tịch UBND huyện chỉ đạo đại hội lại để chọn người đủ đức, đủ tài dẫn dắt HTX là hoàn toàn chính xác. Hơn nữa, nếu đại hội lại mà ông Hạnh vẫn trúng tức là xã viên vẫn tín nhiệm, không thiệt thòi gì cho ông mà còn ổn định để tiếp tục đi lên. Vì vậy, ông cần có thái độ hợp tác chân thành. Lãnh đạo huyện Tân Kỳ cần kiên quyết hơn, chỉ đạo BQL HTX thực hiện kết luận dù lúc này đã quá muộn.